8 Yıllık Acı Tablo! En Büyük Banknot 200 TL ile Marş Bile Basmadı: 5 Litre Benzin ve Motorin Dahi Alınmıyor
2015’te 200 TL ile 47 litre benzin veya 52 litre motorin alınabilirken, 2024 Kasım’da bu miktar benzinde 4,73 litreye, motorinde ise 4,53 litreye geriledi. Benzin fiyatı yüzde 896, motorin fiyatı yüzde 1069 artarak araç sahiplerini zor durumda bıraktı. Ortalama bir araç deposunun yalnızca yüzde 9’u dolarken, kartlı harcamalarda alınan litre miktarı da düştü. Bir zamanlar depo dolduran 200 TL, artık 5 litreyi bile karşılayamıyor.
Akaryakıt fiyatları son yıllarda ekonomik dalgalanmalar ve küresel gelişmelerle rekor seviyelere ulaştı. 2018 ve 2021’deki kur atakları, 2022’de patlak veren Rusya-Ukrayna savaşı ve 2023’teki vergi düzenlemeleri fiyatların hızla artmasına neden oldu. Bu süreçte 2009’da piyasaya sürülen en büyük banknot 200 TL’nin akaryakıt litre fiyatları karşısındaki alım gücü de büyük ölçüde eridi.
BENZİNE YÜZDE 896, MOTORİNE YÜZDE 1069 ZAM!
Ekonomim’den Özder Şeyda Uyanık’ın haberine göre, 2015’te benzin litre fiyatı 4,25 TL, motorin (mazot) fiyatları da 3,78 TL seviyesinde bulunuyordu. 2024 Kasım ayı benzin ve mazot fiyatı 42,32 ve 44,18 TL’ye yükseldi. Benzin fiyatları yüzde 896 artarken, motorin fiyatında artış yüzde 1069’a ulaştı. Ortalama 55 litrelik bir araç deposunu doldurmanın maliyeti özellikle 2021 yılından bu yana hızla yükseldi.
200 TL’YE DEPO DOLARKEN ŞİMDİ YÜZDE 10'U ANCAK DOLUYOR
Bu sürede 2015’te 200 TL ile 47 litre benzin veya 52 litre motorin alınabilirken, Kasım ayında bu miktar benzinde 4,73’e, mazotta ise 4,53’e düştü. 200 TL’nin alım gücü yaklaşık yüzde 90 oranında azaldı. 200 TL ile 2015 yılında benzinli bir aracın deposunun yüzde 86’sı, motorinli bir aracın deposunun da yüzde 96’sı doldurulabilirken, Kasım 2024’te benzinli 55 litre bir deponun yüzde 9’u, motorinle de yüzde 8’i doldurulabiliyor.
KART İLE AKARYAKIT ALMA ORANI DA DÜŞTÜ
BKM verilerine göre, banka ve kredi kartıyla yapılan “benzin ve yakıt istasyonları” harcamalarında da değişimler dikkat çekiyor. İşlem başına yapılan akaryakıt harcaması 2015 Ocak’ta banka kartlarıyla 58,97 TL, kredi kartlarıyla ise 163,25 TL tutuyor. 2024 Eylül’de ise bu harcamalar banka kartlarında 494,70 TL, kredi kartlarında da 1.243,32 TL oluyor.
İşlem başına yapılan harcama tutarlarına ayın ilk günlerindeki benzin litresi fiyatları üzerinden bakıldığında ise hacimlerin azaldığı görülüyor. 2020 pandemi sürecinde düşen yakıt fiyatları dışında azalış seyri çok değişmiyor.
2015 yılında işlem başına yapılan harcama tutarıyla ortalama 13,87 litre benzin alınırken, kredi kartlarıyla 38,41 litre benzin alınabiliyor. 2024 yılı Eylül ayında ise banka kartıyla yapılan işlem tutarı 11,42 litreye düşerken, kredi kartıyla da 28,71 litreye düşüyor.
Kaynak: Ekonomi Gazetesi
