Gıdalarımız Tehlike Altında: Türkiye’de Hijyen Eğitimi ve Denetim Açıkları
"Bugün Türkiye’de çalışan tüm gıda emekçilerinin ’Hijyen Belgesi’ sadece bir kağıt parçası. Türkiye’de gıda işletmelerinin yüzde 85’i üretimini gıda mühendisleri olmadan gerçekleştiriyor."
Gıda, toplu ölümlere ve yaralanmalara neden olabilir. Kalıcı hasarlar bırakabilir. Uzun vadeli ruhsal travmaların oluşmasına yol açabilir. Gıda üretirken gözle göremediğimiz canlılara, mikroorganizmalara karşı mücadele ediyoruz. AKP’nin gıda politikaları nedeniyle bu mücadele çok hafife alınıyor.
EĞİTİMİ KİMLER VERİYOR, KİMLER ALIYOR?
Türkiye’de üretim tesislerinde, bakkal ve marketlerde, gıda depoları da dahil gıda alanında doğrudan çalışan herkesin hijyen eğitimi alma zorunluluğu bulunuyor. Bu eğitimi Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı Halk Eğitim Merkezleri’nde alıyoruz. Son dönemde Milli Eğitim Bakanlığı bu eğitimi çevrimiçi sistem üzerinden dijital olarak da veriyor. Süresi sadece 60 dakika. Bu 60 dakikada her konu başlığına ortalama 5 dakika ayrılıyor.
Eğitim; kişisel hijyen, el temizliği, mikroorganizmalar ve bulaşma yolları gibi 12 genel konuyu içeriyor. Ancak bu eğitim artık tamamen bir formaliteye dönmüş durumda. Sadece yasal zorunluluk olduğu için bu belgeyi alıyoruz. Konular genel geçer, üstün körü aktarılıyor.
Gıda alanındaki yaşanmışlıkları, gerçek tehlikeleri ve riskleri içeren bir eğitim almıyoruz. Çünkü eğitimi verenler, gıda alanını tanımıyor. Tıp doktorları, hemşireler, ebeler, fizyoterapistler, laborantlar, biyologlar, çevre ve halk sağlığı teknikerleri tarafından veriliyor. Üstelik gıda bilimi alanında eğitim görmüş gıda mühendisleri olarak bizlerin de bu eğitimi alması zorunlu tutuluyor.
TÜRKİYE DÜNYANIN GERİSİNDE
Durum böyle olunca bu eğitim, bizler için yalnızca kağıt üzerinde kalan bir zorunluluk haline geliyor. Eğitim sonunda verilen hijyen belgesiyse ömür boyu geçerli. Türkiye’de gıda alanında çalışanlar için mikrobiyal riskler ve teknolojik altyapının gelişebildiği düşünülmüyor. Oysa dünyada durum tam tersi.
İngiltere’de gıda alanında çalışan herkes, İkinci Seviye Gıda Hijyeni Sertifikası almak ve güncelleme eğitimlerine katılmak zorunda. Almanya’da, Gıda Hijyeni Eğitimi’ne ek olarak gıda güvenliği yönetim sistemi olan HACCP için temel eğitim almak da zorunlu. Amerika’da, gıda güvenliği alanında resmi bir eğitim programını tamamlamak ve sertifika almak gerekiyor. Fransa’da bu eğitim en az 14 saat sürüyor ve en az 2 saati yüz yüze yapılmak zorunda. İspanya’da da benzer bir eğitim sonunda kimlik kartı veriliyor ve bu kart Sağlık Müdürlüğü’ne ibraz edilmek zorunda.
Bugün Türkiye’de çalışan tüm gıda emekçilerinin "Hijyen Belgesi" sadece bir kağıt parçası. Türkiye’de gıda işletmelerinin yüzde 85’i üretimini gıda mühendisleri olmadan gerçekleştiriyor.
