Beyaz Saray'da Cumhurbaşkanı Erdoğan-Trump Zirvesi: Türkiye-ABD İlişkilerinde Yeni Bir Sayfa mı Açılıyor?

Cumhurbaşkanı Erdoğan ile ABD Başkanı Donald Trump, uzun süredir mesafeli seyreden Türkiye-ABD ilişkilerinde olası bir dönüşüm için Beyaz Saray’da kritik bir görüşme gerçekleştirecek. Masada ticaretten savunmaya, Gazze'den Rusya-Ukrayna savaşına kadar birçok başlık var. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın diplomatik girişimleri ve Trump’ın ikinci dönem planları, ilişkilerde ‘yeni bir sayfanın önünü açabilir’ şeklinde yorumlanıyor.

A⁺ Yazı Boyutunu Büyüt A^- Yazı Boyutunu Küçült

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu kapsamında New York’ta bulunan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, bugün saat 18.00’de ABD Başkanı Donald Trump ile bir araya gelecek. Bu temas, son yıllarda mesafeli seyreden Türkiye-ABD ilişkileri açısından yeni bir ivme kazandırabilir. Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Trump, en son 13 Kasım 2019’da Beyaz Saray’da yüz yüze görüşmüş, ardından Haziran 2021’de NATO Zirvesi’nde kısa bir buluşma gerçekleşmişti.

Hasan Kalyoncu Üniversitesi Öğretim Üyesi ve SETA Kıdemli Araştırmacısı Doç. Dr. Murat Aslan ise, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile ABD Başkanı Donald Trump arasında Beyaz Saray’da gerçekleşecek kritik görüşmenin arka planını ve olası sonuçlarını kaleme aldı.

Beyaz Saray'da Cumhurbaşkanı Erdoğan-Trump Zirvesi: Türkiye-ABD İlişkilerinde Yeni Bir Sayfa mı Açılıyor? - Resim : 1 — Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan - Donald Trump

SOĞUYAN İLİŞKİLERDE YENİ BİR SAYFA MÜMKÜN MÜ?

Joe Biden’ın başkanlık döneminde Türkiye ile ABD arasındaki ilişkiler, bölgesel ayrışmalar ve diplomatik mesafelerle sınırlı kaldı. Aslan’a göre, bu süreçte ilişkiler "seviyeli bir göz temasının ötesine geçemedi." Özellikle Suriye, Libya, Kafkasya ve Doğu Akdeniz gibi alanlarda yaşanan görüş ayrılıkları, iş birliği potansiyelini gölgede bıraktı.

Türkiye’nin bölgesel etkisinin giderek artması, ABD nezdinde "kontrol edilebilir" bir Türkiye beklentisinin karşılık bulmamasıyla dikkat çekti. Aslan, Türkiye’nin bu süreçte kendi güvenlik ve refah eksenli politikasını sürdürerek stratejik özerkliğini artırdığını vurguladı.

TRUMP'IN TÜRKİYE SÖYLEMLERİ....

Murat Aslan’ın analizine göre, Trump'ın ikinci başkanlık dönemi için yaptığı hazırlıklar çerçevesinde Türkiye’ye yönelik olumlu mesajlar dikkat çekti. Trump, seçim kampanyasında Cumhurbaşkanı Erdoğan’a yönelik 'övgü dolu sözler' sarf ederken, Biden ve Obama dönemlerini 'hatalı' olarak nitelendirmişti.

Her ne kadar Trump’ın ilk döneminde çeşitli krizler yaşanmış olsa da, Aslan bu görüşmenin ‘yapıcı bir atmosferde’ geçeceğini öngörüyor. Bu noktada, Trump’ın Müslüman toplumlar nezdinde itibarı yüksek olan Erdoğan ile yapacağı görüşmeyi diplomatik bir avantaja çevirmesi de muhtemel görünüyor.

Beyaz Saray'da Cumhurbaşkanı Erdoğan-Trump Zirvesi: Türkiye-ABD İlişkilerinde Yeni Bir Sayfa mı Açılıyor? - Resim : 2 — Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan - Donald Trump

GÖRÜŞMENİN GÜNDEMİNDE NELER VAR?

Aslan’ın aktardığına göre, Cumhurbaşkanı Erdoğan-Trump görüşmesinde ele alınacak başlıca konular şunlar:

Ticaret ve Yatırım: 2024 sonu itibarıyla 33 milyar dolar seviyesinde olan ticaret hacminin daha dengeli bir yapıya kavuştuğu görülüyor. ABD’nin Türkiye’ye yaptığı yatırımlar 2025'in ilk beş ayında 4,7 milyar dolara ulaşırken, Türk şirketlerinin ABD’deki yatırımları da 12 milyar dolar seviyesinde. Aslan, bu rakamların potansiyeli yansıtmadığını, iki tarafın 100 milyar dolarlık bir hedefe odaklanması gerektiğini belirtiyor.

Savunma Sanayi: F-35 projesine Türkiye’nin yeniden dahil edilmesi ve F-16’ların tedariki ön planda. Trump’ın bu konuda inisiyatif alması ve Senato’daki Türkiye karşıtı lobileri ikna etmesi bekleniyor. Ayrıca Türkiye'nin yerli savaş uçağı KAAN için motor tedarikinde ABD desteği önemli rol oynayabilir.

Barış ve Arabuluculuk: Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Gazze’deki insani krize ve Trump’ın Rusya-Ukrayna savaşına yönelik çözüm arayışları, iki liderin ortak diplomatik vizyon geliştirmesinin önünü açabilir. Aslan, bu başlıkların "yapıcı diyaloğu güçlendirebileceği" görüşünde.

ABD'NİN TÜRKİYE'DEN BEKLENTİLERİ NE YÖNDE

Trump yönetiminin Türkiye’nin Rusya ve Çin ile olan ilişkilerini yakından takip ettiği biliniyor. BRICS ve Şangay İşbirliği Örgütü gibi yapılar karşısında ABD’nin kaygıları yüksek. Bu çerçevede, Trump’ın Türkiye’den bu ilişkiler konusunda net bir tutum beklentisi olabilir.

İsrail konusu ise görüşmede belirsizlik barındıran bir diğer başlık. Özellikle Netanyahu’nun Trump üzerindeki etkisi ve Türkiye karşıtı lobilerin faaliyetleri, görüşme sonrası atılacak adımlar açısından belirleyici olabilir.

STRATEJİK DİYALOG: FIRSATLAR VE ZORLUKLAR

Aslan, Cumhurbaşkanı Erdoğan-Trump görüşmesinin sembolik bir buluşmadan öteye geçerek 'somut adımlar' ile desteklenmesi gerektiğine işaret ediyor. Türkiye’nin bölgede eşsiz bir diplomatik kapasiteye sahip olduğunu vurgulayan Aslan, “Türkiye, Sırp ve Boşnaklarla, Ukrayna ve Rusya’yla, Azerbaycan ve Ermenistan’la, Erbil ve Bağdat’la, Bingazi ve Trablus’la aynı anda diyalog kurabilen tek ülkedir” diyerek Ankara’nın potansiyelini öne çıkarıyor.

KAZAN-KAZAN MÜMKÜN

Görüşmenin sonunda iki ülke arasında “kazan-kazan” temelli bir yol haritası oluşturulması bekleniyor. Doç. Dr. Murat Aslan’a göre bu süreç, yalnızca karşılıklı çıkarların değil, aynı zamanda saygının da tesis edilmesine bağlı. Türkiye’nin son yıllarda yürüttüğü dış politika, ABD ile daha yapıcı ve karşılıklı fayda esaslı bir ilişki kurulabileceğini gösteriyor.