Londra’dan seçim izlenimleri

Sular iyice ısındı. Millet İttifakı’nın insana iyi gelen, güven veren coşku dolu mitingleri ile bildiğiniz gerilimler, olağan kötülük, aşina olduğumuz akıl tutulmaları arasına sıkıştık. Gerilim günden güne artarken, bugün memleketten kilometrelerce uzakta sakince gidip oyumu kullandım. Bu vesile ile size biraz buralardan haber vereyim. Ama öncesinde 18 Nisan’da yazdığım yurtdışı sandık sayılarındaki şaibeli değişiklik konusundaki yazımdan kısa bir hatırlatma yapmakta yarar var.

AZALTILAN SANDIK SAYILARINI HATIRLAYALIM

Bahsini ettiğim yazımda, Dışişleri Bakanlığı Dışişleri Seçim Koordinasyon Merkezi, Yüksek Seçim Kurulu’na (YSK) 29 Mart tarihinde gönderdikleri bir yazıyla Cumhurbaşkanlığı Seçimi ve 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimi’nde bazı yurtdışı seçim merkezlerinde sandık sayılarının azaltılıp, bazılarında arttırılması yönündeki talebin, YSK Başkanı Ahmet Yener ile Üye İsmail Kalender’in karşı oylarına rağmen oy çokluğuyla kabul edildiğini belirtmiştim. 2018 seçim sonuçları ile karşılaştırıldığında Millet İttifakı seçmenlerinin ağırlıklı olduğu yerlerde sandık sayılarının azaltıldığını, Cumhur İttifakı’nın oy çokluğu olan yerlerde sandık sayılarının arttırıldığının altını çizdiğim bu yazıyı kıymetli gazetecilerimizden Şule Aydın ve Barış Terkoğlu, Halk TV’deki programlarında ele aldılar. Dışişleri Seçim Koordinasyon Merkezi tarafından sözüm ona, ‘Beklemelerin azalması, kuyrukların oluşmaması ve yığılmaların önlemesi amacıyla’ alınması istenen bu kararda en çok sandık azaltılan yer Londra. Bu seçim için YSK tarafından Londra’da kurulması belirlenen sandık sayısı hafta içi 30’dan 20’ye; hafta sonu ise 35’ten 25’e indirildi. Peki ne oldu? Gelin bakalım.

UZUN KUYRUKLAR, SAATLERCE BEKLEMELER

Birleşik Krallık’ta oy verme işlemi 29 Nisan Cumartesi günü başladı. 1 Mayıs Pazartesi gününün resmî tatil olduğu bu üç günlük uzun hafta sonu çalışanların oy kullanabilmeleri için önemli bir zaman aralığıydı.

İlk defa bu seçimde Londra, Manchester, Edinburgh ve Leicester olmak üzere dört ayrı kentte oy kullanma imkânı sağlanmış olsa da, Türklerin yoğun olarak yaşadıkları bölgelere en yakın oy kullanma merkezi olan Londra’nın bunlar içinde özel bir önemi var.

Londra’daki sandıklarda sadece burada yaşayanlar değil, neredeyse tüm güney İngiltere’deki Türkler oy kullanmaya geliyorlar. Bu açıdan bakıldığında YSK kararıyla -bir önceki seçimde Millet İttifakı adayının sandıktan çıktığı- Birleşik Krallık’ın en yoğun oy kullanma merkezi olan Londra’da sandık sayılarının üçte bir oranında azaltılmasının mantıklı bir açıklaması yok.

‘Yığılmaları ve beklemeleri önlemek için’ alınması istenen bu karar nedeniyle seçimin ilk üç gününde Londra’da uzun kuyruklar oluştu. Bazı haber siteleri ve sosyal medyaya yansıyan paylaşımlara göre bekleme sürelerinin 3-4 saati bulduğu bu kuyrukların hayli yorucu olduğunu söylemek gerek. Ancak buna rağmen seçmenlerin oy kullanma konusunda kararlılıklarının altı çizilmeli. Peki bu uzun kuyruklar ve bekleme süreleri bize daha önce görülmemiş yoğun bir ilgiyi mi, yoksa azaltılan sandık sayısı nedeniyle ortaya çıkan olumsuz bir durumu mu işaret ediyor. Biraz rakamlara bakalım.

