TBMM Başkanı Şentop'tan 'Montrö' açıklaması

‘Ombudsman halkla buluşuyor’ programının davetlisi olarak memleketi Tekirdağ’a gelen TBMM Başkanı Mustafa Şentop, Rusya ve Ukrayna arasındaki savaşa ilişkin gazetecilerin sorularını yanıtladı.

“BÜTÜN AVRUPA'YI, DÜNYAYI ETKİLEYEBİLECEK BİR SORUNA DÖNÜŞME RİSKİ TAŞIYOR”

Şentop, “Arkadaşlar bu konuyla ilgili son gelişmelerle ilgili daha önce de açıklamalar yaptık. Tekrar söylüyorum biz gerek bölgemizde, gerekse dünyanın neresinde olursa olsun devletlerin arasındaki ihtilafların diyalog, müzakere yoluyla, barış yoluyla çözülmesi gerektiğini düşünüyoruz. Çatışmaların, savaşların, işgallerin sorunları çözmediğini bugüne kadar yaşamış olduğumuz bütün süreçler, tarih gösteriyor. Yüz yıl önce dünya çok büyük savaşlar yaşadı. Birinci Dünya Savaşı, İkinci Dünya Savaşı yüz milyonun üzerinde insan öldü. Hala ihtiraslar devam ediyor. Yani savaşlar, kan, gözyaşı, sorunları çözmüyor. Sorunları uluslararası hukuka göre anlaşmalara göre Ukrayna Rusya arasındaki Minsk Anlaşmaları var. İki anlaşma var hükümlere göre müzakere ederek, diyalog yoluyla çözmek gerekir. Yoksa bu sadece Ukrayna, Rusya arasında değil başta bölgemiz olmak üzere, bütün Avrupa'yı, dünyayı etkileyebilecek bir soruna dönüşme riski taşıyor. Biz bu bakımdan yine gerek Rusya, gerek Ukrayna yetkililerinin barışçı yollarla sorunların çözülmesi için diyalog ve müzakere zemini oluşturmaları noktasında çağrıda bulunuyoruz. Sayın Cumhurbaşkanımız bu konuda Türkiye olarak ara bulucu, uzlaştırıcı, adına ne denilirse denilsin ama barış yoluyla sorunu çözecek çözme yardımcı olunacağını, olunabileceğini Türkiye olarak ben söylemiştim. İnşallah fazla kan dökülmeden, gözyaşı dökülmeden, sorun, müzakere ve diyalogla çözülür” dedi.

MONTRÖ AÇIKLAMASI

Şentop açıklamasının devamında, “Arkadaşlar pazartesi günü ben Gürcistan'daydım. Gürcistan’da meclis başkanıyla da görüştük. Cumhurbaşkanıyla, başbakanla görüştük. Bütün bölgede bir ciddi tedirginlik olduğunu biliyoruz. Biz tekrar ifade edelim. Bütün taraflar sadece iki ülke değil, konuya müdahil olan, görüşme eden herkes barış ve müzakere yolunu, diyalog yolu önermelidir diye düşünüyorum. Gerekli irtibatta olduğumuz görüştüğümüz herkese de bu mesajı ifade ediyoruz. Montrö Antlaşması önemli bu konuda Ukrayna Büyükelçisinin de bir talebi olmuştu ama anlaşmadaki hükümler çok açık ve çok net. Türkiye bu anlaşma hükümlerini net bir şekilde kararlılıkla takip etmektedir. Bugüne kadar da böyle oldu. Bundan sonra da bu anlaşma hükümlerine Türkiye harfiyen riayet ediyor, edecek. Teşekkür ediyorum” ifadelerine yer verdi.

TARTIŞMAYA NEDEN OLMUŞTU

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 23 Aralık 2019’da “Kanal İstanbul”un hayata geçirilmesiyle ilgili “Ya bir boğazımız var İstanbul Boğazı... Ve zaman zaman yalılara bindiren kuru yük gemileri, tankerler bunları görmüyor musunuz? Ve hepsinden öte Montrö Antlaşması Türkiye'ye ne kazandırmıştır, ne kaybettirmiştir? Acaba bunu hiç düşündünüz mü? Fakat şimdi Kanal İstanbul'la, işte biz bunu onlara anlatacağız, göstereceğiz ve bunu görecekler” demişti.

TBMM Başkanı Mustafa Şentop’un anayasal açıdan uluslararası sözleşmeler konusundaki 29 Mart 2021’deki açıklaması sırasında "Cumhurbaşkanı isterse Montrö'den çekilebilir” ifadesini kullanması Montrö’ye yönelik tartışmaları şiddetlendirdi.