Kesinleşmiş kamu alacaklarının yapılandırılması

Bu yazımda; kesinleştiği halde ödenmeyen borçların yapılandırmadan yararlanma koşulları ve peşin ya da taksitle ödenmesi konuları üzerinde duracağım.

7440 Sayılı Kanun ile kamu alacakları bir kez daha yeniden yapılandırılıyor. 2022 ve önceki dönemlere ait olup 13.03.2023 tarihi itibariyle vadesi geçtiği halde ödenmeyen kamu alacakları Kanunda belirlenen süre ve koşullarda ödenmesi halinde yapılandırmadan yararlandırılacaklardır. Bundan önceki yazımızda yapılandırmadan yararlanacak kamu borçlarını açıklamıştım. Bu yazımda ise; kesinleştiği halde ödenmeyen borçların yapılandırmadan yararlanma koşulları ve peşin ya da taksitle ödenmesi konuları üzerinde duracağım.

KESİNLEŞMİŞ BORÇLARIN SİLİNECEK VE ÖDENECEK KISIMLARI

Yasal düzenleme ile yapılandırılması öngörülen kamu borçları, peşin veya taksitle ödenme koşulları, ödenecek ve silinecek vergi, ceza ile gecikme zam ve cezalarının hangilerinin ödeneceği, hangilerinin silineceği aşağıda ayrıntılı olarak belirtilmiştir. Buna göre;

· Hazine ve Maliye Bakanlığı vergi dairelerince tarh, tahakkuk edip tahsil aşamasına gelen vergilerin tamamının,

· Bir vergi aslına bağlı olmaksızın kesilmiş olan vergi cezalarının %50’sinin,

· İştirak nedeniyle kesilen vergi cezalarının %50’sinin,

· Gümrük vergilerinin tamamının,

· Gümrük yükümlülüğü nedeniyle gümrük vergisi asıllarına bağlı olmaksızın kesilen idari para cezalarının %50’sinin,

· Eşyanın gümrüklenmiş değerine bağlı olarak kesilmiş idari para cezalarının %30’u ve varsa varsa gümrük vergileri aslının tamamının,

· Yukarıda sayılan kamu alacakları için hesaplanacak gecikme faiz ve zamları yerine Kanun’un yayımlandığı tarihe kadar Yİ-ÜFE’ye göre hesaplanan tutarının,

Ödenmesi halinde aşağıda sayılan ceza, gecikme zammı ve faizleri silinecektir. Silinecek kamu alacakları;

· Vadesi geldiği halde ödenmemiş veya ödeme süresi geçmemiş, bir vergi aslına bağlı olmaksızın kesilmiş olan vergi cezalarının kalan %50’si,

· İştirak fiili nedeniyle kesilen vergi cezalarının kalan %50’si,

· Gümrük yükümlülüğü nedeniyle gümrük vergisi asıllarına bağlı olmaksızın kesilen idari para cezalarının kalan %50’si,

· Eşyanın gümrüklenmiş değerine bağlı olarak kesilmiş idari para cezalarının kalan %70’i,

· Vergilere ve gümrük vergilerine ilişkin faiz, gecikme zammı ve gecikme faizleri,

Şeklinde sayabiliriz. Yukarıda anlatılanları bir tablo haline aşağıdaki gibi düzenleyebiliriz.

Kesinleşmiş kamu alacaklarının yapılandırılması - Resim : 1

Kesinleşmiş kamu alacaklarının yapılandırılması - Resim : 2

BAŞVURU TARİHİ NE ZAMAN TAKSİT VE PEŞİN ÖDEME AVANTAJI

Yapılandırmadan yararlanmak için; borcun vadesinin 31.12.2022 tarihinden önce olması, Kanunun yürürlüğe girdiği 12.03.2023 tarihine kadar ödenmemiş olması ve 31.05.2023 tarihine kadar yapılandırma başvurusunda bulunması gerekir.

Yapılacak yapılandırmanın ilk taksiti veya peşin ödenmesi halinde ödemenin son günü 30.06.2023 tarihidir. Taksitle ödenmek istenmesi halinde ise ilk taksiti 30.06.2023 tarihinde olmak üzere 12, 18, 24, 36 ve 48 eşit taksitle ödenebilecektir. Kanuna göre Cumhurbaşkanı’nın, başvuru ve ilk taksit ödeme sürelerini 1 aya kadar uzatma yetkisi bulunmaktadır.

Taksitle ödeme seçenekleri için farklı katsayılar uygulanmaktadır. Her 12 ay için %9 ilave katsayı eklenmektedir Buna göre; 12 takside 1,09, 18 taksitte 1,135, 24 takside 1,18, 36 takside 1,27 ve 48 takside ise 1,36 katsayıları uygulanmaktadır. Peşin ödemelerde katsayı uygulanmamakta ve Yİ-ÜFE oranında hesaplanan tutardan %90 indirim yapılmaktadır.

Belediyeler ve bunlara bağlı kamu tüzel kişiliğine haiz kuruluşları, Gençlik ve Spor Bakanlığı, Türkiye Futbol Federasyonu ve bağımsız spor federasyonlarına tescil edilmiş olan ve Türkiye’de sportif alanda faaliyette bulunan spor kulüplerine ise aylık dönemler hâlinde azami 120 eşit taksitle ödeyebilmeleri avantajlı getirilmiştir.

BAŞVURU ŞEKLİ VE SÜRELER

MADDE 11- (1) Kanunun ilgili maddelerindeki başvuru süresine ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıyla Kanun hükümlerinden yararlanmak isteyen borçluların, 31/5/2023 günü mesai bitimine kadar ilgili gümrük idaresine EK-1’de belirtilen forma uygun olarak başvuruda bulunmaları şarttır.

(2) Kanunun 1’inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamına giren alacakların yapılandırılmasına ilişkin başvurular ilgili gümrük idaresine yapılır.

(3) Alacağın birden fazla gümrük idaresini ilgilendirmesi durumunda, her idareye ayrı ayrı başvurulur.

(4) Alacak aslı ve buna bağlı idari para cezaları ve fer’i alacaklara ilişkin başvurular gümrük beyannamesi, ek tahakkuk kararı ve para cezası kararı itibarıyla yapılır. Aynı idarece takip edilen birden fazla alacağın yapılandırılmasına ilişkin talepler tek başvuru ile yapılabilir. Bu durumda, yükümlülüğe ilişkin detay bilgiler başvuruda ayrı ayrı belirtilir.

(5) Başvurunun iadeli taahhütlü posta yoluyla yapılması durumunda başvuru belgelerinin postaya verildiği tarih, normal posta ile veya şahsen yapılması hâlinde ise başvuruda bulunulan idarenin genel evrak kayıtlarına intikal ettiği tarih başvuru tarihi olarak dikkate alınır.

(6) Gümrük vergileri aslına bağlı olmayan idari para cezalarına ilişkin başvurular her bir para cezası kararı için ayrı ayrı yapılır. Ancak, aynı idarece takip edilen birden fazla para cezasının yapılandırılmasına ilişkin talepler tek başvuru ile yapılabilir. Bu durumda, yükümlülüğe ilişkin detaylı bilgiler başvuruda ayrı ayrı belirtilir.