İbreti Baba İstanbul'da anılıyor

İbreti Baba “ Hıdır Gürel” İstanbul / Avcılar Belediyesi Barış Manço Kültür Merkezinde eserleriyle anılıyor.

Anadolunun kültür vadisine gömdüğümüz 20. Yüyyılın korkusuz kalemi bir ozandan günümüze ve çağlara kalan dizelerin üstadı İbreti Baba “ Hıdır Gürel” İstanbul / Avcılar Belediyesi Barış Manço Kültür Merkezinde eserleriyle anılıyor.

20. yüzyıldan itibaren biçimlenip günümüzün yaşayan Anadolu’nun kültür vadisini oluşturan tarihi bütünlük içinde Anadolu ozan ve şairlerinin, gelenekçi bir başlangıçla uluslararası düzeyde değerlere yükselişi canlı bütünlüklerle yaşamaktadır. Bu bütünlüğün içinde günümüze mal olmuş ve de yarınlara ebedi intikal edecek olan Malatya’dan Adana’ya, Kayseri’den Maraş ve oradan da dünya metropolü İstanbul’a kadar uzanan coğrafyada çileli yaşam ile birlikte yolculuğunu tamamlayıp ebediyete intikal etmiş bir halk ozanı ve şairimiz olan İbreti’nin yaşam öyküsü ile beraber bu yaşamın ona yazdırdığı eserlerini günümüz halk müziği sanatçılarının icraları ile siz değerli dinleyicilerimize aktaracağız.

İBRETİ'NİN HAYATI

Asıl adı Hıdır Gürel olan, Aşık İbreti'nin dedeleri Malatya'nın Akçadağ ilçesinden kalkmış, Kayseri'nin Sarız ilçesine bağlı Kırkısrak köyüne gelip yerleşmişler.Babasının adı Ali, annesinin adı ise Sultan'dır. Babası o günün zor koşullarında, at sırtında köy köy dolaşıp meyve ve öteberi satarak geçimini sağlarmış.Rumi 1336, Miladi 1920 doğumlu olan İbreti'ye Hıdır adı konulmuş. Hıdır, üç yaşına gelince annesini kaybetmiş ve öksüz kalmış.

Babasının evlendiği Hatice isimli ikinci annesinden Ali, Rıza, İbrahim, Sultan ve Meryem adlarında beş kardeşi dünyaya gelmiş. Bunlar halen hayatta olup yaşamlarını İstanbul'da sürdürmektedirler.İbreti henüz daha onyedi onsekiz yaşlarında iken evlenir. Hanımı teyzesinin kızı Sultan'dır. Köşkerlik (ayakkabı onarımcılığı) yapar ve giderek ayakkabı üretimiyle geçimini sağlar. Askere gider. Üç yıl askerlik yapar. Askerde iken babasını da kaybeder.

Askerlik dönüşü Maraş'ın Afşin ilçesine giderek on sekiz gün gibi kısa bir zamanda biçki, dikiş öğrenen İbreti Sarız'a döner. Bu sanatını da onsekiz yıl devam ettirir. Bu arada saza ve söze büyük ilgi duyar. Okuma merakı artar. Geceleri gaz lambasının ışığında sabahlara dek okuduğu günler olur. Kendini yetiştirir. İbreti bu gayretli çalışmasının yanı sıra peş peşe altı çocuk sahibi de olur. Sırasıyla Sultan, Haydar, Hüseyin, Hıdır, Kemal ve Gülbeyaz hanesinde yer alır. Çok çocuklu İbreti, geçim darlığı çektiği için çeşitli mesleklere atılır. Saz yapıp satmak, diş çekmek, madencilik, en son fotografçılık gibi işler yapar.

Madencilikte yaptığı kazılarda yüzde seksen isabet kaydetmesine karşın ekonomik yetersizlik nedeniyle bu işi sürdüremez. Bulduğu krom, gümüşlü kurşun madenleri toprak altında kalır. Son olarak fotografçılık mesleğini yapmakta olan İbreti Sarız'da elektrik olmadığı için uzun müddet işini zor sürdürür, daha sonra Elbistan'a göçer. Burada fotografçılık mesleğini sürdürür iken 1967'de patlak veren Elbistan olayında Alevilere saldıran fanatik bir grubun saldırısından İbreti 'de nasibini alır.

Dükkanı tahrip edilir, kendisi ise canını zor kurtarır. Tekrar Sarız'a döner. Ancak geçim darlığı nedeniyle 1972'de İstanbul'a göçer ve 5 Kasım 1976 tarihinde de hakka yürür. Çocuklarından kendi adını taşıyan Hıdır, henüz otuzdört yaşındayken 1992 yılında hakkın rahmetine kavuşur. Eşi Sultan 2000 yılı Şubat ayında, büyük oğlu Haydar 2001 yılı Ekim ayında ve büyük kızı Sultan 2006 Aralık ayında, küçük oğlu Kemal 2014 Mart ayında vefat ederler.

Oğlu Hüseyin Balıkesir Altınoluk'ta ve kızı Gülbeyaz Londra İngiltere'de yaşamlarını sürdürüyorlar.Konser Avcılar Belediyesi Başkanı Turan HANÇERLİ , Avcılar Belediyesi Kültür Müdürü Mesut GÜLŞEN, Orginazson Sorumlusu Haydar Kaya, Sanatçı Cem Doğan ‘nın katkılarıyla şekillenmiş olup, değerli halk müziği sever dostlarımıza sunulmaktadır.

İbretinin eserleri günümüze kadar çeşitli sanatçılar tarafından seslendirilmiş ve günümüze ulaşmasına katkı sunmuşlardır. Bunların en önemlileri

Musa Eroğlu

Mercan Erzincan

Tolga Sağ

Cem Dogan

Hüseyin Korkankorkmaz

Gibi gerek geleneğin önemli temsilcileri gerekse genç kuşak sanatçıları tarafından icra edilip gelecek nesillere aktarılmasına önemli kaynak sağlanmaktadır.

Eserlerinden örnekler;

İlme Değer Verdim

İBRETİ, emelim insana hizmet

Eşim bana huri, evim de cennet

Hacıya, hocaya kalmadı minnet

Irbığı, tesbihi kırdım da geldim

DOST YÜZÜN GÖRDÜKÇE

İBRETİ 'yim değiştirmem niyeti

Bâtıl hurâfaya etmem biatı

İbadet sayarım dosta hizmeti

Bu da göze çarpan kabahatimdir