Eksi 18 ya da artı 4 derece gibi çok soğuk alanlarda çalışmamız gerekiyor. Bütün mesai boyunca bir gıda hattının başında, bir ortopedik paspasın üzerinde durarak hatta ürün üreten ya da hattan çıkan bütün ürünleri kontrol eden emekçilerimiz var. Kaygan zeminler, alışık olmadığımız kokular, yüksek gürültülü alanlar. Bu alanda yapacağımız tek bir hata binlerce insanın ölümüne neden olabilir. Gıda politikalarının çöktüğü başka bir yer de nitelikli ara işgücümüz.
Mesleklerin Bir Değeri Kalmadı
Aşırı sağ politikalarla çok hızlı bir şekilde emek sömürü cenneti haline geldik. Mühendisimizden avukatımıza, güvenlik görevlimizden eczacımıza asgari ücret genel ücret şeklini aldı. Gerçekten ayakta kalmak için savaştığı için emeğin karşılığını asgari ücretin üzerine çıkaramayan girişimler, işletmeler de yok değil. Bunların sayısı birkaçı aşmıyor. Kâr maksimizasyonunu artırmak için emeğin değerini asgari ücret seviyesinde tutmaya çalışan, aralarında anlaşmalar imzalayan işletmelerin arasında lafı bile olmuyor.
Emek Sömürü Ücret Sarmalı ve Gig Ekonominin Etkisi
Böyle bir sömürü düzeninde bize bir de Amerikan rüyası pazarlanıyor. Standardı olmayan, sosyal güvencesi ve iş mesuliyeti bize ait esnaf kurye, esnaf depo modeli. Biz, bu ekonomik darboğazın ve sömürü düzeninin içerisinde geçinebilmek, insanca yaşayabilmek için bütün risklerimizi de göze alarak bu tarafa doğru kayıyoruz. Sonucunda bir alanda uzmanlaşamayan, sirkülasyon süresi gittikçe düşen, kritik alanları disiplin seviyesinin yüksekliğinden ötürü tercih etmeyen bir yapı çıkıyor karşımıza.
Eğitim Ekosistemi + Ücret Standardı + İSG Denetimi
Gıda alanında nitelikli işgücümüz oldukça azaldı. Türkiye’nin gıda alanında emek veren, emek vermek isteyen yurttaşlarını yetiştirecek, periyodik olarak bilgilerini güncelleyerek yaşadığımız çağda tutabilecek bir sisteme ve bu sistemde emeğimizin hakkını teslim edebilecek bir standarda ihtiyacımız var. Mevcut nitelikli işgücümüz hiçbir sosyal güvencesi olmadığı halde daha iyi gelir getiriyor diye esnaf kuryelik, korsan taşımacılık yapmaya başlıyor.
Yarın yeterli hammaddemiz olsa dahi bu hammaddeyi gıdaya çevirecek iş gücü bulamayacağız.