Rusya-Ukrayna savaşı kıtlığa neden olabilir: 14 ülke için alarm çanları çalıyor

GERÇEK GÜNDEM - Ukrayna'nın doğu sınırlarında Rus askeri birliklerinin bekleyişi devam ederken, giderek artan savaş beklentisi olası bir çatışma ortamının sonuçlarına ilişkin endişeleri de artırıyor.

Son olarak Foreign Policy'de yayınlanan, Breakthrough Enstitüsü'nde gıda ve tarım analisti olarak görev yapan Alex Smith imzalı bir analizde, Ukrayna'da yaşanacak olası bir savaşın tüm dünyada ciddi bir gıda krizine yol açabileceği vurgulandı.

Ukrayna'nın dünyadaki en verimli topraklardan birine sahip olduğu ifade edilen yazıda, ülkenin uzun yıllardır 'Avrupa'nın ekmek sepeti' konumunda olduğuna dikkat çekilirken, Afrika'dan Asya'ya birçok ülkenin Ukrayna'dan gelen tarımsal ürünlerle beslendikleri bilgisi paylaşıldı.

"Ukrayna, mısır, arpa ve çavdar ihracatında zirvede ancak bu ülkede yetişen buğday dünya genelinde gıda güvenliği için en önemli etkiye sahip" denilen analizde, "Ukrayna, 2020'de toplam 24 milyon ton buğdayın 18 milyon tonunu tek başına ihraç etti. Müşteriler arasında Çin ve Avrupa Birliği de var. Ancak asıl olarak gelişmekte olan ülkeler Ukrayna'nın buğdayına ihtiyaç duyuyor. Örneğin, Lübnan'da 2020'de tüketilen buğdayın neredeyse yarısı Ukrayna'da geldi. Nüfusun yüzde 35'inin kalori alımını ekmek ve diğer tahıllar yoluyla yaptığı Lübnan'da, Ukrayna buğdayına bağımlılık kritik seviyelerde" ifadeleri kullandı.

14 ÜLKE İÇİN TEHLİKE ÇANLARI

FP'nin analizinde 14 ülkenin Ukrayna ürünlerine direkt olarak bağımlı olduğu ve buğday tüketimlerinin yüzde 10'undan fazlasını bu ülkeden karşıladıklarına dikkat çekiliyor.

Bu ülkeler arasında, siyasi istikrarsızlıklar nedeniyle zaten gıda kıtlığının eşiğinde bulunan Yemen ve Libya'da bulunuyor. Yemen'in buğday tüketiminin yüzde 22'si, Libya'nın buğday hükümetinin ise yüzde 43'ü Ukrayna tarafından sağlanıyor.

Ukrayna buğdayının en büyük alıcısı (3 milyon ton) konumundaki Mısır, toplam tüketiminin yüzde 14'ünü Ukrayna'dan karşılarken, bu oran Malezya ve Endonezya için yüzde 28, Bangladeş için ise yüzde 21 seviyelerinde.

ÜRETİM BÜYÜK ÇOĞUNLUĞU GERİLİM BÖLGELERİNDE

Afrika'dan Asya'ya kadar birçok ülkeye buğday ihraç eden Ukrayna'daki üretimin büyük çoğunluğu ülkenin doğusundaki gerilim bölgelerinden yapılıyor. Halihazırda çatışma bölgesi olan ve Rusya destekli güçlerin kontrolünde bulunan Donetsk ve Luhansk'ın hemen batısında yer alan Karkiv, Dnipropetrovsk, Zaporizhia ve Kherson gibi bölgeler ülkenin 'tarihsel ekmek sepeti' olarak biliniyor.

Bu bölgelerde yaşanabilecek çatışmaların, bölgedeki çiftçilerin kaçması, altyapı ve ekipmanlara gelecek zarar nedeniyle üretimi ciddi bir şekilde azaltabileceği belirtiliyor.

GIDA FİYATLARINDA ARTIŞ YAŞANABİLİR

FP'nin analizinde küresel olarak gıda fiyatlarının bir süredir zaten yükselişte olduğu biliniyor. Ancak Ukrayna'da yaşanabilecek askeri gerilimin, ülkenin pazardaki üretimini azaltabileceği ve bu nedenle fiyatlarda yeni bir tırmanmaya neden olabileceği ifade ediliyor.

Özellikle Libya, Yemen ve Lübnan gibi ülkelerde, mevcut durumda devam eden istikrarsızlığın bu fiyat artışlarıyla başa çıkmayı zorlaştıracağı ve kıtlık durumunun hızla kötüye gidebileceği, bunun birçok başka çatışmayı ve şiddeti körükleyebileceği belirtiliyor.