'Az Yiyorum Yine de Kilo Alıyorum' Diyenler Dikkat: Metabolizma Hakkında Doğru Bilinen Yanlışlar

Metabolizma, vücudun yaşaması, kendini onarması, büyümesi ve enerji üretmesi için yaptığı tüm işleri ifade eder. Yemek yeriz, vücudumuz bunu enerjiye çevirir, bu enerjiyi de yaşamımızı sürdürmek için kullanırız. İşte bu sürecin tamamına metabolizma denir.

Metabolizma hızı ne anlama gelir?

Herkesin metabolizması farklı hızda çalışır. Kimisinin vücudu yediği besinleri hızlı yakar, kimisininki ise daha yavaş. Ancak çoğu insanın düşündüğünün aksine, zayıf olmak her zaman hızlı bir metabolizmaya sahip olmak anlamına gelmez.

Metabolizmayı hızlandırdığı söylenen bazı gıdaların da etkisi çok azdır. Kas oranı arttıkça metabolizma biraz hızlanabilir ama bu değişim büyük fark yaratmaz.

Zayıf insanların metabolizması gerçekten hızlı mı?

Kısa cevap:

-Hayır, her zayıf insanın metabolizması hızlı değildir.

-Her kilolu insanın metabolizması da yavaş değildir.

Peki neden böyle düşünülüyor?

Toplumda yaygın bir inanış vardır:

- “Zayıf insanlar ne yese yakar!”
- “Ben su içsem yarıyor!”

Ama bu işin gerçeği biraz daha karmaşık. Çünkü metabolizma hızı sadece kiloya değil, birçok farklı faktöre bağlı.

Metabolizma hızını etkileyen faktörler:

Kas kütlesi:

Kaslar, yağ dokusuna göre daha fazla enerji yakar.
Kas oranı yüksek olan biri daha çok kalori yakar.
Yağ oranı yüksek ama kası az olan biri daha az enerji harcar.

Genetik: Herkesin metabolizması genetik yapısına göre farklı çalışır. Bazı insanlar doğuştan daha hızlı yakar.

Yaş: Yaş ilerledikçe metabolizma yavaşlar çünkü kaslar azalır, hareket azalır, hormonlar değişir.

Cinsiyet: Erkeklerin kas oranı kadınlara göre daha yüksek olduğu için genellikle daha hızlı metabolizmaya sahiptirler.

Fiziksel aktivite: Hareketli insanlar, oturarak vakit geçirenlere göre daha fazla kalori yakar.

Hormonlar: Tiroid gibi bazı hormonlar metabolizma hızını doğrudan etkiler. Tiroid tembelliği (hipotiroidi) metabolizmayı yavaşlatıp, kilo almaya yol açabilir.

Vücut ağırlığı ve enerji dengesi

Aldığımız enerji ile harcadığımız enerji arasındaki denge, vücut ağırlığımızı belirler.

Fazla enerji alırsak (yani ihtiyacımızdan fazla yersek), bu enerji vücudumuzda yağ olarak depolanır ve kilo alırız.

Az enerji alırsak ve daha çok hareket edersek, bu depo yağları yakmaya başlarız ve zayıflarız.

Bazal Metabolizma nedir? Nasıl kilo alırız?

Bazal Metabolizma; hiç hareket etmesek bile yaşamın devamı için vücudun harcadığı en az enerji miktarıdır. Erkeklerin bazal metabolizma hızı ortalama 1800 kalori, kadınların ise 1400 kaloridir. Yani kadın ve erkek aynı şeyleri yeseler bile, kadınların bazal metabolizması düşük olduğu için erkeklerden daha fazla kilo alır.

1gr. yağ: 9 kaloridir. Günde 1000 kalori fazla enerji alan kadın ya da erkek, günde 110 gr, ayda ise 3.300 gram fazladan yağ biriktirir, yani kilo alır.

Ne zaman doktora görünmeli?

-Kilo alma veya verme konusunda zorlanıyorsanız,
-Ne kadar kalori almanız gerektiğini bilmiyorsanız,
-Diyet yapmayı planlıyorsanız ama nereden başlayacağınızı bilmiyorsanız

Sonuç: Metabolizma gerçeği sandığınız gibi değil!

Zayıf olmak, mutlaka hızlı bir metabolizmaya sahip olmak anlamına gelmez. Kilolu olmak da metabolizmanın yavaş olduğu anlamına gelmez.

Gerçekte; kas oranı, yaş, genetik, hormonlar ve yaşam tarzı metabolizma üzerinde çok daha büyük etkilere sahiptir.

Çeşitli yiyecekler, takviyeler ya da içecekler metabolizmanızı anında hızlandıramazsınız.

Unutmayın, her bireyin metabolizması farklı çalışır ve en doğru yönlendirme için bir uzmana danışmak en sağlıklı yoldur.

Sağlıklı günler dilerim.

Sorularınız için Instagram: dr.bayramyildiz