RAKAMLAR NE DİYOR?

Birleşik Krallık’ta 127 bin 281 kayıtlı seçmen var. Seçimin birinci gününde 5,800; ikinci gününde 11,692; üçüncü gününde ise 10,308 seçmen oy kullanmış durumda. Dördüncü günün sonunda oy kullanan toplam seçmen sayısı 34 bin 904. Yani %27.4’lük bir katılım oranı var. Bu oran hayli düşük.

Sosyal medyada British Turks adı ile yer alan bir platform, aralıklarla bu rakamı paylaşarak vatandaşları oy kullanmaya davet ediyor. British Turks’ün bu süreçteki bir diğer hizmeti ise, 4 oy merkezindeki yoğunluk durumunu saatlik olarak paylaşmaları. Buna göre seçimin 5. gününde Edinburgh ve Manchester oy merkezlerindeki yoğunluk ‘seyrek’ olarak gösterilirken, Londra 5-10 dakikalık bekleme süreleri ile günü kapatmak üzere. Leicester’da ise oy kullanma işlemi tamamlandı ve sandıklar kapatıldı.

LONDRA SEÇMENİNİ BEKLEYEN BİR DİĞER TEHLİKE

Biz seçimle uğraşaduralım, Birleşik Krallık tarihi bir hafta sonuna hazırlanıyor. 6 Mayıs Cumartesi günü Kral III. Charles’ın taç giyme töreni yapılacak. Hazırlıkların yapılması amacıyla bazı yollar bugünden itibaren kapatılmaya başlandı. Şehrin önemli merkezlerine ilave güvenlik kameralarının eklendiği, o gün kullanılacak metal bariyerlerin düzenlenmeye başladığı hummalı bir çalışma var. 5, 6 ve 7 Mayıs günü için Londra’da metro ve otobüs seferlerinde yeni düzenlemelere gidildi. Takdir edersiniz ki, bu düzenlemeler biz Türk seçmenlerin pek hayrına değil.

Şehirdeki bu olağanüstü durumun sandıklara yansımasının ne kadar olacağını bilmek mümkün olmasa da, özellikle çalışan ve oy verme işlemini bu hafta sonuna bırakanları meşakkatli saatlerin beklediği kesin. O nedenle, bu yazıyla karşılaşan ve Londra’da oy kullanacak olan seçmenlere oy kullanma işleminin gece saat 21:00’e kadar sürdüğünü ve iş çıkışı oy kullanmanın mantıklı bir alternatif olabileceğini hatırlatmış olayım.

KİŞİSEL DENEYİMİM

Ben oyumu bugün sabah Londra’da kullandım. Her seferinde büyük bir sorumluluk duygusuyla oyumu kullansam da, bu defa bambaşkaydı. Ellerim de, yüreğim de titreyerek bastım mührü. Oy pusulasında Bay Kemal’den başkasıyla göz göze bile gelmedim. O mütebessim ve güven dolu bakışında son seyrettiğim mitingler olan İzmir’de, Ağrı’da, Van’da söylediklerini duydum. Oyumu, geleceğimi, ülkemin güzel çocuklarını kendisine emanet ettim. İçim rahat. Dilerim herkes oyunu güven içinde, saatlerce beklemeden gönlünce kullanabilir. Bu vesile ile sandık başında görev yapanlara teşekkür eder, kolaylıklar dilerim.

Çıkarken başka bir sandıkta seçim güvenliği için gönüllü olarak çalışan bir arkadaşıma, hemen akabinde bina çıkışında oy kullanmaya gelen başka arkadaşlarımla karşılaşmak uzakta olma duygumu yok edip bir arada olmanın güzelliğini yaşatan güzel bir sürpriz oldu. Birleşe birleşe kazanacağımızı hissedip umutla doldum.

Burada seçim merkezinde yürekler arasında dolaşan insana iyi gelen bir coşku var. Dilerim bu coşku 14 Mayıs’ta tüm yurda yayılsın, o çok özlediğimiz bahar sabahına derin bir oh çekerek uyanalım. Bunu sonuna kadar hak ettik. Kazanacağız.