Türkiye Kuruyor! Afyon, Kütahya, Konya, Şanlıurfa… İşte Kuraklığın Merkez Üssü

İTÜ Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Mühendisliği Bölümü’nden Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, son üç aylık dönemde kuraklığın özellikle batı ve iç bölgelerde etkili olduğunu belirterek, İç Anadolu’da Ankara, Kırşehir, Afyon ve Konya’da şiddetli kuraklık yaşandığını açıkladı. İşte Kadıoğlu'nun açıklamalarına göre, Türkiye'nin kuraklık karnesi...

A⁺ Yazı Boyutunu Büyüt A^- Yazı Boyutunu Küçült

Meteoroloji Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan Standartlaştırılmış Yağış İndeksi (SPI) verileri, Türkiye'nin büyük bölümünde kuraklık sorununun ciddi boyutlara ulaştığını ortaya koydu. Rapora göre, ülke genelinde şiddetli ve olağanüstü kuraklık etkileri yaşanıyor.

‘SON 65 YILIN EN KURAK DÖNEMİ’

İklim uzmanı Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, Türkiye topraklarının yaklaşık yüzde 70’inin şiddetli ya da olağanüstü kuraklık altında olduğunu belirtti. Kadıoğlu, Ağustos 2024-Temmuz 2025 döneminin son 65 yılın en kurak yıllarından biri olarak kayıtlara geçtiğini söyledi.

Türkiye Kuruyor! Afyon, Kütahya, Konya, Şanlıurfa… İşte Kuraklığın Merkez Üssü - Resim : 1

KURAKLIK ETKİSİ ZAMANLA DERİNLEŞİYOR

Kadıoğlu, kuraklığın etkilerinin periyotlara göre farklılık gösterdiğini vurguladı. Kısa vadede tarımı ve günlük yaşamı etkileyen kuraklık, uzun vadede ise su kaynakları, ekonomi ve toplumsal yaşam üzerinde ciddi krizlere yol açabiliyor. Kadıoğlu bu konuda şunları söyledi:

3 aylık periyotta kuraklıklar tarımsal üretimi, 6 aylıkta içme suyu ve nehir akışlarını, 9 aylıkta su rezervlerini, 12 aylıkta ise ekonomi ve toplumsal yaşamı doğrudan etkiledi."

KURAKLIK HARİTASI GENİŞLİYOR

3 aylık veriler özellikle Batı ve İç Anadolu’da kuraklığın etkili olduğunu gösteriyor. Ankara, Kırşehir, Afyon ve Konya bu dönemde öne çıkan iller arasında yer aldı. 6 aylık süreçte kuraklığın hem şiddeti hem yaygınlığı arttı. Kütahya, Uşak ve Afyon olağanüstü kuraklık yaşarken, Marmara’nın güneyi de benzer şekilde etkilendi. Ankara, Çankırı ve Aksaray ise orta şiddetli kuraklıkla karşı karşıya kaldı. Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde ise Van, Ağrı, Iğdır ve Siirt aşırı kuraklık yaşayan iller olarak dikkat çekti.

Türkiye Kuruyor! Afyon, Kütahya, Konya, Şanlıurfa… İşte Kuraklığın Merkez Üssü - Resim : 2

DOĞU'DA TABLO DAHA DA VAHİM

9 aylık periyot değerlendirmesinde, Doğu Anadolu’daki kuraklığın daha belirgin hale geldiği görüldü. Karadeniz ise bu süreçte daha nemli bir yapısını korudu. Kadıoğlu, yaşanan durumu şu sözlerle özetledi: "Batı Anadolu'da Afyon, Kütahya ve Denizli olağanüstü kurak. Bu, hidrolojik kuraklığın başladığının göstergesi. Güneydoğu Anadolu'da Şanlıurfa, Mardin, Siirt ve Diyarbakır aşırı ve şiddetli kurak"

12 AYLIK VERİLER TABLOYU NETLEŞTİRİYOR

En kapsamlı kuraklık tablosu 12 aylık analizle ortaya çıkıyor. Kütahya, Uşak, Afyon, Balıkesir’in güneyi ile Şanlıurfa, Diyarbakır, Siirt ve Mardin olağanüstü kuraklık kategorisinde yer alırken; Konya, Karaman, Mersin, Isparta ve Kayseri şiddetli kurak bölgeler arasında bulundu.

Kadıoğlu, İç Anadolu, Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu’nun, 12 ay boyunca olağanüstü kuraklık yaşayan kritik bölgeler olduğunu vurguladı.

YAĞIŞ AZALMASINDA REKOR EGE BÖLGESİ'NDE

Kuraklığın en çarpıcı yönlerinden biri de yağış miktarındaki ciddi azalma. Kadıoğlu'nun açıklamaları şöyle: "En fazla yağış azalması yüzde 74'le Ege'de, yüzde 65'le Güneydoğu Anadolu'da, yüzde 55'le Doğu Anadolu'da ve yüzde 48'le İç Anadolu'da yaşandı. En sert kuraklık Doğu ve Güneydoğu'da etkili olurken Ege ve İç Anadolu'da da tarım ve içme suyu için alarm verici bir tablo oluşmuş durumda. Marmara, Ege ve Akdeniz'in büyük bölümü son bir yılda şiddetli veya olağanüstü kuraklık yaşadı. Karadeniz, özellikle de batı kesimleri görece daha iyi durumda."

Türkiye Kuruyor! Afyon, Kütahya, Konya, Şanlıurfa… İşte Kuraklığın Merkez Üssü - Resim : 3

‘EN KRİTİK YILLARDAN BİRİ’

Kadıoğlu, Türkiye topraklarının yüzde 70'inin şiddetli kuraklık tehdidiyle karşı karşıya olduğunu yineleyerek şu uyarıda bulundu: “Kuraklık, kısa vadede yerel bir sorun gibi algılansa da, uzun vadede ülke genelinde tarımı, ekonomiyi, su kaynaklarını ve sosyal hayatı tehdit eden bir krizdir. SPI verileri Türkiye'de kuraklığın boyutunun ciddi ve yaygın olduğunu açıkça ortaya koymaktadır. 2024-2025 dönemi, Türkiye'nin birçok bölgesinde meteorolojik, tarımsal ve hidrolojik kuraklığın üst üste bindiği en kritik yıllardan biridir. Bu tablo, ulusal su yönetimi, erken uyarı sistemleri ve kuraklığa dayanıklı tarım politikalarının acilen devreye girmesi gerektiğini göstermektedir.”

KURAKLIĞIN ETKİLERİ NE OLABİLİR?

Kadıoğlu, kuraklığın neden olabileceği olumsuz sonuçları da tahıl ve sebze üretiminde %40 ila %60’a varan verim kaybı, gıda fiyatlarında yükseliş, baraj doluluk oranlarında %30’un altına düşüş, içme suyu kesintileri, yer altı su seviyelerinde düşüş, kuyuların kuruması ve nehir ve akarsu debilerinde yüzde 30-50 azalma olarak sıraladı

HANGİ ÖNLEMLER ALINMALI?

Kuraklığın etkilerini azaltmak için tarım ve sanayi başta olmak üzere birçok alanda köklü değişikliklerin yapılması gerektiğini vurgulayan Kadıoğlu, sanayide atık suların arıtılarak yeniden kullanılması, su verimliliği teknolojilerinin zorunlu hale getirilmesi, deniz suyu arıtma yatırımlarının desteklenmesi ve su tüketimi yüksek sanayi tesislerinin düzenli denetlenmesi gerektiğini belirtti.