Gençlerde Kolon Kanseri Neden Artıyor? Korunmanın 7 Etkili Yolu
Eskiden kolon (kalın bağırsak) kanseri daha çok ileri yaşların hastalığı olarak biliniyordu. Ancak son yıllarda 50 yaşın altındaki bireylerde bu kanserin görülme sıklığında dikkat çekici bir artış yaşanıyor. Üstelik genç yaşta ortaya çıkan kolorektal kanser yani kalın bağırsak ve rektumun kanserleri genellikle daha agresif (saldırgan) seyrediyor ve daha geç fark ediliyor.
Peki, bu hastalıktan korunmak mümkün mü? Evet! Yaşam tarzında yapılacak bazı değişikliklerle riski önemli ölçüde azaltmak mümkün. İşte gençler için kolon kanserinden korunmanın 7 etkili yolu:
1. Beslenmenizi Gözden Geçirin
Bağırsak sağlığının temel taşı, doğru ve dengeli beslenmedir.
• Lif açısından zengin sebzeler, meyveler, tam tahıllar ve baklagiller sofranızdan eksik olmasın.
• Kırmızı ve işlenmiş et (sucuk, salam, sosis) tüketimini sınırlayın.
• Fast food, aşırı yağlı ve şekerli gıdalardan mümkün olduğunca uzak durun.
• Bol su için. Günde en az 2 litre su, sindirimi kolaylaştırır ve bağırsakları korur.
2. Hareketsiz Yaşama Veda Edin
Fiziksel aktivite sadece kilo kontrolü için değil, aynı zamanda bağırsak sağlığı için de zorunludur.
• Haftada en az 150 dakika orta düzeyde egzersiz yapın.
• Günlük yürüyüş ve bisiklet sürmek bile yeterli olabilir.
• Uzun süre oturmaktan kaçının, özellikle masa başı çalışanlar sık sık ayağa kalkmalı.
3. Sigara ve Alkol Kullanımına Hayır Deyin
• Sigara, kolon kanseri riskini yüzde 20’ye kadar artırabilir.
• Aşırı alkol tüketimi de bağırsaklarda inflamasyona (iltihaplanmaya) yol açarak riski artırır.
• Bu alışkanlıkları bırakmak, sadece kolon değil, tüm vücut sağlığınız için önemlidir.
4. Sağlıklı Kilonuzu Koruyun
Fazla kilo özellikle karın bölgesinde toplanıyorsa, kolon kanseri riskini artırabilir.
• Kalori kontrolü sağlayarak ve hareketli bir yaşam tarzı benimseyerek ideal kilonuzu koruyun.
• Kilo verirken dengeli beslenmeye ve kas kaybetmemeye dikkat edin.
5. Aile Öykünüzü Öğrenin, Gerekirse Erken Tarama Yaptırın
• Ailede kolon veya rektum kanseri olan bireyler varsa, genetik yatkınlığınız olabilir.
• Bu durumda 45 yaş beklenmeden, daha erken yaşlarda kolonoskopi yapılması gerekebilir.
• Ayrıca inflamatuvar bağırsak hastalıkları (ülseratif kolit, Crohn hastalığı) gibi durumlar da risk faktörüdür.
6. Vücudunuzu Dinleyin, Belirtileri Önemseyin
Gençlerde kanser şüphesi genellikle göz ardı edilir. Ancak şu belirtiler varsa mutlaka doktora başvurun:
• Dışkıda kan (açık ya da koyu renkli)
• İshal veya kabızlık gibi bağırsak alışkanlıklarında ani değişiklik
• Kramp tarzında karın ağrısı
• Açıklanamayan kilo kaybı
• Sürekli yorgunluk
• Dışkılama sonrası tam boşalmamış hissetme
Bu şikayetler her zaman kanser anlamına gelmeyebilir ama göz ardı edilmemelidir.
7. Tarama Testlerini Geciktirmeyin
Kolon kanseri erken evrede yakalandığında tedavi şansı çok yüksektir.
• 45 yaşından itibaren herkesin düzenli kolonoskopi yaptırması önerilir.
• Aile öyküsü veya risk faktörü olan bireylerde bu yaş daha erkene çekilebilir.
• Kolonoskopi dışında evde yapılan dışkıda gizli kan testleri de mevcuttur; ancak kesin tanı için kolonoskopi gereklidir.
Sonuç: Genç Olmak Riski Ortadan Kaldırmaz
Kolorektal kanserin genç yaşlarda artış göstermesi, bu hastalığın artık sadece yaşlıların problemi olmadığını açıkça ortaya koyuyor. Semptomlar hafif bile olsa, bağırsak alışkanlıklarındaki değişiklikler, açıklanamayan karın ağrıları veya dışkıda kan gibi uyarı işaretleri kesinlikle göz ardı edilmemelidir.
Unutmayın, genç olmak sizi riskli olmaktan kurtarmaz. Kendi sağlığınızın en büyük savunucusu olun: Belirtileri ciddiye alın, taramalarınızı ihmal etmeyin ve gerektiğinde mutlaka bir uzmana başvurun. Erken adımlar, uzun ve sağlıklı bir yaşamın anahtarıdır.
Sağlıklı günler dilerim.
Sorularınız için: Instagram: dr.bayramyildiz