Deniz Zeyrek'ten dikkat çeken 'ıspanak' yazısı

Deniz Zeyrek, bugünkü “Güzel Avrat”a sığınmak başlıklı yazısında, "Zehirlenen vatandaşların mağdur olması yetmiyormuş gibi çiftçi ve pazarcılar da mağdurlar listesine eklendi." dedi.

"Bir an önce gerçeği net bir şekilde ortaya çıkarıp sorunu ortadan kaldırmazlarsa, ister Temel Reis getirilsin ister Safinaz, (bırakın çocukları, yetişkinlere dahi) artık zor yedirirsiniz ıspanağı!" diyen Zeyrek'in yazısı şöyle:

“- Güzel avrat otu nedir bilir misin?

– Hayır nedir?

– Bir bitkidir. Arsenik ile karıştırılıp suya atınca zehir haline geliyor. Adı ne kadar manidar değil mi?”

Bu diyalog, Yavuz Tuğrul'un yönetmenliğini yaptığı Av Mevsimi filminde cinayet şubeden Deli İdris (Cem Yılmaz) ile ceset görmeye dayanamadığından teşkilattan ayrılmayı planlayan antropolog Hasan (Okan Yalabık) arasında geçiyor.

Deli İdris doğru söylüyor. Latince adı “Atropo Belladonna” olan o bitki gerçekten bir insanı öldürebilecek kadar zehirli bir bitkidir.

İsmi de zaten doğrudan ölümden gelir.

Yunan mitolojisindeki üç kader tanrıçasından biri Atropos'tur ve Atropos'un işi, elindeki makasla insanın hayatla bağını kesmektir.

İsimdeki “Belladonna-Güzel kadın” bölümünün hikayesi de ilginçtir. Antik çağlarda bu bitkiden çok az miktar katılan kozmetik ürünler, göz bebeklerini büyütür ve kadınların daha güzel görünmesini sağlarmış. (Hali hazırda göz hekimlerinin göz muayenesinde göz bebeğini büyütmek için kullandıkları atropinin kaynaklarından biri de bu bitkidir.)

Biz Türkler de bu bitkiye doğrudan tercümeyle “Güzel Avrat Otu” demişiz.

YİNE KOLAYA KAÇTILAR

Bazılarınızın gereksiz görebileceği bu kadar bilgiyi neden paylaştığımı biliyorsunuz.

Güzel avrat otu, bu aralar İstanbul ve Tekirdağ'da rastlanan 200'e yakın besin zehirlenmesi vakasının olağan şüphelileri arasında sayıldı.

Hastane yöneticileri, valilik bürokratları ve hükümet üyeleri, her zamanki gibi bitki karışması, mikrop ya da ilaç/pestisit bulaşması gibi ihtimallerden birini seçti. O da bitki karışmasıydı. Ağız kuruması, bulanık görme gibi belirtiler, atropin, scopolamine gibi maddelerden kaynaklanıyor olabilirdi. Söz konusu maddeler de güzel avrat otunda bulunuyordu. Zehirlenmenin kaynağı ıspanağın arasına karışmış, kamufle olmuş güzel avrat otu olabilirdi.

BİRAZ TUTARLI YAPIN ŞU AÇIKLAMALARI

Koskoca bakanlar, bürokratlar yalan söyleyecek değil ya…

Hemen inanmamızı beklediler.

Biz cahilliğimizden inansak da bilim adamlarını inandırmaları o kadar kolay olmadı. Mesela, bitkilerin tıpta kullanımı konusunda en yetkin isimlerden biri olan Yeditepe Üniversitesi'nden Prof. Erdem Yeşilada çıktı ekranlara ve “Güzel avrat otu, çok kıymetli bir bitki. Biz bile bulamıyoruz. Kim bu kadar insanı zehirleyecek kadar bulmuş da ıspanağın arasına serpiştirmiş” deyiverdi.

Prof. Yeşilada, bir başka detaya daha dikkat çekti. Güzel avrat otu çalı bitkisiydi ve ıspanak pişirebilen her kadın o otu rahatlıkla görebilirdi.

Gerçekten de patates, domates, patlıcan, tütün, biber gibi bitkilerle aynı türe mensup olan güzel avrat otunun, çalı gövdesi, küçük yaprakları ve koyu renkli meyveleriyle ıspanağın arasına kamufle olması imkansızdı.

Gazete manşetlerinde ismi sayılan diğer bitkilerin de 200'e yakın insanı hastanelik edecek kadar zehri yoktu.

SİZ KURTULUN ÇİFTÇİ PAZARCI YANSA DA OLUR!

Bakanların, bürokratların kendilerini olayın dışında tutmak için ortaya attığı bu iddia, yemekte ıspanak pişirmek isteyen insanları ikna etmeye yetti mi dersiniz?

Tabii ki yetmedi.

Yüce devletimizin, üretimde mi nakliyede mi depoda mı diye bakmayıp, zehrin kesin kaynağını tespit etmemesi, zehir riskini sıfıra indirmenin yollarını göstermemesi, halkımızın da anında ıspanağa mesafe koymasına neden oldu.

Tek bir kişi almaya yanaşmadığından dolu tezgahlar boşalmadı. Tezgahlar boşalmayınca da ıspanaklar tarlada kaldı.

Haliyle de zehirlenen vatandaşların mağdur olması yetmiyormuş gibi çiftçi ve pazarcılar da mağdurlar listesine eklendi.

Uzun lafın kısası, Tarım Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, ya da konuyla ilgili denetimleri yapması gereken her kimse, hep birlikte “Güzel Avrat”a sığındılar.

Bir an önce gerçeği net bir şekilde ortaya çıkarıp sorunu ortadan kaldırmazlarsa, ister Temel Reis getirilsin ister Safinaz, (bırakın çocukları, yetişkinlere dahi) artık zor yedirirsiniz ıspanağı!