Ateşkes Geldi ama Gerilim Sürüyor! İran mı İsrail mi? Savaşı Kim Kazandı?

Gülsüm Alpkıray

Orta Doğu'da uzun süredir biriken tansiyon, İran ve İsrail arasında geçtiğimiz haftalarda doğrudan çatışmaya dönüştü. Her iki tarafın karşılıklı füze saldırılarıyla doruğa çıkan savaş, dün tarafların eş zamanlı olarak ilan ettiği ateşkesle sona erdi. Gözler şimdi, bu kısa ama yıkıcı çatışmanın jeopolitik sonuçlarına çevrildi. Peki iki tarafta da sivil kayıpların olduğu savaşta ‘kazanan’ kim oldu?

İSRAİL: HAVA SAVUNMASI VE ABD DESTEĞİ…

13 Haziran’da İran’a hava saldırısı başlatan ve İsrail, İran’dan gelen doğrudan füze saldırılarına karşı savunma sistemlerini devreye soktu. Demir Kubbe ve Arrow 3 gibi sistemlerle füzelerin büyük bölümü havada imha eden İsrail’de sivil can kaybı İran’a göre daha sınırlı kaldı. Maddi hasarın meydana geldiği ve ekonomik açıdan zarar gören İsrail’de kritik altyapılar zarar görmedi. Ülke içinde ‘güvenli savunma’ algısı güçlendi. Öte yandan Tel Aviv yönetimi, Batı ittifakının -özellikle ABD’nin- açık desteğini aldı. Bu da İsrail’in İran’a karşı konumunu güçlendirdi.

İRAN: MESAJ VERDİ AMA ETKİ SINIRLI KALDI

İran ise tarihinde belki de ilk kez bu kadar doğrudan ve açık bir şekilde İsrail’i hedef aldı. İran, ‘karşı savunmaya geçme’ konusunda İsrail’e açıkça bir mesaj verdi. Yüzlerce füze ve İHA’yla yapılan saldırılar, ülkenin askeri kapasitesini göstermesi bakımından sembolik bir önem taşıdı. İran, saldırıların büyük çoğunluğu da ise etkisiz kaldı. Özellikle üst düzey birçok ismini kaybeden İran, savaşa psikolojik yenilgiyle başladı. Ancak İran, daha sonra yer yer Demir Kubbe’yi aşarak, İsrail karşısında üstünlük kazanabildi.,

SAVAŞIN SEYRİNİ ABD DEĞİŞTİRDİ

Savaşta en önemli viraj ise ABD’nin savaşa kısmen dahil olması oldu. ABD’nin İran’ı hedef alması savaşın seyrini açıkça değiştirdi.

ULUSLARARASI BASIN NE DİYOR?

Dış dünyanın ‘İran-İsrail’ savaşının sona ermesine yaptığı yorumlar ise farklılık gösterdi.

Avrupa Basını (New York Times, BBC, DW), İsrail’in askeri üstünlüğünü ve hava savunma başarısını öne çıkardı İran’ın saldırısının ‘simgesel’ kaldığı yorumladı.

Rus ve Çin kaynakları (RT, Global Times), çatışmanın büyümemiş olmasına odaklanarak, her iki tarafın da geri adım atmasının ‘dengeleyici bir zorunluluk’ olduğunu belirtti.

Arap Basını ise (Al Jazeera, Al Arabiya), İran’ın doğrudan saldırı kararı önemli bir eşik olarak değerlendirilse de halkların yaşadığı kayıplar ve bölgesel istikrarsızlık daha büyük bir endişe olarak belirtti

SAVAŞTA KAZANAN YOK, SİVİL KAYIP VAR!

Sivil halkların yaşamını yitirdiği savaşlarda kazanan olmaz ancak ‘az kaybeden’ olabilir. Tüm dünyada da çatışmalarda net bir kazanan olmadığı görüşü yaygın. İsrail askeri açıdan avantajlı çıksa da İran’ın doğrudan saldırı eşiğini geçmesi bölge dinamiklerinde yeni bir dönemi işaret etti Ateşkes sağlanmış olsa da hem iki ülkenin söylemleri hem de sahadaki hazırlıklar, barışın pamuk ipliğine bağlı olduğunu gösteriyor.

Ateşkes İlan Edilmişti: İran-İsrail Hattında Ne Oluyor?Dünya