Ekonomi çöküşte: Turizm acenteleri ve rehberler uzatmaları oynuyor

Dünya genelinde olduğu gibi Türkiye’de de korona virüsü salgınından en fazla etkilenen sektörler arasında turizm yer alıyor. Aylar süren salgın sebebiyle büyük kayıplar yaşayan sektörde, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre yabancı turist sayısı nisan ve mayıs aylarında yüzde 99 düşüş gösterdi. TUİK, 29 Temmuz’da yayınlanması beklenen turizm istatistiklerini ise salgında sınır kapılarının kapalı olması sebebiyle ilan etmeyeceğini açıkladı.

Korona virüsü salgınıyla birlikte getirilen kısıtlamalar nedeniyle zor günler geçiren sektörün gidişatı nasıl? Profesyonel turist rehberleri Murat Gün, Ender Pınarbaşı ve acente sahibi Özer Obus, Türkiye turizminin içerisinde bulunduğu durumu ve bu zorlu sürece dair görüşlerini Gazete Duvar'dan Nuray Pehlivan'a anlattı...

‘TURİZM, EN KIRILGAN SEKTÖRLERDEN BİRİ’

Gazete Duvar’ın sorularını yanıtlayan profesyonel turist rehberi Murat Gün’e göre turizm, krizlere en kolay giren ama en zor çıkan sektör.

Turizmin en kırılgan sektörlerden biri, hatta belki de birincisi olduğunu belirten Gün, “Birçok sektörü etkilemeyecek gelişmelere karşı duyarlı, dolayısıyla da varlığı ve sürekliliği için iyi bir politika ve ekonomi yönetimine ve devlet desteğine en muhtaç sektörlerdendir. Şüphesiz ki pandemi ‘krizlerden muaf’ gibi görünen meslekleri dahi etkileyen, çok ciddi bir sorun oldu ve gıda, temizlik gibi çok temel sektörler dışında herkes etkilendi. Her ülke için ciddi bir gelir kalemi olan, ancak insanların ‘ihtiyaçlar listesinin’ sonlarında bulunan turizm, ‘normalleşme’den de payını en geç alacak olmasıyla pandemiden en çok etkilenen sektördür” dedi.

‘REHBERLER SANILDIĞI GİBİ ACENTE ÇALIŞANI DEĞİL’

Rehberlerin de bu sektörün en savunmasız ve en kırılgan unsuru olarak krizlere alışık olduğunu belirten Gün, şu değerlendirmede bulundu: “Ancak pandemi şu ana kadar alıştığımız krizlerin çok ötesinde bir durum yarattı. Şu ana kadar yaşanan pek çok krizde meslek içinde kalmayı başaranların dahi hareket alanı kalmadı. Pandemi sürecine hazırlıksız yakalananlarımız başta olmak üzere, giderek daha çok sayıda meslektaş sektör dışı arayışlara başladı. Rehberler yaygın olarak sanıldığı gibi acente çalışanları değil, serbest meslek erbabıdırlar.

Mesleğini bir acentenin bordrolu çalışanı olarak icra eden rehber yüzdesi çok düşüktür. Dolayısıyla rehberlerin büyük çoğunluğu işsizlik sigortası olanağına sahip olmadıkları gibi herhangi bir devlet yardımı da alamadılar. Bu süreçte bakanlık tarafından bir kamu bankasından rehberlere yönelik olarak sağlanan 10 bin liralık -düşük faizli, 6 ayı ödemesiz 30 ay taksit ödemeli- kredi olanağı, alabildikleri tek ‘yardım’ oldu.

Yanlış hatırlamıyorsam bu krediden üç bin civarında rehber yararlandı ki yaşanan badirenin yanında pek de hükmü olmayan bu miktara, bu denli ihtiyaç duyulması da rehberlerin pandemiden nasıl etkilendiğinin rakamsal bir göstergesi olabilir.”

‘REHBERLER İÇİN YAKIN GELECEK DE PEK PARLAK GÖRÜNMÜYOR’

Turizm sektöründe tam bir normalleşmenin zaman alacağı görüşünde olan Gün, yapısı gereği ve harcamalar listesindeki yeri itibariyle turizmin krizlerin kendisi ortadan kalktığında dahi, korkusunun bir süre daha hüküm sürmeye devam ettiği ender sektörlerden olduğunu ifade ediyor. “Yani rehberler için yakın gelecek de pek parlak görünmüyor” diyen Gün, şöyle devam ediyor:

“Turizm sırasıyla; huzur, güven ve parayı gerektirir. Pandemi büyük çoğunluktan bu üçünü de aldı götürdü. Pandeminin yarattığı krizden ekonomik olarak çok etkilenmeyenler için de huzur ve güven ortamı kalmadı ya da çok sınırlı kaldı. Sağlık riskleri söz konusu olduğunda insanların -doğal olarak- ülkeleri dışına çıkmaktan çekinmeleri, tüm ülkelerin dış turizmini büyük ölçüde yaraladı ya da yok etti.

Pandemi yönetimi konusunda dünyaya güven veren bazı ülkeler sınırlı sayıda da olsa yabancı turist ağırlamaya başladı. Ancak görünen o ki Türkiye bu ülkeler arasında değil. Türkiye’ye geçen sene en çok turist gönderen ikinci ülke olan Almanya başta olmak üzere, birçok ülke Türkiye’yi henüz vatandaşına tavsiye etmiyor.”