Gazze Planında Son Durum Ne? Hamas Kabul Etti, Süreç Nasıl İlerleyecek?

ABD Başkanı Donald Trump'ın 29 Eylül'de açıkladığı Gazze planında son durum merak ediliyor. Trump'ın açıklamaları sonrası taraflar olumlu bir yola girdi. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, planı açıklandığı gün kabul etmişti. Hamas'ın Gazze planını müzakereye hazır olduğunu açıklamasının ardından İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF) Gazze'deki operasyonlarını durdurma kararı aldı.

IDF, "siyasi kademeden" gelen emirler üzerine, "Trump planının ilk aşamasının uygulanması için hazırlıkların ilerletilmesi." talimatını verdiğini duyurdu. İsmi açıklanmayan üst düzey bir İsrailli yetkili, IDF'nin yalnızca Gazze Şeridi genelinde savunma operasyonlarına geçeceğini ekledi. Gazze Şehri saldırısının ne zaman tamamen sona ereceği veya savunmaya geçişin ne zaman gerçekleşeceği belirtilmedi ve IDF açıklamasında bu konudan bahsedilmedi.

MISIR'DA TOPLANTI

İsrail basını, İsrail ile Hamas arasındaki arabuluculuk görüşmelerinin ilk turunun yarın (Pazar günü) Mısır'da başlamasının muhtemel olduğu bildirdi. Olası görüşme yeri olarak Kızıldeniz kıyısındaki tatil kenti Şarm el-Şeyh işaret ediliyor. ABD'nin Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff'un göre İsrailli ve Arap müzakerecilerle birlikte Mısır'a doğru yola çıktığı belirtiliyor.

SÜREÇ NASIL İLERLEDİ?

Gazze planı yeni değil ancak süreç bu defa hızlı ilerledi. ABD Başkanı Donald Trump’ın Gazze müzakerelerindeki gayriresmi elçisi olarak anılan Filistin asıllı ABD’li iş insanı Bishara Bahbah, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) basınına 4 Eylül’de yaptığı açıklamada, Hamas’a tüm İsrailli esirlerin serbest bırakılması karşılığında savaşın sona ermesini öngören kapsamlı bir anlaşmaya ilişkin yeni ABD teklifini sunduğunu iddia etmiş, Hamas’ın bu teklifi kabul ettiğini öne sürmüştü. Planda öncelik rehinelerin serbest bırakılması.

ABD Başkanı Donald Trump, ilk açıklamasında Hamas'a 3-4 gün süre verdiğini açıklamıştı. "Eğer anlaşma sağlanmazsa Hamas için kimsenin daha önce görmediği bir cehennem kopacak." tehdidinde bulunan Trump'a, Hamas'ın yanıtı, "Zaman baskısı altında değiliz." yanıtı geldi. Hamas, Katar'da birçok ülkenin yetkilisinin dahil olduğu bir süreç sonrası anlaşmayı kısmen kabul etti.

Hamas, Trump'ın planı kendisine yeniden iletildiğinde, bazı çekincelerini dile getirdi. Bu çekinceler, planda yer alan aşamaların belirli bir takvime bağlanması, Gazze'deki İsrail'in ordusunun tamamen çekilmesi ve Gazze üzerinde ABD-İsrail vesayeti kurulmamasından oluşuyordu.

PLAN NASIL İLERLİYOR?

Hamas, 3 Ekim'de Trump'a plana yönelik mektubunu iletti ve bu mektup Beyaz Saray tarafından paylaşıldı.

Mektupta şu ifadeler yer aldı:

"Gazze Şeridi’ndeki direnişçi halkımıza karşı sürdürülen saldırıların ve soykırımın sona ermesi konusundaki kararlılığımızdan, ulusal sorumluluk bilincimizden, halkımızın sabit haklarını ile yüce çıkarlarını savunma gayemizden hareketle; İslami Direniş Hareketi Hamas, ABD Başkanı Donald Trump’ın planına karşı sorumlu bir tutum geliştirmek amacıyla, liderlik kurumları içinde kapsamlı istişareler yürütmüş, Filistinli güçler ve gruplarla geniş çaplı görüşmeler yapmış, ayrıca kardeşler, arabulucular ve dostlarla derinlemesine istişarelerde bulunmuştur. Ayrıntılı değerlendirmelerden sonra hareket kararını vermiş ve aşağıdaki yanıtı arabuluculara iletmiştir:

Hamas, savaşın ve Gazze Şeridi’ndeki yıkımın sona erdirilmesi, esirlerin değişimi, insani yardımın derhal girişine izin verilmesi, işgalin reddi ve Filistin halkının yerinden edilmesine karşı çıkılması çağrılarından ötürü Arap, İslami ve uluslararası çabaları ve ayrıca ABD Başkanı Donald Trump’ın girişimlerini takdir etmektedir."

REHİNELERİN SERBEST BIRAKILMASINA ONAY

Hamas, mektubunda, savaşın sona ermesi için Gazze'den tam çekilmeyi sağlayacak bir şekilde, tüm ölü ve sağ rehineleri Trump'ın formülüne göre serbest bırakmayı onayladı.

Mektupta, "Bunun uygulanması için gerekli saha koşulları sağlandığında, Hamas arabulucular aracılığıyla derhal müzakerelere girmeye hazır olduğunu teyit etmektedir. Ayrıca, Gazze Şeridi’nin idaresinin, Filistin ulusal mutabakatına dayanan, Arap ve İslam dünyasının desteğini almış bağımsız bir Filistinli teknokratlar heyetine devredilmesini kabul ettiğini yeniden vurgulamaktadır." denildi.

MÜZAKERE YAPILACAK

Bu açıklamaların ardından süreç daha da hızlandı. Dünya liderlerinden peş peşe açıklamalar geldi ve planın uygulanması çağrısı yinelendi. Plan, bu aşamadan sonra müzakere edilecek. Hamas ve İsrailli heyetlerin planın uygulanması konusunda müzakere toplantıları yapması bekleniyor.

Hamas, 3 Ekim 2025 tarihinde, gece yaptığı açıklamada, 48 rehinenin tamamını serbest bırakacağını duyurdu ancak ABD'nin verdiği 72 saatlik süreyi gerçekçi bulmadığını belirtti. İsrail'de yayın yapan Kanal 12, İsrail müzakere heyetine en kısa sürede yola çıkmaları yönünde talimat verildiğini bildirdi.