Çalışanların Çoğu Bu Haklarının Olduğunu Bilmiyor! Günde 2 Saat Kullanabilirsiniz: İş Arama İznini Kimler Kullanabilir?

Çoğu çalışan bu hakkını bilmiyor ancak patronunuzdan bu hakkı isteyebilirsiniz. İşçilerin haklı sebeplerle kendi istekleriyle işten ayrılması ya da çıkarılması durumunda ‘İhbar süresi’ içinde günde en az 2 saat yeni iş arama hakkınız var. Peki bu hak nasıl kullanılır? İşveren izni kullandırmazsa veya eksik kullandırırsa yaptırım uygulanır mı? Ahmet Kıvanç, merak edilen tüm detayları köşe yazısında aktardı…

A⁺ Yazı Boyutunu Büyüt A^- Yazı Boyutunu Küçült

Türkiye’de çoğu çalışan bazı haklarının farkında değil. Özellikle işten ayrılma durumlarında yapılması gereken bazı haklarınız bulunmakta. Bunlardan biri iş arama izni. Eğer işinizden kendi isteğinizle ya da işveren tarafından çıkartılıyorsanız günde 2 saat iş arama hakkınız bulunmakta. İşçi talep ederse, iş arama izinlerini birleştirerek toplu kullanabilir. İş arama iznini toplu kullanmak isteyen işçi bunu işten ayrılacağı tarihten önceki günlere rastlatmak ve bu durumu işverene bildirmek zorundadır.

GÜNDE 2 SAAT BU HAKTAN FAYDALANABİLİRSİNİZ

Peki iş arama hakkı nasıl kullanılır? Kimler iş arama hakkından faydalanabilir? HaberTürk yazarı Ahmet Kıvanç, merak edilen soruları şu şekilde yorumladı:

“İş Kanununun iş arama iznine ilişkin hükümleri açık ve işvereni bağlayıcıdır. Ancak, birçok konuda olduğu gibi çalışanlar iş arama izin hakları konusunda da yeterli bilgiye sahip değiller.

Çalışanların Çoğu Bu Haklarının Olduğunu Bilmiyor! Günde 2 Saat Kullanabilirsiniz: İş Arama İznini Kimler Kullanabilir? - Resim : 1

Kanunda yer alan “bildirim” ifadesi, ihbar anlamına geliyor. Belirsiz süreli iş sözleşmelerinin feshinden önce durumun karşı tarafa bildirilmesi gerekir. Klasik iş sözleşmeleri belirsiz süreli sözleşmelerdir.
İhbar süresi, işçinin iş yerindeki çalışma süresine göre belirlenir. İşi 6 aydan az süren işçi için iki hafta; 6 aydan 1,5 yıla kadar süren işçi için dört hafta; 1,5 yıldan 3 yıla kadar süren işçi için altı hafta; 3 yıldan fazla süren işçi için ise sekiz hafta olarak uygulanır. Bireysel veya toplu iş sözleşmesiyle ihbar süresi artırılabilir ancak azaltılamaz.

Yaygın inanışın aksine ihbar zorunluluğu işçiyi de işvereni de bağlar. Sözleşmeyi fesheden tarafın, yukarıda anlattığım süreden önce karşı tarafı yazılı bilgilendirmesi anlamına gelir. İhbar süresine uymayan işveren veya işçi, karşı tarafa bu süreye ait ücret tutarında tazminat ödemek zorunda kalır. İhbar süresi kadar önceden bildirim yapılması halinde ise işçi de işveren de birbirine ihbar tazminatı ödemek zorunda kalmaz.

İHBAR SÜRECİ BOYUNCA DEVAM EDİYOR

Kanuna göre, işveren işçinin hak kazandığı ihbar süresi boyunca yeni bir iş bulması için iş saatleri içinde ve ücret kesintisi yapmadan iş arama izni vermek zorundadır. İş arama izninin süresi günde 2 saatten az olamaz. İşveren yeni iş arama iznini vermezse veya eksik kullandırırsa, bu süreye ilişkin ücreti ödemekle yükümlüdür. İş arama izni esnasında işçiyi çalıştırırsa işçinin normal ücretine ilaveten çalıştırdığı süre için ayrıca saatlik ücretini yüzde 100 zamlı olarak ödemesi gerekir.

Çalışanların Çoğu Bu Haklarının Olduğunu Bilmiyor! Günde 2 Saat Kullanabilirsiniz: İş Arama İznini Kimler Kullanabilir? - Resim : 2

İŞ ARAMA İZNİ NASIL HESAPLANIR?

Yeni iş arama izni, işçinin ihbar süresine göre belirlenir. Örneğin, üç yıldan fazla çalışması bulunan bir işçinin 8 haftalık ihbar süresi vardır. İşçi bu 8 hafta boyunca günde asgari 2 saat yeni iş arama izni hakkına sahiptir. İşçi o dönemde ister iş arasın isterse aramasın, bu onun yasal hakkı. Haftada 6 işgünü olduğu dikkate alınırsa, iki ay ihbar süresi bulunan işçiye en az toplam 96 saat yeni iş arama izni verilmesi gerekir.

İşçi bu izni günlük olarak değil de toplu kullanmak isterse 1 gün 7,5 saat kabul edilerek 13 iş günü izinli sayılır. Yani ihbar süresinin bitiminden 13 iş günü önce çalışmayı bırakabilir.