'10 büyükelçi' krizinin ekonomiye etkisi: 'AİHM kararı daha önce uygulanmış olsaydı...'

Ekonomist Mahfi Eğilmez, 10 büyükelçi olayının Türkiye ekonomisine etkilerini yazdı.

'10 büyükelçi' krizinin ekonomiye etkisi: 'AİHM kararı daha önce uygulanmış olsaydı...'

Kişisel web sitesinde konuyla ilgili görüşlerini paylaşan Eğilmez, "Benim değinmek istediğim mesele bu diplomatik krizin ekonomide yarattığı etkiler. Çünkü bu konu uzun süredir dile getirdiğim ‘ekonomide toparlanma sağlamak için önce riskleri azaltmak gerekir, riskleri artırırsak ekonomi daha da bozulur’ şeklinde formüle edilebilecek olan tezimin doğruluğunun en açık örneklerinden birisini oluşturuyor." ifadelerini kullandı.

Eğilmez, "Türkiye bu tür krizlere alışık bir ülke, sıklıkla benzeri krizler yaşanıyor. Toplum, ‘kanıksanmış yanlış kararlar’ çerçevesinde bunu bir süre sonra sindirip ‘aldırmazlık zırhını’ kuşanarak yoluna devam ediyor. Bazen kriz tamamen çözülüyor, bazen bir şekilde erteleniyor, bazen de başka bir etkiler ortaya çıkıyor ve krizin etkisini siliyor. Örneğin Doların değer kaybetmesi söz konusu olursa bu krizin etkisi bir süre sonra kaybolur. Ne var ki ne şekilde atlatılırsa atlatılsın yaşanan krizlerin etkisi tamamen yok olmuyor, bir kalıntısı (risk kalıntısı) kalıyor.

'10 büyükelçi' krizinin ekonomiye etkisi: 'AİHM kararı daha önce uygulanmış olsaydı...' - Resim : 1

Yukarıdaki grafik bize bunu açık biçimde gösteriyor. Bu kur artışının ekonomiye etkileri ne olmuştur? En açık etkiyi bu bir haftada benzine gelen toplam 72 kuruşluk iki zamda görmek mümkündür. Benzin zammı taşımayı ve ulaştırmayı etkilediği için her şeyi etkiliyor kuşkusuz. Bu etkiler enflasyonu da artırıcı etkiler yaratacak. Bugün benzin zammının 25 kuruşluk kısmı geri alınacağı açıklandı. Bu durumda benzin fiyatlarında 47 kuruşluk artış kalıyor. İşte sözünü ettiğim ‘risk kalıntısı’ bu olayda bu şekilde ortaya çıkmış oluyor. Bir krizin etkisinin tamamen yok olması için toplumun benzer olayların bir daha yaşanmayacağına inanması gerekiyor." dedi.

Eğilmez, yazısına şöyle devam etti:

Bu tür risklerden uzak durmak her zaman mümkün olmayabilir. Bazen ne kadar kaçınsanız da risk gelir sizi bulur. O durumda yapacak pek bir şey yoktur. Burada yapılacak şey gereksiz riskler yaratacak ortamdan kaçınmaktır. Üyesi olduğumuz Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin kararını uygulasaydık On Büyükelçi krizi olmayacak, kur böyle yükselmeyecek, benzine de zam yapılması gerekmeyecekti. Aslında bu karar daha önce uygulanmış olsaydı zaten kur çok daha düşük düzeyde seyredecekti.

Ekonomiyi düzlüğe çıkarmak öyle sanıldığı gibi kolay bir iş değil. Buna karşılık bu işe nereden başlanacağı çok net bir biçimde belli: Riskleri düşürmekle işe başlamak gerekiyor. Bu tür riskleri düşüremediğimiz sürece faizi yükselterek ya da düşürerek elde edeceğimiz düzeltmeler hep geçici kalmaya mahkûm olacaktır.

Mahfi Eğilmez'in yazısının tamamını okumak için tıklayın.

Etiketler
10 büyükelçi AİHM Türkiye Türkiye ekonomisi Mahfi Eğilmez