Bakan Bolat'tan CHP'li Gürer'in Soru Önergesine Yanıt

CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Ticaret Bakanı Ömer Bolat’a yönelttiği sorularla, son yıllarda yapılan fiyat denetimleri, kesilen idari cezalar ve bunların tahsilat süreçlerini gündeme taşıdı. Gürer’in kapsamlı sorularına Bakan Bolat'tan yanıt geldi.

Ömer Fethi Gürer, Ticaret Bakanı Ömer Bolat’a şu soruları yöneltti:

- Ticaret Bakanlığı’nca yapılan denetimlerde 2023, 2024 ve 2025’in ilk üç ayında uygunsuz bulunarak kesilen cezaların toplam tutarı nedir?

- Kesilen cezalar kaç kuruluş ya da şirketi kapsamaktadır?

- Cezaların içerik dağılımı nedir?

- En çok hangi ihlaller için ceza kesilmiştir?

- Fahiş fiyat için kesilen ceza var mıdır?

- Son beş yılda kesilen para cezalarından ne kadar tahsil edilememiştir?

- Cezasını ödemeyenler için herhangi bir yaptırım uygulanmakta mıdır?”

'478,2 MİLYON TL CEZA UYGULANDI'

Bakan Bolat, kamu yararını koruma amacıyla üretici, tedarikçi ve perakende işletmelerin 81 ilde günlük olarak denetlendiğini bildirdi. 2023 yılından bugüne kadar toplamda 108 bini aşkın işletmenin ve 963 bini aşkın ürünün denetlendiğini kaydeden Bolat, bu denetimlerde 1.487 işletmeye toplam 478,2 milyon TL idari para cezası uygulandığını ifade etti.

Ticaret Bakanı Ömer Bolat, otomotiv sektöründe 66 işletmeye 285,5 milyon TL’si stokçuluktan olmak üzere toplam 456,4 milyon TL, emlak sektöründe 1.819 işletmeye 142,5 milyon TL, kuyum sektöründe ise 207 işletmeye 41,5 milyon TL ceza kesildiğini, bunun yanında 66 alışveriş merkezi yönetimi ve malikine 68,5 milyon TL, haksız ticari uygulama ve ödeme sürelerine ilişkin düzenlemelere aykırı hareket eden 5 işletmeye ise 231,3 milyon TL ceza uygulandığını belirtti. 2023 yılından bugüne kadar toplam 4.342 işletmeye 1 milyar 418 milyon TL’nin üzerinde idari para cezası kesildiğini de aktardı.

CEZA YAĞDI

Bakan Bolat, “Tüketicilerimizin sağlık ve güvenliği ile ekonomik çıkarlarının korunması amacıyla; tüketicilerin taraf olduğu sözleşmeler, reklam ve haksız ticari uygulama denetimi, taşra teşkilatımızca gerçekleştirilen fiyat etiketi denetimleri ve Bakanlığımız sorumluluğunda bulunan tüketici ürünlerinin güvenli şekilde piyasaya arz edilmesi amacıyla ürün güvenliği kapsamında gerçekleştirilen piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetleri başta olmak üzere, Bakanlığımızın taşra ve merkez teşkilatınca tüketicinin korunması mevzuatı kapsamında yürütülen denetim faaliyetleri sonucunda, 2023 yılında toplamda 106.973 firma denetlenmiş ve 855 milyon TL'nin üzerinde idari para cezası uygulanmıştır. 2024 yılında toplamda 318.862 firma denetlenmiş ve yaklaşık 4,5 milyar TL idari para cezası uygulanmıştır. 2025 yılının ilk üç ayında ise toplamda 116.842 firma denetlenmiş ve 495 milyon TL'nin üzerinde idari para cezası uygulanmıştır." dedi.

ÜRÜN GÜVENLİĞİ VE TÜRK MALI İMAJI

“2023 yılında uygunsuz ürün ihraç eden 8 firmaya 679.974 TL, 2024 yılında ise benzer ihlallerde bulunan 5 firmaya 1.318.869 TL ceza kesilmiştir." ifadelerini kullanan Bakan Bolat, şöyle devam etti:

"Ürün güvenliği denetimlerinde Türk Malı imajına zarar veren firmalara idari yaptırımlar uygulanmakta, bu cezaların tahsilatı 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre yapılmaktadır.”

'BAKANLIK ŞEFFAFLIKTAN UZAK'

CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Ticaret Bakanlığı'nın verileriyle ilgili şunları söyledi:

"Ticaret Bakanlığı tarafından yapılan denetim ve cezalara ilişkin kamuoyuna sunulan bilgiler hem yetersiz hem de şeffaflıktan uzak bir tablo çizmektedir. Denetimler sonucu uygulanan cezaların tahsilat oranları hakkında herhangi bir açıklama yapılmaması ciddi bir soru işareti yaratmaktadır."

Fahiş fiyat artışlarına karşı somut bir ilerleme kaydedilmediğini söyleyen Gürer, cezaların caydırıcılığı olmadığını ifade etti. Gürer, "Ayrıca, fiyatlara müdahale gerekçesiyle verilen cezaların hangi kriterlere göre belirlendiği net değildir." dedi.

Denetimlerin göstermelik olduğunu öne süren Gürer, "Bakanlık, sadece ceza kesmekle yetinmek yerine, bu sorunların yapısal nedenlerine inmeli ve kamuoyunu tatmin edecek şeffaf ve ölçülebilir politikalar geliştirmelidir. Siyasi iktidarın uyguladığı serbest piyasa ekonomisi, serbest soygun düzeni olarak sürdüğü sürece, sözde önlemlerle vatandaşların mağduriyeti son bulmaz. Gerçekçi olmak gerekirse, süreci halkın lehine yönetme yeteneğini iktidar kaybetmiştir." diye konuştu.