Assos’taki kaya ıslahı için mahkeme ‘hukuka aykırı’ dedi

Çanakkale’nin Ayvacık’a bağlı Behramkale köyünde bulunan ve 1. Derecede Arkeolojik SİT ve Doğal SİT Alanı olan Assos Antik Kenti ve Antik Limanı’nda 'kaya ıslahı' adıyla başlatılan çalışmayı Çanakkale 2. İdare Mahkemesi hukuka aykırı buldu.

Gazete Duvar'dan Osman Çaklı'nın haberine göre, mahkeme kararında, tarihi korumanın yasal yükümlülük olduğuna dikkat çekerken, projeye dair bilimsel değerlendirmelerin yapılmadığını belirtti. Oy birliğiyle verilen kararın istinaf yolu açık bırakıldı.

VALİLİK ‘HUKUKA UYGUN’ SAVUNMASI YAPTI

Çanakkale İl Özel İdaresi tarafından hazırlatılan 'Koruma Amaçlı İmar Planı' doğrultusunda yürütülen çalışmalar, çevrecilerin tepkisiyle karşılaştı. Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği, dava açtı. Açılan davada Çanakkale 2. İdare Mahkemesi, Şubat 2022’de yürütmenin durdurulmasına karar vermişti. Mahkeme 18 Mayıs’ta görülen duruşmanın gerekçeli kararını açıkladı. Davaya müdahil olan Çanakkale Valiliği’nin yaptığı savunma dikkat çekti. Valilik savunmasında, dava edilen Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın yanında davaya katılma talebinin kabulü ile tesis edilen işlemin hukuka uygun olduğu iddiasıyla davanın reddi gerektiğini belirtti.

‘ÇALIŞMA HUKUKSUZ’

Mahkeme heyetinin açıkladığı kararın gerekçesinde, tarihi korumanın gereklilik olduğu belirtildi. Kararda, “Toprakta ve su altında bulunan her çeşit kalıntı, varlık, insanlığın geçmiş varlığının diğer izleri, yapılar, inşaatlar, mimarî eser grupları, açılmış sit alanları, taşınır varlıklar, diğer tür anıtlar ve bunların çevresinden oluşan arkeolojik mirasın, toprak üstünde ya da su altında görünür bir iz olmasa bile korunmasının ve gelecek kuşaklara aktarılmasının yasal bir yükümlülük olduğu” ifade edildi.

Ayrıca, kamu düzeni veya güvenliğinin olağan hayatı durduracak veya kesintiye uğratacak şekilde bozulması ya da doğal afet yaşanan yerlerde çalışmaların, bakanlık tarafından oluşturulacak bilim kurulunun denetiminde yapılabileceği belirtildi. Kaya düşmesinin, arkeolojik SİT alanına zarar verip vermeyeceğinin tespitinin yapılmadığından yürütülen çalışmanın hukuka aykırı olduğunun altı çizildi.

NE OLMUŞTU?

2021’in son aylarında Assos Antik Limanı’nda yürütülen kaya ıslahı çalışmalarının çevreye zarar vermesi ve ortaya çıkan görüntü kamuoyunda tepkiye neden olmuştu. Çalışmanın doğaya zarar verdiğini savunan çevre dernekleriyle birlikte Çanakkaleliler, projenin durdurulması yönünde dava açtı. Çevrecilerin temel itirazı, tarihi SİT alanlarının tahrip edilmesiydi. Çevreciler kaya ıslahını, 'katliam' olarak nitelendirerek çalışmanın durdurulması yönünde çeşitli eylemler de düzenledi. Fakat yetkililere göre, bölgede can güvenliğini tehlikeye kaya parçalarının ıslah edilmesinden başka amaç yoktu. Kaya ıslahı kapsamında Assos Antik Limanı'ndaki otel, pansiyon, kamp, restoran, büfe, çay bahçesi gibi toplam 19 tesis kapatılarak, tahliye edilmişti.