Son 15 Yılın Toplamından Bile Fazla, 13,8 Katı Faize Gitmiş! Pazar Tezgahındaki Ateşin Nedeni Belli Oldu

Türkiye’de gıda enflasyonu 2018-19 yıllarında yaşanan kur şoku ile tarihi bir dönemeçten geçti. Dövize bağlı maliyetlerin artması özellikle petrol, gübre, ilaç ve tarım makineleri gibi kritik girdilerde fiyatları yükseltti. Aynı zamanda ithal edilen tarım ve gıda ürünlerinin fiyatları da dövizdeki dalgalanmalara paralel olarak hızla tırmandı.

2020 sonrası düşük faiz politikası, Türk Lirası’nın değer kaybını hızlandırırken küresel düzeyde Rusya-Ukrayna Savaşı gibi faktörler gıda fiyatlarında yeni baskılar yarattı. Bu süreçte yapılan piyasa denetimleri ve depolara yönelik baskınlar da artan fiyatları durdurmakta etkisiz kaldı.

DÜŞÜŞ BAŞLAMADI, ARTIŞ HIZI AZALDI

Eylül 2024’te mevsimsel etkilerle gıda enflasyonu yüzde 43’e kadar gerilese de bu düşüş kısa sürdü. Kasım ayında gıda fiyatlarındaki artış yeniden hızlanarak yüzde 50 seviyesine yaklaştı. Uzmanlara göre enflasyonun düşmesi fiyatların azaldığı anlamına gelmiyor. Sadece artış hızının yavaşladığını belirtiyorlar.

13,8 KATI FAİZE GİTMİŞ

Gıda fiyatlarına ilişkin dikkat çeken bir açıklamada bulunan Vergi Uzmanı Ozan Bingöl 2024 yılı için tarımsal destekleme bütçesinin 91,55 milyar TL olarak belirlendiğini anımsatarak, “Aynı dönemde faiz gideri 1 trilyon 270 milyar TL, tarıma verilen desteğin 13,8 katı faize gitmiş. Bu destek tarıma verilseydi bugün sebze, meyve lüks olmazdı. Vatandaşın mutfağında dert değil et kaynardı” yorumunu yaptı.

“Bütçeden Ziraat Bankası’na 2024 yılında ödenen 88,7 milyar liralık görev zararı (görevlendirme gideri) son 15 yılın toplam görev zararlarından bile 32,4 milyar lira daha fazla” bilgisini paylaşan uzman isim, “Şayet bu zararlar tarımı, hayvancılığı desteklemek için yapıldı ise domates, biber neden pahalı, millet sofrasında neden et göremiyor, çiftçi neden bu halde?” diye konuştu.

TARIM ENFLASYONUNDA YÜKSELİŞ DEVAM EDİYOR

Türkiye İstatistik Kurumu, geçen yılın kasım ayına ilişkin Tarım-GFE verilerini açıkladı. Buna göre, endeks Kasım 2024'te bir önceki aya kıyasla yüzde 1,41, bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 29,72, Kasım 2023'e kıyasla yüzde 32,92 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 41,64 yükseldi.

Ana gruplarda bir önceki aya göre, tarımda kullanılan mal ve hizmet endeksinde yüzde 1,43, tarımsal yatırıma katkı sağlayan mal ve hizmet endeksinde yüzde 1,25 artış kaydedildi. Kasım 2023'e göre tarımda kullanılan mal ve hizmet endeksinde yüzde 31,52, tarımsal yatırıma katkı sağlayan mal ve hizmet endeksinde yüzde 41,65 artış gerçekleşti.

Kaynak: Haber Merkezi