Alzheimer Teşhisinde Umut: Evde Bile Yapılabilen 3 Dakikalık Test
Alzheimer hastalığı, milyonlarca kişiyi etkileyen ve hafızayı, düşünme yeteneğini yavaş yavaş zayıflatan bir beyin hastalığıdır. En büyük sorunlardan biri de genellikle çok geç fark edilmesi. Çoğu zaman belirtiler ortaya çıktığında, beyin hasarı zaten ilerlemiş oluyor. Bilim insanları ise bu tabloyu değiştirmek için çalışıyor. İngiltere’de yapılan yeni araştırma, sadece 3 dakika süren ve beyne bir girişim yapılmadan uygulanan bir testin, Alzheimer’ın erken dönemini işaret edebileceğini gösterdi.
Test Nasıl Çalışıyor?
Bu yeni yöntem, Fastball EEG adı verilen bir test. Kulağa teknik gelse de aslında oldukça basit:
- Kişi, ekrandaki görsellere bakıyor.
- Bu sırada başına takılan özel bir EEG cihazı, beyin dalgalarını kaydediyor.
- Görseller arasında bazı tekrarlar oluyor. Beynin bu tekrarları fark etme hızı ve şekli ölçülüyor.
Test sadece 3 dakika sürüyor ve kişinin herhangi bir soruyu yanıtlaması veya özel bir görev yapması gerekmiyor. Yani eğitim düzeyi, dil bilgisi veya sınav kaygısı gibi faktörler sonucu etkilemiyor.
Neden Önemli?
Alzheimer hastalığı belirtilerden 10–20 yıl önce sessizce başlayabiliyor. Erken tanı sayesinde:
- Yaşam tarzı değişiklikleri (düzenli egzersiz, sağlıklı beslenme, uyku düzeni) daha etkili olabilir.
- Yeni ilaçlardan daha erken faydalanma şansı doğar.
- Aileler ve hastalar, gelecek planlarını daha bilinçli yapabilir.
Günümüzde kullanılan PET taramaları veya beyin-omurilik sıvısı testleri ise hem pahalı hem de zorlayıcı. Bu nedenle kolay, hızlı ve güvenilir yöntemlere büyük ihtiyaç var.
Çalışmadan Çıkan Sonuçlar
Araştırmada 50’den fazla hafif hafıza sorunu yaşayan kişi ile sağlıklı kişiler karşılaştırıldı. Sonuç: Fastball EEG, hafif bilişsel bozukluğu olan kişileri ayırt etmeyi başardı. Bu grup, gelecekte Alzheimer geliştirme riski en yüksek kişilerden biri.
Ayrıca testin ev ortamında da yapılabileceği görüldü. Bu sayede hastaların stres yaşamadan, kendi evlerinde rahat bir şekilde ölçüm yapabilmesi mümkün olabilir.
Hemen Kullanıma Girecek mi?
Henüz değil. Uzmanlar, yöntemin daha geniş ve uzun süreli çalışmalarda test edilmesi gerektiğini vurguluyor. Şu anda İngiltere’de 2.000’den fazla kişiyle büyük araştırmalar yürütülüyor ve sonuçların 2027’de açıklanması bekleniyor.
Bazı uzmanlar testin yanlış pozitif sonuç verme ihtimaline dikkat çekiyor. Yani test bazen sağlıklı kişilere riskli diyebilir. Bu nedenle Fastball EEG’nin, kan testleri veya görüntüleme yöntemleriyle birlikte kullanılması öneriliyor.
Sonuç
Fastball EEG testi, Alzheimer’ın erken teşhisinde umut verici bir gelişme. Kısa, kolay, acısız ve ulaşılabilir bir yöntem olması büyük avantaj. Ancak günlük kullanım için biraz daha beklemek gerekiyor. Önümüzdeki yıllarda yapılacak büyük çalışmalar, bu testin gelecekte hayatımıza girip girmeyeceğini belirleyecek.
Sağlıklı günler dilerim.
Sorularınız için:
Instagram: dr.bayramyildiz
