Stanley Kubrick’ten James Cameron’a Ünlü Yönetmenlerin Ortak Favorisi 10 Film

1) Citizen Kane (1941) / IMDb: 8.3 Yurttaş Kane, ölen bir iş adamının ölmeden önce söylediği bir sözün sırrını açığa çıkarmaya çalışan bir muhabirin hikayesini konu ediyor. Tanınmış iş adamı Charles Foster Kane gösterişli bir hayatın barındırdığı her şeye sahiptir; bolca para, şöhret, prestij ve kadınlar... Fakat ani ölümünün ardından, ölmeden önce söylediği son söz olan “Rosebud” bir giz perdesini doğurur. Yakın çevresindeki kimsenin anlamanı bilmediği bu sözcük Kane’in ölümüne ve yaşamına dair bazı sırların varlığını işaret eder. Bu kelimenin anlamını açığa çıkarmaya çalışan gazeteci Jerry Thompson Foster’ın arkadaşları, ailesi ve iş arkadaşlarıyla röportajlar yapmaya başlar. Bu kişiler Kane hakkında hikayeler anlattıkça gazeteci puzzle’ın parçalarını birleştirmeye başlar. Usta yönetmen Orson Welles’in başyapıtı Yurttaş Kane, sinema tarihinin en önemli kilometre taşlarından biridir. Filmin süresi: 1 saat 59dk

2) 2001: A Space Odyssey (1968) / IMDb: 8.3 2001: Uzay Macerası'nda bir grup primat ıssız bir yerde yemek için kavga etmektedirler. Kavgaları, aniden yanıbaşlarında beliren esrarengiz siyah bir taş sebebiyle bölünür. Aniden beliren bu taş, primatların ilk defa alet kullanmasını sağlayacak bir güce sahiptir. Ve böylece evrimin en önemli adımlarından biri olan akıl kullanımı başlamış, insanların şafağı gelmiştir. 2001’de, bir önceki sahneden 4 milyon yıl sonra, bir uzay gemisi aydan gelen esrarengiz sinyallerin ardında aynı siyah taşı keşfeder. Hem de ay yüzeyinde. Sinyaller Jupiter’e gitmektedir. On sekiz ay sonra Discovery’nin güvertesinde, astronotlar David Bowman ve Frank Poole Jupiter’in gölgesine doğru yola çıkmışlardır. Uzay gemisinde HAL 9000 adında, yapay zekaya sahip, dünyanın en gelişmiş bilgisayarı bulunmaktadır. Ve hiç kuşkusuz, bu sonuncunun, kendi planları vardır... Arthur C. Clarke’ın bir kısa hikayesinden yola çıkılarak geliştirilmiş olan bu film çoğu kişi tarafından başyapıt mertebesine oturtulurken kimileri tarafından da hiç sevilmemiştir. 2001’in birçoğu dini olan sayısız altmetni içerdiği açıktır. Kubrick’in kendisi, yaşadığı süre boyunca insanların kafasının karışık olmasını istediğinden soru işaretlerinin hiç birini aydınlatmamıştır. Filmlerde karşılaştığımız bilgisayarlar arasında belki de en ünlüsü olan HAL bu eserde en önemli rolü üstlenen 'canlı'dır. Filmin Ay’daki sahneleri tasvir eden çekimleri bir yıldan uzun sürede ve henüz insanoğlu ayak basmadan önce tamamlanmıştır. Neil Amstrong’un seyahati sonrası Kubrick’in en ince detaya kadar -henüz açıklanmamış- gerçeklere bağlı kaldığı şaşırtıcı bir biçimde göze çarpar. 2001 kuşkusuz, insanı hayvanlardan ayıran en büyük adımın 'zeka'nın ortaya çıkması olarak tanımlar ve binlercesinin yanısıra şu soruyu sorar: bir sonraki ayrım noktası ne? Evrimin bir sonraki basamağı hangisi? İlkini başlatan dış bir güç müydü? Eğer öyleyse bu kez bizi ne bekliyor. Filmin süresi 2 saat 21 dk

