Nobel Ekonomi Ödülü sahibini buldu

Nobel Komitesi, 2020 Nobel Ekonomi Bilimleri Ödülü Stanford Üniversitesi'nden Paul R. Milgrom ve Robert B. Wilson'a verildi. Milgrom ve Wilson'a açık artırma/ihale teorisine ve formatlarına yaptıkları katkılar nedeniyle ödül verildi.

İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi'nden yapılan açıklamaya göre Robert Wilson ortak değere sahip nesneler için geliştirdiği teoriyle teklif verenlerin tahmin ettikleri genel değerin altında bir fiyat teklif ettiğini ortaya koydu. Wilson'ın teorisine göre teklif verenlerin böyle davranmasının nedeni 'kazanan lanetinden' korkmaları. Yani ederinden fazla ödeyerek aslında kayba uğramak istemiyorlar.

Paul Milgrom ise hem özel hem de ortak değere yönelik genel bir teori ortaya koydu. Buna göre müzayedelerde teklif verenler birbirlerinin değer tahminlerini bildiklerinde satıcı daha fazla gelir elde ediyor.

ÖZEL DEĞER NEDİR?

Özel değer ihalesinde her oyuncu, diğerlerinin mala verdiği değeri aşağı yukarı tahmin edebilmesine rağmen kendi değerini kesinlikle bilmektedir. Yeniden satmayı düşünmeden, birisinin sadece oturmak için antika bir sandalye alması özel değer ihalesine iyi bir örnektir.

ORTAK DEĞER NEDİR?

Ortak değer ihalelerinde ise, malın değeri bütün oyuncuları etkileyen dışsal unsurlara bağlıdır. Örneğin standart makine-ekipman sözleşmesinde oyuncular az çok kendi maliyetlerini bildiklerinden tekliflerini buna göre hesaplayıp, verebilir. Oysa, imtiyaz işlerinde oyuncuların değerlemeleri sadece kendi kapasitelerine değil; hepsini aynı şekilde etkileyen tüketicilerin ödeme istekleri ve idarenin düzenleyici kurallarında gelecekte ne ölçüde değişiklik yapacağı gibi dışsal unsurlara da bağlıdır.

Alfred Nobel Anısına Verilen Sveriges Riksbank Ekonomi Bilimleri Ödülü, 51 yılda 84 kişiye verildi.