İkinci Yüzyılın İktisat Kongresi neyi başardı?

İzmir’de 1923’te Kurtuluş Savaşı’nın ardından ve henüz Lozan Barış Anlaşması imzalanmadan, Cumhuriyet ilan edilmeden toplanan 1. İktisat Kongresi’nden yüzyıl sonra yine İzmir’de toplanarak ana oturumları bir hafta süren İkinci Yüzyılın İktisat Kongresi sonuç bildirgesinin oylanması ve bazı şerhlerle kabulüyle salı günü sona erdi. Kongrenin ayrıntılı cereyanını daha önceki yazılarımda kaleme almıştım. Kongre ile haberler de Gerçek Gündem’de hemen her gün yer buldu.

YİK ÜYELERİ

İkinci Yüzyılın İktisat Kongresi’ne Yüksek İstişare Kurulu yön verdi. Daha önce iki kez toplanan kurul üçüncü toplantısını ana kongrenin beşinci günü Swiss Otel’de gerçekleştirdi. YİK ağırlıkla ekonomistlerin yer aldığı şu isimlerden oluşuyor: Ali İhsan Özgürman, Ali Rıza Ersoy, Prof. Dr. Ali Yaycıoğlu, Prof. Dr. Alp Erinç Yeldan, Alphan Manas, Arzu Çerkezoğlu, Prof. Dr. Ayça Tekin Koru, Prof. Dr. Ayşe Buğra, Bekir Ağırdır, Prof. Dr. Bilge Yılmaz, Burak Dalgın, Dr. Burcu Ünüvar, Prof. Dr. Bülent Gültekin, Prof Dr. Çağlar Keyder, Faik Öztrak, Fikret Bila, Prof. Dr. Fuat Keyman, Dr. Gülfem Saydan Sanver, Prof. Dr. Güven Sak, Prof. Dr. İlber Ortaylı, İzlen Erdem, Kerim Rota, Dr. M. Murat Kubilay, M. Salim Kadıbeşegil, Mahmut Özgener, Dr. Mehmet Aktaş, Mehmet Bozgeyik, Muhittin Bilget, Murat Karayalçın, Prof. Dr. Mustafa Tanyeri, Nur Batur, Orhan Turan, Önder Türkkanı, Prof. Dr. Refet Gürkaynak, Rıza Türmen, Selçuk Sarıyar, Selin Sayek Böke, Prof. Dr. Selva Demiralp, Dr. Serdar Şahinkaya, Sıtkı Şükrüer, Soli Özel, Süleyman Sönmez, Prof. Dr. Şevket Pamuk, Şükran Kablan Yeşil, Şükrü Ünlütürk, Prof. Dr. Taşansu Türker, Prof. Dr. Ufuk Akçiğit, Uğur Gürses, Prof. Dr. Ümit Özlale, Ünal Ersözlü, Yusuf Kanlı ve Yusuf Işık.

BİR HAFTADA HER GÜNE BİR BAŞLIK, FARKLI ALANLARDAN ÖNEMLİ KONUŞMACILAR

Yenilik, Vicdan, Yürüyüş, Doğa, Değişim, Sadakat ile Çokluk ve Birlik için bir davet olarak kurgulanan ana kongrede, Türkiye’den ve dünyadan çok sayıda saygın bilim insanı ve uzmanı kürsüye çıktı. Aralarında Johchsaka Fischer, Sir Bob Geldof, Prof. Dr. Michio Kaku, Prof. Dr. Vandana Shiva, Prof. Dr. Ian Goldin, Prof. Dr. Francis Fukuyama, Prof. Dr. Andrew McAfee, Prof. Dr, Thomas Faist, Prof. Dr. Timothy Garton Ash, Murat Karayalçın, Prof. Dr.Ali Hakan Kara, Prof. Dr. Refet Gürkaynak, Prof. Dr. Çağlar Keyder, Prof. Dr. Şaduman Halıcı, Prof. Dr. Selva Demiralp, Prof. Dr. Bilge Yılmaz, Prof. Dr. Şevket Pamuk, Prof. Dr. Cem Say, TUSİAD Başkanı Orhan Turan, Prof. Dr. Kamil Yılmaz, Prof. Dr. Naci Görür, Prof. Dr. Ufuk Akçiğit, İZTO Başkanı Mahmut Özgener, DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu’nun da olduğu 70 kadar isim geleceğin inşasına dair konuştu.

