Listelerin dili ve dikkatimi çekenler

Gerçek Gündem’deki iç siyasetle ilgili son yazımda CHP ve öteki Millet İttifakı partilerine “listelerine kapsayıcı, doyurucu, bilgili, güvenilir isimler yazmalarını tavsiye etmiştim. Bu ne kadar yerine geldi, takdir kamuoyunun. Seçim sandıkları 33 gün sonra en doğru yanıtı verecek.

CHP YARI YARIYA, İYİ PARTİ VE AK PARTİ’DE İSE RADİKAL DEĞİŞİM

AK Parti mevcut vekillerin üçte ikisini değerlendirmedi. İçlerinde Genel Başkan Vekili Binali Yıldırım ve Genel Başkan Yardımcısı Hamza Dağ, TBMM Başkanı Prof. Mustafa Şentop da var. İki bakan (sağlık ve turizm) affını istedi. İYİ Parti’de ise mevcut vekillerin dörtte üçü yeni dönemde yerini başka isimlere bıraktı. Aytun Çıray, Durmuş Yılmaz, Aydın Sezgin ve Ahmet Erozan da onlar arasında. İYİ Parti’de iki diplomatın birden listelerde olmaması enteresan. Özellikle Erozan’ın dışarıda kalması Akşener’in Dışişleri Bakanlığı’nı partisinden bir isme istediğinin işareti olabilir. Bilge Yılmaz’ın listelerde yer alamaması da olası kabine ile ilgili olabilir. İYİ Parti’nin popüler adayları arasında eski milli futbolcular Ünal Karaman ve Gökhan Zan da yer alıyor. Parlamento çoğunluğunu kaptırmamak için her iki ittifak çok ince hesaplar yaptı. Millet İttifakı’nda seçimlere tamamen ayrı gireceğini daha önce dile getiren İYİ Parti son anda uzlaştı CHP ile ve 16 ilde iki parti fermuar yöntemiyle seçime ortak girme kararı aldı. İttifaktaki diğer dört parti ise CHP logosu altında ve kontenjan adaylarıyla seçime katılacak. Bu partilerden çok sayıda isim CHP listelerinden adaylaştı ve yarısı civarındakinin seçilebilecek yerlerden olduğu değerlendiriliyor. Bu ayar, Millet İttifakı’nın elini güçlendirdi. HÜDA-PAR’ın AK Parti listelerinden seçilebilecek dört adayla seçime katılması Erdoğan’ın aleyhine olacak kanımca. Keza, MHP ve diğer ittifak partilerinin kendi logoları ile seçime katılması da Cumhur İttifakı’nda sancı… DSP’nin oy olarak kıymeti harbiyesi olmasa da HÜDA-PAR ile birlikte üç vekilliğe tav olarak AK Parti destekçisi olması karşısında ise cılız da olsa bu partinin örgütleri isyanda. Birçok yöneticisi ve üyesi de zaten istifa ediyor. Erdoğan bir güvercin logosuna üç vekillik vermesi ise ne kadar zorda olduğunun göstergesi. Erdoğan’ın Hulki Cevizoğlu gibi bir figürü aday gösterip Doğu Perinçek’i neden göstermediği de bu seçimlerde çok akılda kalacak!

CHP ise hemen hemen yarısını tuttu mevcut vekillerin. Muğla’nın tamamının çizilmesi ilginç, dikkatimi çekti. CHP’nin iki dönemdir vekil çıkaramadığı Erzincan’a başvuran aday adayları arasından değil, dışarıdan Mustafa Sarıgül birinci sıra adayı yapıldı. CHP, bu defa Roman aday koymadı listelerine. Oysa Romanlar vekil sayısının ikiye çıkmasını yüksek sesle dile getiriyordu. Dimyata pirince giderken evdeki bulgurdan da olduklarını düşünüyorlar şimdi. Öte yandan AK Parti ise İzmir’den Roman vekilini yeniden seçilebilecek bir sırada gösterdi.

AK PARTİ VE CHP’DE TEPEDEKİ DURUM

AK Parti affını isteyen iki bakan dışında tüm bakanlarını liste başı yaparak hem koruma kalkanı oluşturmak popülerliklerinden ve tabii devlet olanaklarından yararlanmak istedi. Buna mukabil CHP, altı MYK üyesini aday göstermedi. Bunlardan Selin Sayek Böke, Bülent Kuşoğlu, Muharrem Erkek muhtemel bir hükümette bakan yapılmak üzere gösterilmedi kanımca. Lale Karabıyık, Onursal Adıgüzel de listede yok. Milletvekili olmayan iki MYK üyesi Prof. Dr. Yüksel Taşkın ve Gökçe Gökçen de İzmir’deki iki seçim çevresinden liste başı olarak aday gösterildiler. Grup Başkan Vekillerinden Engin Özkoç da önceden bilindiği gibi listede yok. Orhan Sarıbal da Bursa 2. Bölge 3. sıraya düştü ve çıkması kritik. Abdüllatif Şener’in, Akif Hamzaçebi’nin bu defa listede olmaması şaşırttı. Ünal Çeviköz artık yok, dış politika alanında son olarak Vaşington’da büyükelçilik yapan Namık Tan İstanbul 2. Bölge’de liste başı yapıldı. Çeviköz’ün iyi bir diplomat olduğuna kuşku yok ancak siyasi olarak zayıf kaldı, zaman zaman açık verdi. Kılıçdaroğlu’nun cumhurbaşkanlığı seçimini kazanması halinde daha önce birlikte çalıştığı önemli bir kurmayını ise Dışişleri Bakanlığı koltuğuna oturtabilir. Bu konuda kulis bilgilerim var ama bunları aktarmanın şimdi sırası değil. Zamanı gelince yazacağım. Gürsel Tekin de aday değil, başvuru da yapmadı. Kulis bilgilerim, Tekin’in CHP İstanbul İl Başkanlığı’nı istediği doğrultusunda.

ÜÇ KÜÇÜK İTTİFAKTAKİ TABLO

Emek ve Özgürlük İttifakı’nda HDP’lilere yasak ihtimaline karşı bir liste yapıldı Yeşil Sol Parti’de. EHP, EMEP, SMF, TÖP ortak listede adaylarıyla yer alırken ittifakın ikinci büyüğü TİP 51 ilde kendi logosu altında ve ayrı listeyle seçimlere giriyor. Mevcut üç vekil yanında Mehmet Aslantuğ, Can Atalay, Barış Atay, Mısra Öz, İrfan Değirmenci gibi popüler isimleri liste başı yapan TİP oldukça iddialı. Ata İttifakı partileri (Zafer, Adalet) ile Sosyalist Güçbirliği partileri de (TKP, TKH, Sol Parti) seçimlere ayrı listelerle giriyor. Herhangi bir ittifaka dahil olmayan Memleket Partisi ise seçimlere kendi logosu ve listeleri ile giriyor.

YSK’ya verilen listelerde 148 ile en çok CHP’nin kadın adayı var ancak sadece 7 kadın aday birinci sırada. İYİ Parti 135, AK Parti 113, MHP 84 kadın aday gösterdi. Ancak bu isimlerin çok azı seçilebilecek sıralarda. O yüzden kadın örgütleri tepkili.

Evet, listelere baktığımda manzara böyle gözüküyor. Bir sonraki yazıda ise İzmir listeleri ile ilgili spesifik bir değerlendirme yapacağım.