Özgür Erdursun SSK, Bağ-Kur ve Tüm Emekliler İçin Acı Tabloyu Açıkladı
Son günlerde eleştiri oklarının hedefinde yer alan emeklilik sistemi, kamuoyunda tartışılmaya devam ediyor. Özellikle Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesinin ardından aktif/pasif dengesine ilişkin tartışmalar gündemi meşgul ederken, Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Erdursun, verilerle emeklilik sistemine dair çarpıcı değerlendirmelerde bulundu.
Kaynak: Dünya Gazetesi
Özgür Erdursun’un Dünya Gazetesi’ndeki analizine göre, EYT yasası çıkmadan önce 2022 yılının Şubat ayında 9 milyon 519 bin kişi sağ yaşlılık aylığı alıyordu. Dul ve yetim aylıklarıyla birlikte bu sayı, dosya bazında 13 milyon 166 bin kişiye ulaşıyordu. SGK’nın güncel verilerine göre ise yaşlılık aylığı alanların sayısı 11 milyon 957 bine, toplamda ise 16 milyon 605 bin kişiye yükseldi. Bu artışta EYT düzenlemesinin etkisi büyük oldu.
10 YILA YAYILACAK
EYT yasasının yürürlüğe girmesiyle 1 milyon 668 bin kişi erken emeklilik hakkı kazandı. Normal şartlarda emekli olabilecek 770 bin kişi de EYT ile birkaç ay önce emekliliğe erişmiş oldu. Erdursun, yasa ile emekli olanların büyük bir kısmının emeklilik işlemlerinin tamamlandığını, kalan kısmın ise önümüzdeki 10 yıla yayılacağını belirtti.
AKTİF/PASİF DENGESİ VE EYT’NİN ETKİSİ
EYT düzenlemesinin, emekli maaşlarına ilişkin sıkça gündeme gelen "4 sigortalıya karşılık 1 emekli" dengesini bozduğu iddiaları tartışma konusu oldu. Erdursun, bu oranın Türkiye’de ideal seviyede olmadığını kabul ederken, Avrupa ülkelerindeki durumun da benzer olduğunu vurguladı. Örneğin Almanya’da emekli sayısının 25 milyona ulaştığını ifade eden Erdursun, benzer nüfusa sahip Türkiye’de emekli sayısının aslında o kadar yüksek olmadığını belirtti.
Erdursun, sigortalı sayısındaki artışın emekli sayısındaki artıştan daha hızlı olduğunu, bu nedenle ilerleyen yıllarda aktif/pasif dengesinin daha iyi bir seviyeye ulaşabileceğini öngördü.
YAŞ ŞARTI VE GELECEK PROJEKSİYONU
1999 sonrası sigortalı olanlar için kadınlarda 58, erkeklerde ise 60 yaşında emeklilik şartı bulunurken, 2008 sonrası sigortalılar için bu yaş kademeli olarak 65’e kadar yükseliyor. Vergi indirimli emeklilik uygulamasının da iptal edilmesiyle emekli sayısındaki artışın yavaşlaması bekleniyor. Erdursun, bu düzenlemelerle birlikte sistemin uzun vadede daha sürdürülebilir bir yapıya kavuşacağını dile getirdi.
EMEKLİLER VE ENFLASYON KARŞISINDAKİ DURUM
Emeklilik sistemine ilişkin tartışmalar devam ederken, emekliler enflasyon karşısında eriyen maaşlarını gündeme taşımaya devam ediyor. 2023 yılında maaş zamlarının enflasyon oranlarına endekslenmesi, emeklilerin yaşam koşullarında yeterli bir iyileşme sağlayamadı. EYT düzenlemesinin maaş dengesine etkisi de kamuoyunda sorgulanıyor.