Şişmanlamanın Tek Nedeni Yediklerimiz Değil!
Günümüz insanı için stres, neredeyse nefes almak kadar sıradan hale geldi. Ancak stresin yalnızca ruh sağlığını değil, beden kimyasını ve kilo dengesini de bozduğunu biliyor muydunuz? Bilimsel araştırmalar, kronik stresin metabolizmayı etkileyen hormonları değiştirerek iştah artışı ve kilo alımına yol açabileceğini gösteriyor.
Kortizol: Görünmeyen Kilo Hormonu
Vücudumuz stres altındayken “savaş ya da kaç” tepkisini harekete geçirir. Bu sırada kortizol adı verilen bir hormon salgılanır.
Kısa süreli streslerde faydalıdır; ama uzun süre yüksek kalırsa, iştahı artırır, yağ depolamayı hızlandırır ve özellikle karın bölgesinde kilo artışına neden olur.
Üstelik stres, “ghrelin” denilen açlık hormonunun da yükselmesine yol açar. Bu da beynimize “bir şeyler ye” sinyali gönderir.
Sonuç: Ruhsal gerginlik + hormonal değişim = Daha çok yeme isteği.
Neden Stresliyken Tatlı İsteriz?
Stres anında çoğu insan farkında olmadan şekerli veya yağlı yiyeceklere yönelir. Çünkü bu gıdalar kısa süreli bir “iyi hissetme” etkisi yaratır.
Ama bu etki geçicidir. Ardından kan şekeri düşer, yorgunluk ve sinirlilik artar, beyin yeniden aynı gıdaları ister.
Bu kısır döngü, zamanla kilo artışına ve insulin direncine zemin hazırlar.
Beslenme: Stresle Mücadelede En Basit Silah
Stresli dönemlerde “rahatlatan” yiyeceklere değil, denge sağlayan besinlere yönelmek gerekir.
İşte birkaç bilimsel olarak desteklenen öneri:
- Sebze ve meyveler: Antioksidan içerikleriyle stres hormonlarını dengeler.
- Tam tahıllar: Beyinde “mutluluk hormonu” serotoninin üretimini destekler.
- Protein kaynakları: Balık, yumurta, yoğurt, baklagiller — tokluk sağlar, kan şekeri dalgalanmasını önler.
- Sağlıklı yağlar: Zeytinyağı, ceviz, avokado — hem kalp dostudur hem de ruh halini dengeler.
Kahve, alkol, şekerli içecekler gibi uyarıcılar kısa süreli ferahlık verse de uzun vadede stres hormonlarını artırabilir.
Bu nedenle, ölçülü ve dengeli olmak kaydıyla bu yiyecekleri rahatlıkla yiyebilirsiniz.
Egzersiz: En Etkili Doğal Antidepresan
Bilimsel olarak kanıtlanmış bir gerçek var: Egzersiz kortizolü azaltır, endorfini artırır.
Yani stresle savaşmanın en doğal yolu hareket etmektir.
Amerikan Sağlık Kılavuzları, haftada en az 150 dakika orta şiddette aktivite (örneğin tempolu yürüyüş) öneriyor.
Yürümek, dans etmek, yüzmek ya da evde basit egzersizler yapmak fark etmez; önemli olan sürekliliktir.
Günlük yaşamda küçük değişikliklerle de başlamak mümkündür:
- Asansör yerine merdiven kullanın,
- İş aralarında kısa esneme molaları verin,
- Akşam yemeklerinden sonra 15 dakikalık yürüyüş yapın.
Bu küçük adımlar, hem stresi azaltır hem de kilo kontrolünü kolaylaştırır.
Kendinizi Suçlamaktan Kaçının
Kilo ve stres arasındaki ilişki bir savaştan çok, bir denge oyunudur.
Kendinizi suçlamak, yalnızca kortizolü artırır; yani stresle savaşmak isterken stres üretmiş olursunuz.
Unutmayın, stresle baş etmek sadece kiloyu değil, kalp sağlığınızı, uykunuzu ve yaşam enerjinizi de korur.
Sağlıklı günler dilerim.
Sorularınız İçin:
Instagram: dr.bayramyildiz
