Yazar: Prof. Dr. Faruk Şen
Son yıllarımız dış politika açısından başarılı geçmedi. Suriye’ye kapılarımızı açmamız ve 5,4 milyon Suriyeli geçici sığınmacının ülkemizde yaşaması, hem Türkiye’nin iç huzurunu bozarken, ekonomiye de büyük yükler getirdi.
1) 2021 yılında AB’nin de bugüne kadar ödemediği paralarla birlikte, Suriyeli sığınmacıların kendi ülkelerine dönmeleri sağlanmalıdır. Suriyeli sığınmacılara vatandaşlık verilmesi yanlış olur. Kendi ülkelerine dönüp yararlı olmaları şarttır. Artık Suriye’de savaş bitmiş, Halep ve Şam’da Suriyeliler Yılbaşı’nı Türkiye’den daha coşkulu bir şekilde kutlamaktadırlar.
2) Türkiye Mavi Vatan Doktrini’ne ağırlık vermeli. Türkiye, Libya’da istikrarlı bir yapıyla birlikte Yunanistan, Güney Kıbrıs ve Fransa’nın Doğu Akdeniz’deki kötü emellerine karşı çıkmamalı, kendi doğalgaz ve petrol aramalarını layıkıyla yapmalıdır. Bunun için atılması gereken bir diğer adım ise Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin (KTC) resmen başta Azerbaycan’dan başlayarak tanınması sağlanmalıdır.
3) Ege Denizi’nde Yunanistan tam anlamıyla saldırıya geçmiş, 18 irili ufaklı adayı da kendi sınırları içerisine katmıştır. Bu konuda maalesef Yunanistan’a fazla ses çıkarmıyoruz veya çıkaramıyoruz bunun değişmesi şarttır.
4) AB’yle ilişkilerimizde yeni bir başlangıç yapılmalıdır. Bu açıdan Türkiye’de demokrasi, insan hakları, hukukun üstünlüğü ve basın özgürlükleri konusunda çok somut adımlar atarken, aynı karşılığı AB’den de beklemeliyiz. AB ihracatımızın %60’ından fazlasını gerçekleştirdiğimiz bir topluluk ve Türkiye’ye gelen turistlerin %55’i AB ülkelerinden geliyor. 5,7 milyon Türk kökenli göçmenimizde AB sınırları içerisinde yaşıyor.
5) Türkiye’nin Rusya’yla olan ilişkilerinde bir denge sağlaması lazım. Rusya her zaman Türkiye’ye fazla dostluk gösteren bir ülke değil. S-400’leri aldık, 2,5 milyar $’lık bir katkıda bulunduk... Rusya Kuzey Suriye ve Lazkiye çevresinde kendi bölgesini oluşturdu ve aynı ABD gibi bölgede bir Kürt devletinin kurulmasını destekliyor. PKK/PYD’ye Moskova’da temsilcilik açtırdı. Bunlar dostluk emareleri değil. Rusya’yla ilişkilerimizi sağlam temellere oturtmalıyız.
6) Arap dünyasında Türk düşmanlığı her geçen gün artıyor. Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri ile başlayan bu düşmanlık gelişiyor. Din kardeşi olarak tanımladığımız ülkelerle ilişkilerimize dikkat etmemiz şart, din kardeşlerimiz Güney Kıbrıs Rum Yönetimi ile her türlü ilişkiyi gerçekleştirirken, KTC’yle en ufak bir ilgileri yok.
7) ABD’nin yeni Başkanı olan Biden yönetimiyle sağlıklı ilişkilerin geliştirilmesi şart. Biden’nın, Trump gibi hissi hareket edecek bir lider olmadığı nitelendiriliyor. Böyle olması dileğimizdir. Türkiye ile ABD yeni dengeleri bulmalı. ABD, Yunan taraftarı yaklaşımlarını bırakmalıdır.
2021 yılında bunların kaçı gerçekleştirir bilmiyoruz ama ne kadarı gerçekleşirse Türkiye için o kadar önemlidir.