AYM'den tartışılacak 'grev' kararı

Anayasa Mahkemesi (AYM), Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları’nın (TCDD) Adana Bölge Müdürlüğü bünyesinde çalışan KESK ve Türkiye Kamu Çalışanları Sendikaları Konfederasyonu (KAMU SEN) üyesi 12 kişinin sendikaların aldığı iş bırakma kararı doğrultusunda yaptıkları eylemden dolayı cezalandırılmalarını haklı buldu.

Birgün gazetesinden Burcu Cansu'nun haberine göre kararda, çalışanların Anayasa'dan kaynaklanan toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkını kullandıklarından dolayı cezalandırılmalarının hak ihlali anlamına gelmediğine hükmedildi.

KESK ve KAMU SEN, 25 Kasım 2009’daki toplu sözleşme taleplerinin kabul edilmemesi nedeniyle bir günlük iş bırakma kararı aldı. TCDD’nin Adana Bölge Müdürlüğü’nde çalışan sendika üyeleri, karar doğrultusunda iş bırakma eylemine katıldı. Sendika üyeleri, Adana Gar’da Çukurova Ekspresi’ni yapan trenin önüne oturarak, trenin depoya alınmasını engelledi. TCDD Yüksek Disiplin Kurulu da iş bırakma eylemine katılan sendika üyelerine aylıktan kesme cezası verdi.

Çalışanların disiplin cezasının iptali talebiyle İdare Mahkemesi’ne ve temyiz için Danıştay’a yaptığı başvurular reddedildi. Başvurucular bunun üzerine davayı Yüksek Mahkeme’ye taşıdı.

SENDİKAL AMAÇ AŞILMIŞ

AYM, Anayasa’nın 34’üncü maddesinde güvence altına alınan toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkının ihlal edilmediğine karar verdi. Derece mahkemelerinin trenin engellenmesi fiilleri nedeniyle başvurucuların sendikal amaçlarını aştıkları yönünde karar verdiğine değinen AYM, “Kamu hizmetlerini yürütenlerin görev, yetki ve sorumlulukları kamu hizmeti ve hizmet gerekleri ile sınırlandırılmış, bu sınırlar dışına çıkanların ise disiplin cezaları ile cezalandırılması ilgili kanunlarda öngörülmüştür. Engelleme olmasaydı trenin sefere çıkıp çıkamayacağı hususu ceza yargılamasında önem arz etse de disiplin hukuku yönünden tek başına etkili bir unsur değildir” dendi.

'KAMU DÜZENİ' GEREKÇESİ

AYM kararında, sendika kararının dışında trenin engellenmesinin ve seçilen protesto yönteminin niteliğinin başkalarının haklarının engellenmesi noktasında ağır bir külfete yol açtığı da belirtildi. Başvurucuların, ‘iş bırakma eylemini aştığı’ kaydedilirken verilen disiplin cezasıyla ilgili ‘Kamu düzeninin korunması amacı bakımından zorunlu bir toplumsal ihtiyaca karşılık geldiği kabul edilmelidir. Ayrıca eylemin amacı ve niteliği ile verilen disiplin cezası birlikte dikkate alındığında müdahalenin kamu düzeninin korunması meşru amacıyla orantılı olduğu sonucuna ulaşılmıştır” ifadelerine yer verildi.

İŞ BIRAKMA İÇERİĞİNE MÜDAHALE

AYM kararını BirGün’e değerlendiren KESK Eş Genel Başkanı Aysun Gezen, “Trenin önüne oturmak iş bırakma eyleminin dışında ve sendikal faaliyeti aşar nitelikte diye tanımlanıyor. Burada açıkça iş bırakma eyleminin biçim ve içeriğine dair bir müdahale söz konusu” dedi.

Sendikal faaliyetin uluslararası sözleşmelerle güvence altında alındığının altını çizen Gezen, sendikal faaliyetlerin iktidarın müdahalesine kapalı olduğunu vurguladı. Kararı, “Sendikal bağımsızlığı zedeleyen bir karar” olarak nitelendiren Gezen, “Bu sınırı kim çiziyor ve aşıldığını kim takdir ediyor?” diye sordu. AYM kararının ‘sorunlu’ olduğuna dikkat çeken Gezen grevin amacının hayatı durdurmak olduğunu da hatırlattı.

Bu grev ile birlikte hayatın olağan akışının kesintiye uğramasının normal olduğunu belirten Gezen, şu ifadeleri kullandı: “Bu kesintinin olağanlığı basın açıklamalarının cezalandırılmasına ilişkin başka bir AYM kararında da yer almıştır. Başvurucuların toplantı ve gösteri yürüyüşleri hakkının ihlal edilmediğine hüküm veren bu karar, açıkça, hem iş bırakma eyleminin sınırlarını tanımlayarak sendikal faaliyetin içeriğine bir müdahale hem de fiili grev yasağının bir çeşit tescilidir.”