DİSK ve diğer emek konfederasyonları genel başkanları ile üniversitelerden çok önemli akademisyenlerin; TOBB, TUSİAD, İZTO gibi kuruluşların başkanlarının; çiftçi kooperatifleri ile esnaf ve tüccarların Türkiye’nin ikinci yüzyılının ekonomisine ışık tutacak, yol gösterecek kararları birlikte alması kıymetliydi. Paydaşlar, uzmanlar tartıştı, onların çıktılarını YİK taslak haline getirdi ve finaldeki oylamada her karar müzakere edilerek sonuç bildirgesi son şeklini aldı. Bildirge son şeklini alırken tartışmalara da sahne oldu ve bazı kararlara kimi katılımcıların şerhleri düşüldü. Çiftçi delegesi olan İzmir Köy Koop Başkanı Neptün Soyer de çiftçi grubundaki delege arkadaşlarıyla birlikte bazı karar taslaklarını tartıştı. Sonuç Bildirgesi’nı bizzat İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Soyer okuyup oylattığı için zaman zaman Soyer çiftinin tartışması kongrenin renkli ve heyecanlı anları arasına katıldı.

SONUÇ BİLDİRGESİ: 200’ÜN ÜZERİNDE KARAR

Sekiz ay süren çalışmalarıyla ve ana kongre ile sivil, şeffaf ve her aşamasında katılımcı bir girişim olarak kurgulanan İkinci Yüzyılın İktisat Kongresi’nin sonucunda Cumhuriyetin yeni yüzyıla yön verecek öneriler paydaşların uzun müzakereleri ile kabul edilen bir sonuç bildirgesi ile kamuoyu ile paylaşıldı. Başkan Soyer, kongre sonundaki basın toplantısında katılımcılara teşekkür ederek kongre sonuçlarının her yıl kontrol edildiği bir oturum yapılacağını da duyurdu.

İkinci Yüzyılın İktisat Kongresi Sonuç Bildirgesi’nin tam metnini meraklısı kongre için kurulan iktisatkongresi.org sitesinden okuyabilir. Ana kongredeki konuşmacıların konuşma özetleri ve kongre hakkındaki tüm ayrıntılara da söz konusu siteden ulaşmak mümkün.

Ortak aklın geliştirdiği ve her grupça ayrı ayrı değerlendirilen sonuç bildirgesi çok sayıda ilke ve karardan oluşuyor.

Bildirgenin giriş kısmı 4 bölüm ve 92 karardan oluşuyor. İşçi deklarasyonunda 16 ilke ve 51 karar, çiftçi deklarasyonunda 18 ilke ve 62 karar, sanayici-tüccar- esnaflarınkinde ise 27 ilke ve 98 karar bulunuyor. Üç deklarasyondan oluşan sonuç bildirgesinde toplam 61 ilke ve 211 madde karar altına alındı. 27 maddede farklı paydaş gruplarının şerhi bulunuyor, diğer tüm maddelerde ise oy birliğiyle karar alındı.

DEĞERLİ BİR DENEYİM OLDU

İkinci Yüzyılın İktisat Kongresi’ni bütün aşamalarıyla sekiz ay boyunca olabildiğince takip ettiğim için bendeniz için de değerli bir deneyim oldu. Bir hafta süren ana kongreyi de gün gün izledim. İlgimi çeken yabancı ve yerli konuşmacıları dinledim. Sergileri gezdim. Yurtdışından ve yurtiçinden farklı kentlerden gelen tanıdığım konuklarla temaslarım oldu. Örneğin, Sir Bob Geldof’u, Almanya eski başbakan yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Fischer’i nerede görüp dinleyecek hatta sohbet edebilecektim?

İkinci Yüzyılın İktisat Kongresi’nin çıktıları önemli bir veri oluşturuyor ve Soyer’in de açıkladığı gibi kongre her yıl İzmir’de toplanacak ve çıktılar, kararlar, ilkeler takip edilecek. Bu da kıymetli. Böylesine kapsamlı bir çalışmanın İzmir’de yüzyıl aradan sonra bir kez daha yapılmış olması da İzmir için bir gurur kaynağı. Ekonomik sorunlarla boğuşan ve çıkış yolu arayan Türkiye’ye bir armağan da kongre. Soyer ise bu kongrenin liderliğiyle önemli bir misyonu yerine getirmiş oldu.