3) Taxi Driver (1976) / IMDb: 8.3 Taksi Şoförü, Vietnam’da savaşının izlerini henüz atamayan bir askerin, geceleri taksi şoförlüğü yaparak gördüğü kirli ve adaletsiz dünyaya uyum sağlamayı reddetme hikayesini anlatıyor. Film, Robert De Niro’nun canlandırdığı Travis Bickle karakteriyle kültleşmiştir. Taksi şoförü Travis, sosyal hayatındaki başarısızlığını, saplantılı bir tutku beslediği Bickle’la tersine döndürmeye çalışsa da beklediği karşılığı bulamıyor. Bu kırılma anından sonra bir silah alıp harekete geçmeyi, sokakların pisliğini temizlemeye karar veriyor; bu esnada kendini bir fahişeyi kurtarmaya adıyor. Çürümeye yüz tutmuş bir topluma karşı tutulan bir ayna niteliğindeki film, yönetmen Martin Scorsese’nin kariyerinin en önemli filmlerinden biri olarak kabul görür. Filmin süresi 1 saat 55 dk

4) Greed (1924) / IMDb: 8.1 San Francisco'da yaşayan bir diş hekimi olan John McTeague, en yakın arkadaşı Marcus'un kız arkadaşı olan Trina ile tanışır ve ikisi evlenirler. Nikah törenlerinden kısa bir süre sonra Trina 5.000 dolar tutarında piyangoyu kazandığını öğrenir. Bunu öğrenen Marcus kıskançlık refleksiyle John'un lisansız bir şekilde dişçilik yaptığını ihbar eder. Böylece John ve Trina çifti maddi anlamda oldukça zor zamanlar yaşamaya başlarlar. Yoksulluk içinde olmalarına rağmen Trina kazandığı paraların tek bir kuruşunu dahi harcamamaya kararlıdır. John ise zamanla alkol batağına saplanır. Yaşadıkları bu zorluklar her birini trajik bir sona sürükleyecektir. Filmin süresi 1 saat 40 dk

5) The Complete Mr. Arkadin (1955) / IMDb: 7.3 Amerikalı bir kaçakçı olan Guy Van Stratten, çıktığı İtalyan hapishanesinden bir servetle dönme şansını elde etmek üzeredir. Ölümüne tanık olduğu Bracco isimli bir adam son sözlerinde Gregory Arkadin isimli birinin servetinden bahsetmiştir. Elindeki bu sınırlı miktardaki bilgiyle yola çıkan Stratten, bir şekilde Arkadin'e ulaşmaya başarır. Arkadin, amnezik problemleri olduğunu ve bu yüzden 1927 yılından önce yaşadıklarını hatırlayamadığını söyler ve Stratten'i kendi geçmişini araştırması için görevlendirir. Guy, birçok ülkede onlarca karakterle tanıştığı bu yolculuğun sonunda neyle karşılaşacaktır? Usta sinemacı Orson Welles, yazıp yönettiği gerilim filminin başrollerini Robert Arden ile paylaşıyor. Filmin süresi 1 saat 33 dk

6) Merry Christmas Mr. Lawrence (1983) / IMDb: 7.3 1942 İngiliz askerinin de Jack Celliers bir Japon esir kampında geliyor. Kamp disiplini, şan ve şeref sağlam bir inanca sahip Yonoi tarafından yönetiliyor. Ona göre, mahkumlar korkak ve müttefik. Filmin süresi 122 dk

