Bilim Açıkladı: Aynı Diziyi Defalarca İzlemenin Psikolojik Nedeni Ortaya Çıktı
Aynı diziyi ya da filmi defalarca izlemek aslında sıkıcılıkla ilgili değil. Uzmanlara göre bu alışkanlık, beynin güven ve rahatlama ihtiyacından kaynaklanıyor. Tanıdık sahneler kişiye kontrol duygusu verirken, stresli dönemlerde adeta bir “güvenli liman” etkisi yaratıyor.
Birçok kişinin boş zamanlarında yeni yapımlar yerine defalarca izlediği dizilere geri dönmesi aslında şaşırtıcı değil. Bilim insanlarına göre bu davranış, sıkıcılıkla değil, beynin güven ve rahatlama ihtiyacıyla bağlantılı. Araştırmalar, tanıdık sahnelerin bilinçaltında huzur verdiğini ve izleyiciye kontrol edilebilir bir deneyim sunduğunu ortaya koyuyor.
BEYİN BELİRSİZLİKTEN HOŞLANMIYOR
Uzmanlara göre insan beyni belirsizlik karşısında huzursuzluk yaşıyor. Daha önce izlenmiş bir diziyi yeniden açmak, kişiye tamamen kontrol edebildiği bir ortam sağlıyor. Karakterlerin hangi adımı atacağını bilmek, finali önceden hatırlamak ya da sevilen bir repliği yeniden duymak izleyicide güven hissi oluşturuyor. Bu nedenle stresli ya da belirsizliklerle dolu dönemlerde aynı diziyi tekrar izleme eğilimi artıyor.
DUYGUSAL BAĞ VE GÜVENLİ LİMAN ETKİSİ
Sevilen yapımlar, karakterlerle kurulan bağ sayesinde bir tür aidiyet duygusu yaratıyor. Tekrar izlemek, eski bir dostla buluşmak gibi kişiye tanıdık ve güvenli bir his veriyor. Psikoloji alanında yapılan araştırmalar, bu alışkanlığın yalnızlık hissini azalttığını ve sosyal ihtiyaçları kısmen karşıladığını gösteriyor. Özellikle pandemi sonrasında bu davranışın daha da yaygınlaştığı belirtiliyor.
ZARARSIZ AMA DENGELİ OLMALI
Psikologlar, tekrar izleme alışkanlığının duygusal dengeyi korumaya yardımcı olduğunu, zararlı olmadığını vurguluyor. Ancak bu durum tamamen yeni deneyimlerden kaçınmaya dönüşürse, bireyin sosyal yaşamını ve gelişimini olumsuz etkileyebileceği uyarısında bulunuyorlar.