Liz Cheney, Trump’a karşı başkan adayı mı olacak?

16 Ağustos’ta Cumhuriyetçi Parti’de önemli bir devrin sonuna gelindiği somutlanmış oldu. ABD’nin en küçük eyaletlerinden Wyoming’i Temsilciler Meclisi’nde hangi Cumhuriyetçi adayın temsil edeceğinin belirlendiği Cumhuriyetçi Parti adaylık önseçiminde Trump’ın desteklediği aday Harriet Hageman, eyaletteki en etkin Cumhuriyetçi ailelerden biri olan Cheney’lere karşı büyük bir zafer elde etti. Trump’ın desteklediği Harriet Hageman, parti içindeki en büyük Trump muhalifi Liz Cheney’e karşı aday olduğu önseçimde parti seçmenlerinin yüzde 66’sının oyunu alarak partinin adayı olmaya hak kazandı. George Bush döneminin etkin başkan yardımcısı Dick Cheney’in kızı olan Liz Cheney ise sadece yüzde 29 oy alabildi.

Liz Cheney, 2017’den beri Temsilciler Meclisi’nde görev yapan, 2021’e kadar Cumhuriyetçi Meclis Grubu’nda görev alan en üst düzey kadın siyasetçi olan önemli bir figür. Fakat aynı zamanda Trump’a karşı en büyük muhalefeti sergileyen isimlerden de biri. 2020 seçim sonuçlarının hileli olduğunu iddialarını kabul etmeyen ve Trump’ın retoriğini reddeden Liz Cheney, 2021’deki ikinci azil oylamasında Trump’ın azledilmesi yönünde oy kullanan 10 Cumhuriyetçi Temsilciler Meclisi üyesinden biri. Ayrıca, Demokratlarla Cumhuriyetçilerin ilk başta ortak bir şekilde kurmak için anlaştığı, fakat sonrasında Trump’ın tehdidi nedeniyle Cumhurieytçilerin üye vermekten vazgeçtiği 6 Ocak Kongre Baskını araştırma komitesine de girmeyi kabul eden iki Cumhuriyetçi isimden biri. Liz Cheney, bu araştırma komitesinin başkan yardımcılığı görevini üstlendi ve Trump’ın 6 Ocak Kongre Baskını’ndaki rolü nedeniyle yargılanması gerektiğini savundu.

Trump’ın Cheney’e cevabını intikam alarak verdi. Önce Trumpçı Temsilciler Meclisi üyeleri Liz Cheney’in meclis grubundaki yönetici görevinden indirdi, ardından hem yerel hem de genel parti yönetimi Cheney hakkında kınama yayınladı. Trump daha sonrasında, aynı zamanda Liz Cheney’in eski dostu ve destekçisi olan Harriet Hageman’ı desteklediğini açıkladı ve Hageman Cheney’in önseçimde rakibi oldu. Trump, 600 bin kişilik küçük bir eyalet olan Wyoming’e Cheney’in yenilmesi için en yakın çalışma ekibini, etkin siyasi fenomenleri yolladı, Cheney aleyhine para topladı.

Cheney o kadar çaresiz kaldı ki, Demokrat seçmenin parti değiştirip kendisine oy atmasını ima eden reklamlar dahi yayınladı, yıllardır kamusal alana çıkmayan babası Dick Cheney’in kendisi lehine bir açıklama yapmasını sağladı. Bu çabalar işe yaramadı ve Cheney, sadece iki sene önce yüzde 70 oy aldığı seçim bölgesinde, yüzde 40’lık bir farkla yıllardır ailesinin elinde tuttuğu koltuğu kaybetti. Cheney ailesi, Trump fenomeninin karşısında duramamıştı.

Cheney tek başına değildi, Cheney ile birlikte Trump aleyhine oy kullanan ve azil oylamasında görevden alınması gerektiğini savunan 10 Temsilciler Meclisi üyesi Cumhuriyetçi’nin 4’ü önseçimi kaybetmiş, 4’ü emekliye ayrılma kararı almıştı. Sadece iki muhalif önseçimlerinde Trumpçı rakiplerini yenmeyi başardı.

Aldığı büyük yenilgiye rağmen Liz Cheney’in yenilgi konuşması bir veda konuşması değil, sanki bir başlangıç konuşmasıydı. Cheney, ABD’nin en önemli figürlerinden biri olan Abraham Lincoln’in de başkan olmadan önce seçim kaybetmesine atıf yaptı, iç savaş kahramanlarına değindi, Trump’ın bir daha başkan seçilmesini engellemek için elinden geleni yapacağını açıkladı. Cheney’in konuşması birçok yorumcu için 2024 başkan aday adaylığının ilanıydı.

Cheney her ne kadar 2024 Cumhuriyetçi Parti başkan adaylığı önseçiminde Trump’ı engellemek için aday olmayı düşünse de bu pek başarılı bir plan değil. Hali hazırda aday olmak isteyen Florida Valisi De Santis, eski başkan yardımcısı Mike Pence, eski Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ve en önemlisi özellikle FBI baskınından sonra şansını giderek arttıran eski Başkan Donald Trump var. Cheney, kendi eyaletinde dahi yüzde 40 fark ile seçim kaybeden yenik bir lider. Ne Cumhuriyetçi Parti’nin değişen seçmen yapısıyla uyum sağlayabilecek bir siyasi manevra kabiliyeti de ne de Trump veya Trumpçı seçmeni ikna edebilecek bir platformu var. Cheney’e sempati duyan merkez seçmen halihazırda Demokratlara kayan ve artık merkez Demokratlara oy veren bir seçmen kitlesi. Bu nedenle Cheney’in parti içinde değişim yaratabileceği bir alan yok. Mike Pence gibi isimlerin merkeze yakın seçmene ve aynı zamanda dindar seçmene hitap edebilme şansı Cheney’in Trump alternatifi olma şansından daha yüksek.

Bu nedenle yüzde 40 ile kendi seçim bölgesinde bir seçim kaybeden, seçmene anlatabilecek somut bir başarısı olmayan, partinin geçmişteki hatalarını taşıyan bir soyada sahip Liz Cheney’in Trump’ın alternatifi olabileceğini söylemek çok zor.