29 Ekim 2023 Cumhuriyet’in 2. Yüzyılı... 'Kimsesiz çocuklar için ne mümkünse veriniz'

Kimsesizlerin Kimsesi Cumhuriyet’te bugün;

Açlığın ülkenin utancı olarak görüldüğü, yoksulluğun içinden, yoksunluğu peşinde bilinmeyen yerlere gönderilen çocukların kimsesiz bırakıldığı, artık işleyemediği topraklarından kopup bir lokma için bilmedikleri şehirlerin gökdelenlerinde canlarını bırakıp yine kendi topraklarına dönenlerin kimsesiz gömüldüğü kimsesizlerin kimsesi 2023’ün Cumhuriyeti.

Kimsesizlerin Kimsesi Cumhuriyet’te dün;

1925 yılında Uşak’ta bir yetim yurdunda kalan kimsesiz çocuk Aziz, yurda yerleştirildiği için mutludur yurda ziyarete gelen Atatürk’e uzun bir konuşma yapar ve kimsesizliği şöyle tarif eder:

“Babamı şahadet, annemi yoksulluk aldı. Uşak yetimleri adına yüz binlerce teşekkür ve yüz binlerce selam."

Atatürk gözyaşlarını tutamaz. Aziz çocuğun, annesini yoksulluğun aldığını söyleme hakkıdır Cumhuriyet, 1928’de Atatürk, Emlak Eytam Bankası'na kimsesizler için yatırılan paranın müjdesini “Cumhuriyetin bilhassa kimsesizlerin kimsesi olduğunu yeniden ispat eden bu neticeyi memnuniyetle takdirinize arz ederim” der alkışlar arasında. Halk için yapılan inşaatları desteklemek ve yetim haklarını korumak için kurulan "Emlak ve Eytam Bankası"nın hakları son olarak bugünün TOKİ’sine geçmiştir.

Kimsesizlerin Kimsesi Cumhuriyet’te bugün;

Bugünün TOKİ’si derin yoksulluk koşullarında yaşayan depremzedelere, depremde yetim kalan çocuklara, kiralarını ödeyemedikleri için sokaklara atılanlara, çocuğunu kreşe veremeyenlere, borçlanan milyonlara, çocuğunun uyuşturucu tedavisi olması için hastane bulamayanlara, barınamayan üniversite öğrencilerine, bedelsiz konutlar, yurtlar, rehabilitasyon merkezleri, ücretsiz kreşler yapmıyor. Rezidansların, AVM’lerin, imara açılan ormanların, acil kamulaştırılan arazilerin yeni sahiplerinin kimsesi Cumhuriyet.

Kimsesizlerin Kimsesi Cumhuriyet’te dün;

Mustafa Kemal Atatürk çocukların haklarını korumak için 1928’de “Cenevre Beyannamesi”ni imzalıyor. Cenevre Bildirgesi’ndeki maddeler o dönemin koşullarının da özeti: “Acıkan çocuk beslenmeli, hasta çocuk tedavi edilmeli, terk edilen çocuklar korunmalı, herhangi bir felaket anında öncelikle çocuğa yardım yapılmalı, her türlü istismara karşı korunmalı.” Atatürk çocukları korumak, beslemek, eğitmek, ihmal ve istismarı engellemek için sonradan adı Türkiye Çocuk Esirgeme Kurumu olarak değişen Himaye-i Etfal Cemiyeti’ni kurup, yokluğa, yoksulluğa ve kimsesizliğe savaş açıyor, gerçekten kimsesizler için “Kimsesizlerin Cumhuriyeti”nde. Çocukların yaşam hakkı, eğitimi, sağlıklı bir nesil hedefiyle kurulan Cemiyet suç işleyen, dilenen, engelli, kimsesiz, yoksul, ihtiyacı olan her çocuğa kucak açıyor. Talebe sofraları, aşevleri, yetim evleri, bakıcı okulları, hemşire kolejleri... Hatta bir milyona yakın nüfuslu İstanbul’da yetersiz beslenen 6 bin çocuk için Cumhuriyet gazetesine ilan veriyorlar “Kimsesiz çocuklar için ne mümkünse veriniz.” 1929 yılının karakışında yoksul çocukların giyimi meselesi tüm ülkenin gündemindedir artık. 1930’lu yıllarda, yoksul çocukların eğitimi ve bakımı için Çocuk Kütüphaneleri açıyorlar. Kütüphaneye devam eden yoksul çocuklara her akşam, bisküvi, incir ve üzüm gibi yerli ürünlerden oluşan bir kahvaltı verilir, kütüphaneden çıkan çocukların oyun oynamaları ve eğlenmeleri amacıyla çocuk bahçeleri kurulur.

Kimsesizlerin Kimsesi Cumhuriyet’te bugün;

Bugünün Cumhuriyet’inde çocuklar için okul yemeği yok, 10 milyon çocuk ağır yoksulluk koşulları içinde yaşıyor. 1,5 milyon kız çocuğu eğitimin dışında, laik bilimsel eğitim yerine karma eğitim tartışılıyor, yüzbinlerce suça sürüklenen çocuk, milyonlarca çocuk işçi var… Her beslenme saatinde arkadaşlarının yanından ayrılıp okulun etrafında beş tur atan çocuğun mu kimsesi, yoksa okul yemeğine ayrılacak kaynağın aktarıldığı bir avuç zenginin mi kimsesi olmuş bugün Cumhuriyet. Yüzyıl sonra, yeterli beslenemediği için aneminin, bodurluğun, kavrukluğun, öğrenme güçlüğünün arttığı çocukların mı kimsesi.

Bizler hala 95 yıl önce imzalanan Cenevre Sözleşmesindeki çocuklar için okul yemeği kampanyasını sürdürüyoruz. Barınamayan, yurt bulamayan, kira ödeyemeyen, beslenemeyen ideallerini gerçekleştirmek için yola çıkan fakat artık okumaya değil “geçinmeye odaklanan” öğrencilerin mi kimsesi bugünün Cumhuriyeti. Evden dışarı çıkamayan, pazarda dolaşamayan, parkta bile oturmayı canı istemeyen, onca yıl memleketin kalkınması için çalışan ama bugün çalışmanın huzurunu değil acısını çeken emeklinin mi kimsesi Cumhuriyet.

Kimsesizlerin Kimsesi Cumhuriyet’te dün;

1932 yılında “kimsesizlerin kimsesi olsun” diye Atatürk’ün isteği ile kurulan halkevlerinde sağlıklı yetişsin diye çocuklar sağlık taramasından geçirilir, bir insanın yaşamını sürdürebilmesi için günlük alması gereken besin değerlerini hesaplarlarmış, öğrenim çağındaki çocuklara, öğrenci yurtlarında kalan yoksul öğrenciler için sıcak yemek, öğrencilere gıda, cezaevlerinde eğitim, köyden gelen işçilere barınak kurarlarmış.

Şimdi yeniden kimsesizlerin kimsesi olsun diye İkinci yüzyılında Cumhuriyete, 2 yaşında kimsesiz bir çocuk gibi sımsıkı sarılarak, örgütlenerek, dayanışarak ve umutla büyüteceğiz.