Dünya İçten Çatlamaya Başladı! Bilim İnsanları Yeni Küresel Felaketlere Karşı Ayağa Kalktı

Dünya, iç dinamiklerinde hızla gelişen tehlikeli bir sürecin eşiğinde olabilir. Bilim insanları, küresel ısınmanın yalnızca iklim krizini değil, aynı zamanda büyük volkanik felaketleri de tetikleyebileceğini ortaya koydu. Son yapılan çalışmalar, buzulların hızla erimesinin dünya genelinde volkanik faaliyetleri artırabileceğini gösteriyor.

A⁺ Yazı Boyutunu Büyüt A^- Yazı Boyutunu Küçült

Uzmanlara göre, kalın buz kütleleri yıllar boyunca yer altındaki magma odalarını bastırarak patlamaları engelleyen doğal bir "kilit" görevi görüyordu. Ancak bu devasa buz örtüsünün çözülmesiyle birlikte, magma üzerindeki baskı azalıyor ve patlamaya hazır gazlar serbest kalıyor.

BUZUL ERİYOR, MAGMA YÜKSELİYOR

Şili'deki Mocho-Choshuenco yanardağında yapılan radyoizotop tabanlı analizlerde, yaklaşık 26 ila 18 bin yıl önce yanardağın uykuda kaldığı ve 1,5 kilometrelik bir buz örtüsüyle kaplandığı tespit edildi. Bu süreçte magma 15 kilometreye kadar derinlikte birikmişti.

Ancak 13 bin yıl öncesinde başlayan hızlı buzul erimesi, magma basıncında ani düşüşe yol açtı ve bu da patlamayı tetikledi. Bilim insanları, geçmişte yaşanan bu senaryonun bugün çok daha geniş bir ölçekte tekrarlanabileceği uyarısında bulunuyor.

EN BÜYÜK RİSK O BÖLGEDE

Araştırmalara göre, volkanik tehdit açısından en hassas bölgelerin başında, buzulların altında 100’den fazla aktif volkan barındıran Batı Antarktika geliyor. Buz kütlelerinin güncel erime hızı devam ederse, önümüzdeki yıllarda burada büyük patlamaların yaşanabileceği öngörülüyor.

Kuzey Amerika, Rusya ve Yeni Zelanda gibi aktif volkan kuşaklarına sahip bölgeler de bu küresel tehdidin kapsama alanında.

VOLKANİK PATLAMALAR KISIR DÖNGÜ YARATABİLİR

Bilim insanları, gerçekleşecek dev volkanik patlamaların sadece lokal etkiyle sınırlı kalmayacağını, aynı zamanda küresel atmosferi de etkileyebileceğini ifade ediyor. Kısa vadede patlamalardan çıkan kül, güneş ışığını engelleyerek sıcaklıkların düşmesine neden olabilir. Ancak uzun vadede ortaya çıkan sera gazları, iklim krizini daha da derinleştirebilir.

Bu durum, "ısınma-buzul erimesi-volkanik patlama-sera gazı salınımı" şeklinde tehlikeli bir döngü yaratabilir.

BUZULLARIN YÜZDE 80'İ YOK OLABİLİR

Yapılan bazı modelleme çalışmalarında, sıcaklıkların sabit kalması halinde bile buzulların %40’ının eriyebileceği, kötü senaryolarda ise bu kaybın %80’e kadar çıkabileceği tahmin ediliyor. Bu da dünya genelinde volkanik hareketliliğin önemli ölçüde artabileceği anlamına geliyor.