7) The Good, the Bad and the Ugly (1966) / IMDb: 8.8 İyi, Kötü ve Çirkin, üç silah arkadaşının maceralarını konu ediyor. Ortak bir hedefe doğru değişik nedenlerle yol almakta olan üç silah arkadaşı aslında kader açısından yolları kesişmiş insanlardır. İsimleri İyi, Kötü ve Çirkin olan bu kişiler için o dönemdeki Amerikan İç Savaşı bir araçtır. İyi ile Çirkin’in risk barındıran ancak iyi para getiren işleri mevcuttur. Çirkin, aranan azılı bir suçlu olduğu için İyi onu adalete teslim edip önce ödülünü alıyor sonra da darağacından riskli bir metot ile kurtarıp bir sonraki işe kadar sağ kalmasını sağlamaktadır. Bir gün gizli bir hazinenin ortaya çıkmasıyla ikilinin araları bozulur. Onlar birbirleriyle didişirken ortaya üçüncü bir hazine avcısı çıkar; o da Kötü adındaki kişidir. Artık her şeyin başka türlü yaşanma zamanıdır. Filmin süresi 3 saat

8) Wild Strawberries (1957) / IMDb: 8.2 Yaban Çilekleri, varoluşsal sorunların irdelendiği yapıtlardan biri. Huysuz ve inatçı profesör Isak Borg hayatta bir başına kalan, yıllarını bakteri bilimine veren 78 yaşında bir fizikçidir. Mezun olduğu Lund Üniversitesi’nden alacağı onur nişanesi için Stokholm’den Lund şehrine doğru yola çıkan profesör, bu yolculuk esnasında türlü kabuslar görecektir. Ölüme adım adım yaklaştığını hisseden adamın kabuslarında sorunlu geçmişi karşısına çıkacaktır. Film, İsveç topraklarından çıkan, sinema tarihinin en önemli yönetmenlerinen biri olan Ingmar Bergman’ın başyapıtlarından biri. Filmin süresi 1 saat 31 dk

9) 8½ (1963) / IMDb: 8.0 Sekiz Buçuk, yeni filmine duyduğu ilgiyi kaybeden bir yönetmenin anıların ve fantazilerini konu ediyor. Guido Anselmi, merakla beklenen yeni projesini gerçekleştirmeye çalışırken yazar tıkanması tarzı bir handikapla karşılaşan ünlü bir İtalyan yönetmendir. Yeni projesi biyografik öğeler de barındıran bir bilimkurgu filmidir. Ancak yönetmen bir anda vuku bulan bu durum nedeniyle sanata ve filmine duyduğu tüm ilgisini ve heyecanını kaybetmiş durumdadır. İşi üzerinde yoğunlaşmaya ve bir şekilde bitirmeye çalışan Guido, zamanla bir grup flashback ve rüyalarla anıları ve fantezileri arasında gidip, gerçeklik hissini kaybetmeye başlar. Usta yönetmen Federico Fellini'nin başyapıtları arasında yer alan film yönetmenin hayatından gerçek kesitler barındırıyor. Sekiz Buçuk ele aldığı konu, büyüleyici atmosferi ve psikolojik derinilğiyle sinema tarihinin en önemli filmlerinden biri. Filmin süresi 2 saat 18dk

10) Jaws (1975) / IMDb: 8.0 Jaws, bir sahil kasabasına tehdit oluşturan beyaz köpekbalığını avlamaya çalışan bir ekibin hikayesini anlatıyor. Küçük bir tatil beldesi olan Amity Adası obur, beyaz bir köpekbalığı tarafından ziyaret edilmeye başlanır. Yaşanan birkaç ölüme rağmen belediye başkanının kârı ve turizmi önde tutan tavrı nedeniyle olay fazlaca su yüzüne çıkarılmaz. İlgililer, konuyu gizlemeye çalışıp konu hakkında konuşmaktan geri kalırlar. Plajın kapatılması başkan tarafından yasaklanır. Bir gün bir çocuk ölümü gerçekleştiğinde ise artık kamu bu köpekbalığını aramak ve bulmak için hazır kıta olacaktır. Steven Spielberg’in döneminin ‘eğlence’ sineması açısından en değerli yapıtlarından biri olarak kabul edilen filmi, üzerinden geçen zamanla doğru orantılı olarak bir klasiğe ve külte dönüşmüştü. Filmin süresi 2 saat 4 dk (Ali Umut Çen/Ceotudent)