Menemen Tartışması Tescillendi! Soğanlı mı Soğansız mı? Türk Mutfağının Efsane Polemiğinde Son Nokta

Gastronomi yazarı Vedat Milor'un 2018'deki sorusuyla fitili ateşlenen 'Menemen soğanlı mı, soğansız mı olur?' tartışmasına son noktayı Türk Patent ve Marka Kurumu koydu. İzmir Menemen Belediyesi'nin başvurusuyla menemen, coğrafi işaret tescili aldı. Menemenin İzmir'in Menemen ilçesine ait olduğu tescillenirken menemenin tarifi de verildi. Bu tarif 'Soğanlı mı, soğansız mı?' tartışmalarını bitirecek nitelikte. İşte herkesin merak ettiği o tarif...

A⁺ Yazı Boyutunu Büyüt A^- Yazı Boyutunu Küçült

Türk mutfağının vazgeçilmez lezzeti menemen, yıllardır 'soğanlı mı soğansız mı?' sorusuyla tartışma konusu. Bu tartışma, 2018’de gastronomi yazarı Vedat Milor'un sosyal medya platformu X'te başlattığı anketle ülke gündemine oturdu. Milor, "Belki Twitter’da dünyayı kurtarmak mümkün değil ama en büyük gastronomik problemimize (!) hemen burada noktayı koyabiliriz. Menemen soğanlı mı olur soğansız mı?" sorusunu sorarak 437 bin 657 kişinin oy kullandığı bir anket düzenledi.

Menemen Tartışması Tescillendi! Soğanlı mı Soğansız mı? Türk Mutfağının Efsane Polemiğinde Son Nokta - Resim : 1

Sonuçlar, yüzde 51 soğanlı, yüzde 49 soğansız menemen tercihiyle neredeyse eşit çıktı. Anket, 15 bin beğeni ve 6 bin retweet alarak sosyal medyayı salladı, yorumlarda taraflar birbirine esprili şekilde meydan okudu. Milor, daha sonra YouTube videosunda kendi tercihinin soğanlı menemen olduğunu açıkladı, ancak “Bu bir zevk meselesi, kimse ikinci sınıf yurttaş değil” diyerek tartışmayı yumuşattı.

Menemen Tartışması Tescillendi! Soğanlı mı Soğansız mı? Türk Mutfağının Efsane Polemiğinde Son Nokta - Resim : 2

Tartışma sadece sosyal medyayla sınırlı kalmadı. 2019’da KONDA’nın araştırmasında, katılımcıların yüzde 62’si soğanlı, yüzde 38’i soğansız menemen tercih ettiğini belirtti. 2023’te Areda Survey’in kahvaltı araştırması da benzer sonuçlar verdi: Yüzde 59,8 soğanlı, yüzde 40,2 soğansız menemen seviliyor. Türk halkının yüzde 92,2’sinin kahvaltıyı evde yaptığı ve sahanda yumurtadan sonra menemeni tercih ettiği de ortaya çıktı.

Menemen tartışması uluslararası alana da taşındı. 2019’da ABD’nin The Boston Globe gazetesi, menemen tarifini “Çırpılmış yumurta, domates ve biberli Türk yemeği” başlığıyla yayımladı ancak soğan konusuna değinmedi.

Menemen Tartışması Tescillendi! Soğanlı mı Soğansız mı? Türk Mutfağının Efsane Polemiğinde Son Nokta - Resim : 3

Türkiye’de ise tartışma, ünlü isimlerin katılımıyla renklendi. Oyuncu Kıvanç Tatlıtuğ, 2022’de karavanda soğanlı menemen yaparak tarafını belli etti. Habertürk yazarı Fatih Altaylı, anneannesinin soğansız “melemen” yaptığını söylerken, Oray Eğin “Menemen yoruma açık” dedi.

Ekonomik boyut da tartışmaya eklendi. 2019’da dönemin İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, soğan fiyatlarının 6 TL’ye çıkmasıyla “Menemen soğansız olur” esprisi yaptı. 2024’te ise 5 kişilik bir menemenin maliyetinin 76 TL’ye yükseldiği, 2 yılda yüzde 158,5 zamlandığı verilere yansıdı.

Menemen Tartışması Tescillendi! Soğanlı mı Soğansız mı? Türk Mutfağının Efsane Polemiğinde Son Nokta - Resim : 4

2025’te tartışmaya son nokta konuldu. İzmir Menemen Belediyesi’nin başvurusuyla menemen, Türk Patent ve Marka Kurumu’ndan soğanlı tarif ile coğrafi işaret tescili aldı. Belediye Başkanı Aydın Pehlivan, "Menemen yemeğimiz, artık resmiyette de Menemen'in ve Menemenlilerindir" dedi.

Tescillenen menemenin tarifi ise şöyle verildi: Zeytinyağı, domates, soğan, biber, yumurta, tuz ve karabiber...

Menemen tescillendi ancak sosyal medyada tartışma bitmedi.