Kamu borçları yapılandırması Meclis'te

AKP döneminde; ‘’Vergi Barışı, Varlık Barışı veya Vergi ve Ceza Yapılandırması, Borç Yapılandırması’’ gibi çeşitli adlarla şimdiye kadar 9 adet kanun çıkarıldı. 10’uncusu yolda. Her düzenlemenin içine ‘’kara para’’ aklayanları da eklediler. AKP’nin ‘’ekonomik çöküntüsünün’’ cezasını esnaf, tüccar yani vergi mükelleflerinin çekmemesi gerekir. Bu nedenle de bu düzenlemeleri doğru buluyoruz. Yanlış olan ‘’kara paracıların’’ da bunların kuyruğuna eklenmesi! Matrah artırımı, kasa affı, işletmede kayda alınmayan bazı emtiaların maliyetlere alınması veya imalat veya stokta olduğu halde belgesi olmayan emtianın cüzi vergi oranlar ile kayda alınması düzenlemeleri AKP’nin ekonominin doğal kanunlarına aykırı absürt uygulamalarının mağduru mükelleflerin bu düzenlemelerden yararlanmasını doğru buluyoruz. Ama kara parayı aklayan 7417 sayılı Kanun’un hala yürürlükteyken bu konuda yeni bir düzenlemenin yapılmasını kabul etmek mümkün değildir.

GENEL OLARAK BORÇ YAPILANDIRMALARI NASIL YAPILIR?

Borç yapılandırmaları ile ilgili yasal düzenleme genel olarak aşağıdaki şekilde düzenlenmektedir. Buna göre;

· Kesinleşmiş kamu alacakları,

· Kesinleşmemiş ve dava aşamasında olan kamu alacakları, uzlaşma ve tarhiyat safhasında bulunan vergi ve cezalar ile inceleme ve tarhiyat safhasında bulunan vergi ve cezalar,

· Pişmanlıkla ya da kendiliğinde beyan edilen vergiler,

· Gelir, kurumlar, katma değer vergisi matrah artırımı,

· Gelir (Stopaj) ve kurum (Stopaj) artırımı,

· İşletmede olduğu halde kayıtlarda yer almayan emtia, makine ve techizatların işletmelere kazandırılması ile kayıtlarda yer aldığı halde işletmede bulunmayan emtia, kasa mevcudu ve ortaklardan alacaklarının beyanı,

· Dava safhasında bulunan veya dava açma süresi sona ermemiş idari para cezaları,

· Ön değerlendirme, araştırma veya tespit aşamasında olan eksik işçilik ve prim tutarları ile sosyal güvenlik borç yapılandırma ihyasına ilişkin düzenlemeler,

· Sigortalılık süreleri dolduranların ihya prim borçları ile diğer alacaklar ve çeşitli hükümler,

Yukarıda sayılan ve yeni düzenlemede de yer alan konuların dışında yeni bazı düzenlemeler de yer almaktadır.

YASA TEKLİFİNDE YER ALAN DİĞER DÜZENLEMELER

Genç girişimcilere tanınan istisna miktarı arttırılmaktadır. Yasa teklifinin 11’nin maddesiyle; gelir Vergisi Kanunu’nun geçici 21’nci maddesi ile sağlanan kazanç istisnası tutarı 75.000 TL’den Aynı Kanunu’nun 103’ncü maddesindeki tarifenin 2’nci diliminin 2023 yılı için geçerli olan 500.000 TL’ye çıkarılmaktadır. Bu miktar doğal olarak her yıl yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanacaktır. Düzenleme gençlerin seçimde oylarını almaya yönelik bir düzenleme olduğu 75.000 TL’nin 2016 yılından beri değişmemiş olması buna en iyi örnektir.

Adrese teslim bir düzenleme de şüyuun izalesi yani ortaklığın giderilmesi yoluyla yapılan taşınmaz satışlarında, her bir devir ve iktisap işlemi için devir ve iktisap sayısına bakılmaksızın her bir taşınmazda devir eden ve devir alanlardan birer adet asgari maktu harç alınması düzenlemesi yapılmaktadır.

Bir seçmene değil de yandaşa selam maddesi de orta ve alt gelir grubuna yönelik konutların daha uygun şartlarla üretilmesini temin etmek için TOKİ tarafından 2023 yılı sonuna kadar yeni çıkılacak ihaleler ile ilgili olarak bu ihalelerde TOKİ'nin almış olduğu ihale kararları ve TOKİ ile yükleniciler yani müteahhitler arasında düzenlenen sözleşmelere damga vergisi istisnası sağlanmaktadır.

Yapılandırma yasa teklifi ile araya sıkıştırılan diğer bir düzenleme de; boru hatları veya elektrik telleri ile taşınan ve sürekli akış hâlinde olan malların ithaline ilişkin olarak ithalatın yapıldığı vergilendirme dönemine ait katma değer vergisi beyannamesinin verilme süresi sonuna kadar ödenen katma değer vergisinin, ithalatın yapıldığı dönemde indirim konusu yapılabilmesi imkânı getirilmektedir. Siz anladınız mı? Vallahi ben yazdım ama anlamadım!

Ar-Ge ve tasarım merkezi ile teknoloji geliştirme bölgeleri dışında, teşvik kapsamında çalışılabilecek süreye ilişkin Cumhurbaşkanına verilen yüzde yetmiş beşe kadar artırma yetkisi yüzde yüze çıkarılmaktadır.

Yapılandırma ile ilgili yasa düzenlemesine şirketlerin birleşme ve devirlerinin desteklenmesi amacıyla iştirak hissesi alımı nedeniyle yüklenilen finansman giderlerinin devir sonrası da indirimine olanak sağlayan düzenleme de araya sıkıştırılmaktadır.

Ayrıca, amatör sporcuların yetiştirilmesi amacıyla amatör spor faaliyetleri ve alt yapı yatırımlarının desteklenmesine yönelik düzenleme de ne ilgisi varsa bu yasa teklifinde yer almaktadır.

Sigortacılık Kanununda düzenleme yapılarak hasarların giderilmesi ve tazminat ödemelerinde eşdeğer veya yeniden kullanılabilir parçaların kullanılmasına olanak sağlayan düzenleme de yapılandırma düzenlemesi de teklifte yer almaktadır.

Sürücüler üzerinde trafik güvenliği açısından olumlu yönde bir motivasyon oluşturmak suretiyle kurallara uyma alışkanlığı kazandırmak, taşımacılık sektörünün devamlılığını sağlamak amaçlarıyla sürücülere verilen ve halen aktif olan ceza puanlarının pasif duruma getirilmesi yani silinmesi de bu düzenlemede yer almaktadır.

Trafik cezaları ceza puanlarının silinmesi, tüzel kişiliği kaldırılan köylerin emlak ve belediye gelirleri vergileri ayrı birer yazı konusu edilecektir.

Ayrıca kısaca konu başlıklarına değinilen yapılandırma ile ilgili konular da ayrı ayrı yazı konuları olarak ileride birer yazı konusu edileceklerdir.