Uzmanından İstanbul Depremi İçin 'Prova' Uyarısı

İstanbul Kültür Üniversitesi’nden Dr. Erdal Coşkun, Marmara Denizi’nde yaşanan 6.2 büyüklüğündeki depremin, olası büyük İstanbul depremi öncesi bir uyarı niteliği taşıdığını belirtti. Bina güvenliği, yapı denetimi ve müteahhitlik yeterliliği konusunda reform ihtiyacına dikkat çeken Coşkun, vatandaşları performans analizi yaptırmaya çağırdı.

A⁺ Yazı Boyutunu Büyüt A^- Yazı Boyutunu Küçült

İstanbul Kültür Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü’nden Dr. Öğr. Üyesi Erdal Coşkun, Marmara Denizi açıklarında meydana gelen 6.2 büyüklüğündeki depremin İstanbul için kritik bir uyarı olduğunu vurgulayarak, bu depremin büyük İstanbul depremi öncesi bir “prova” olarak değerlendirilmesi gerektiğini söyledi. Coşkun, bu şiddetteki bir depremin yıkım yaratmasa da, yapı güvenliği konusunda ciddi farkındalık ve reform ihtiyacını ortaya koyduğunu belirtti.

Coşkun, özellikle yapı-zemin etkileşimi, mühendislik denetimi ve afet öncesi hazırlıklar gibi konularda daha sıkı bir denetim mekanizması gerektiğini ifade etti. İstanbul’daki yapı stokunun büyük kısmının eski ve heterojen olduğunu hatırlatarak, her binanın bir “sağlık karnesi” olması gerektiğini söyledi. Ayrıca, müteahhitlik için teknik yeterlilik şartı getirilmesi ve meslek içi denetimin artırılması çağrısında bulundu.

Niteliksiz müteahhitliğin, yapı güvenliği için en büyük tehdit olduğunu söyleyen Coşkun, "Müteahhitlik, hâlâ kolay erişilebilen bir alan. Bu deprem, toplumda 'kimin yaptığı' ile 'nasıl yapıldığı' arasındaki farkı sorgulatmalıdır. Müteahhitlik için teknik yeterlilik zorunluluğu getirilmesi ve meslek içi denetimin artırılması kaçınılmazdır." dedi.

BİNA GÜVENLİĞİNDEN ŞÜPHE EDENLERE TAVSİYELER

Coşkun, "İstanbul depremi sonrasında binalarının güvenliği ile ilgili soru işaretlerinin yanıtlanması bireysel güvenlik kadar toplumsal afet bilinci açısından da hayati önem taşır. Bina sakinlerinin, şüphe ve kaygıları varsa öncelikle gözleme dayalı ön değerlendirme yapmalarını tavsiye ediyoruz. Deprem sonrası gözlemlenebilecek önemli sorunlar şunlardır: Taşıyıcı sistem elemanları olan kolon veya kirişlerde derin çatlaklar, donatıların açığa çıkmış olması, bölme duvarlarında sıva çatlaklarından farklı olarak X şeklinde (kesme etkili) çatlaklar, kapı ve pencerelerin kapanmasında zorlanma. binada eğilmeler, oturmalar varsa mutlaka bir uzmandan ayrıntılı teknik değerlendirme talep edilmelidir" diye konuştu.

Yapı sağlığı için teknik inceleme talebinin ikinci aşama olduğunu kaydeden Coşkun, vatandaşların değerlendirme aşaması için izlemesi gereken yolları şöyle anlattı:

“İlçe belediyelerinin yapı kontrol birimlerine başvurarak, binanın deprem güvenliği açısından incelenmesini talep edebilirler. İnceleme için lisanslı bir mühendislik bürosuna ya da yapı denetim firmasına başvuru yapılması önemlidir. Başvurularında 'Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği-2018 (TBDY-2018)' koşullarına uygun olarak performans analizi talep edilmedir."

Coşkun, “Performans analizi sonucunda bina riskli ya da risksizdir. Riskli binalar yıkılarak TBDY-2018 esaslarına uygun olarak yeniden yapılır veya güçlendirilir. Yapılacak işlemlerde performans analizi sonuçları belirleyicidir." ifadelerini kullandı.

Coşkun, binanın riskli çıkması durumunda kentsel dönüşüm sürecinin başlatılması gerektiğini söyledi.