Yastık Altında Altın Biriktirenler Dikkat! 500 Milyar Dolarlık Yeni Plan Ortaya Çıktı

İstanbul Kuyumcular Odası Başkanı Mustafa Atayık, Türkiye’de yastık altında bekletilen altın miktarının uzun yıllardır gündemde olduğunu ve bu potansiyelin ekonomik sisteme entegre edilmesinin şart olduğunu söyledi. Dünya Altın Konseyi’nin tahminlerine göre bu miktar yaklaşık 5 bin ton civarında seyrediyor. Atayık, “Bugün altının kilogram fiyatı 107 bin dolar seviyesinde. Bu hesaba göre yastık altındaki altınların toplam değeri 500 milyar dolara yaklaşıyor” dedi.

5 BİN TON ALTIN

Farklı kurumlar tarafından zaman zaman 6 bin 500 ila 7 bin ton gibi daha yüksek tahminlerin de yapıldığını hatırlatan Atayık, bu tahminlerden kişisel ve manevi değeri olan, satılması ya da bankaya yatırılması düşünülmeyen altınların düşülmesi gerektiğini belirtti. Bu nedenle, gerçekçi hesaplamalara göre 5 bin tonluk öngörülerin daha sağlıklı olduğunu ifade etti.

İTHAL EDİLEN ALTININ YARISI KUYUMCULUKTA KULLANILIYOR

Türkiye’nin yıllık altın ithalatının büyük bir kısmı mücevherat sektörünün ihtiyacından kaynaklanıyor. Ancak Atayık’a göre ithal edilen toplam altının yalnızca %40-50’lik bölümü kuyumculukta doğrudan kullanılıyor. Sektördeki bu kullanım, Türkiye'nin en yüksek katma değerli ihracat kalemlerinden biri olan mücevher ürünlerine dönüşüyor. Bu ürünler, kilogram başına 2.500 ila 5.000 dolar arasında bir katma değer yaratıyor.

Altın Madencileri Derneği verilerine göre, 2023 yılında 35,5 ton, 2024’te ise 32,2 ton altın üretimi gerçekleştirildiğini belirten Atayık, “Yerli üretim ve hurda dönüşümler arttıkça ithalata olan bağımlılık azalıyor. Bu da döviz çıkışını önleyerek ekonomik dengeye katkı sağlıyor” dedi.

YILLIK 200 TON ALTIN İTHAL EDİLİYOR

Sadece mücevherat ve kuyumculuk sektörü için yılda ortalama 170-200 ton arasında altın ithal edildiğini söyleyen Atayık, bu miktarın yerli üretim ve geri dönüşümlerle karşılanabilir hale getirilmesi gerektiğini vurguladı. Bu doğrultuda yastık altındaki altınların ekonomiye kazandırılması büyük önem taşıyor.

ALTINLARIN SİSTEME KAZANDIRILMASINDA GÜVEN SORUNU ÖNDE

Yastık altı altınların resmi sisteme dâhil edilmesi yönündeki çabaların geçmişinin yaklaşık 10 yıl öncesine dayandığını belirten Atayık, vatandaşların bu sistemlere yeterince güvenmemesinin en büyük engel olduğunu söyledi. “İnsanlar güvenmedikleri için altınlarını bankalara teslim etmek istemiyorlar. Ancak daha önce alışveriş yaptıkları, tanıdıkları kuyumcular üzerinden işlem yapma konusunda daha istekli davranıyorlar” dedi.

Bu kapsamda geçmişte çeşitli projeler geliştirildiğini ve kuyumcuların sisteme dâhil edilerek işlemlerin kolaylaştırıldığını hatırlatan Atayık, Hazine ve Maliye Bakanlığına sunulan önerilerde kuyumcuların sürece daha etkin şekilde katılması yönünde görüş belirttiklerini söyledi.

YAY-SİS VE ALTINBANK PROJELERİ MASADA

İKO’nun önerdiği "Yastık Altı Altın Yatırımları Sistemi" (YAY-SİS) ile her kuyumcuya finansal gücü oranında kamu bankaları aracılığıyla kredilendirme yapılması planlanıyor. Atayık, sistemin işleyişine ilişkin detaylı bir açıklama da yaparak, vatandaşların kuyumcular üzerinden altınlarını değerlendirip banka güvencesiyle kazanç elde edebilecekleri bir model öngördüklerini kaydetti.

Bunun yanında Atayık, bu süreci daha da hızlandırmak ve kurumsallaştırmak adına "Altınbank" adında bir ihtisas bankasının kurulması teklifini de gündeme getirdi. Atayık, şunları söyledi:

“Kuyumcuların bir kooperatif yapısında ortak olabilecekleri, sermayesini altın bazında tutabilecek ve kamu desteğiyle kurulacak olan Altınbank sayesinde, ithalat, cari açık, yastık altı varlıklar, yatırım, teknoloji ve standardizasyon gibi pek çok sorun tek merkezden çözülebilir hale gelecek.”

ALTINBANK İÇİN BDDK SÜRECİ DEVAM EDİYOR

Altınbank önerisiyle birlikte başvuru sürecine dair teknik detaylara da değinen Atayık, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) faaliyet başvurusuna ilişkin çalışmalarını sürdürdüğünü belirtti. Sermaye tipi ve miktarına ilişkin hukuki ve sektörel gereksinimlerin karşılanması için hazırlıkların devam ettiğini söyledi.

Atayık’a göre, kurulacak olan Altınbank hem yastık altındaki altınların sisteme kazandırılmasını sağlayacak hem de kuyumcu esnafının altın bazlı kredi ihtiyaçlarını karşılayarak sektörün büyümesine destek olacak.