Mahfi Eğilmez Enflasyondaki Büyük Hileyi Açıkladı
Ekonomist ve eski Hazine Müsteşarı Mahfi Eğilmez, ekonomik verilerde kullanılan yöntemlerin, gerçeği tam olarak yansıtmadığını belirterek büyüme ve enflasyon hesaplamalarındaki detaylara dikkat çekti. Eğilmez, bazı göstergelerin, tıpkı kanunlardaki boşluklar gibi, belirli düzenlemelerle farklı bir tablo oluşturabileceğini ifade etti.
Kaynak: Haber Merkezi
Mahfi Eğilmez’in değerlendirmelerinde öne çıkan başlıklardan biri, dolar bazlı GSYH hesaplamaları oldu. Gayri Safi Yurt İçi Hasıla’nın (GSYH) Türk Lirası cinsinden cari fiyatlarla hesaplandığını hatırlatan Eğilmez, yüksek enflasyonun bu rakamı şişirdiğini vurguladı.
ENFLASYONUN HIZLI DÜŞÜRÜLMEMESİ BUNUN BİR PARÇASI
Bu değerin dolar/TL kuruna bölünerek dolar bazlı GSYH’nin elde edildiğini belirten Eğilmez, yıllardır kurun baskılanarak GSYH’nin daha yüksek gösterilmeye çalışıldığını ileri sürdü. Enflasyon yükselirken kurun sabit tutulması durumunda, GSYH’nin dolar bazında daha büyük görüneceğine dikkat çeken Eğilmez, enflasyonun hızlı düşürülmemesinin de bu stratejinin bir parçası olduğunu ifade etti.
ENFLASYONDA ZAM STRATEJİSİ
Eğilmez, enflasyon hesaplamalarında da benzer bir yaklaşımın benimsendiğini belirtti. TÜFE sepetindeki yönetilen ve yönlendirilen fiyat artışlarının yılın belirli dönemlerine yoğunlaştırıldığını kaydeden ekonomist, 2025 yılı ocak ayında memur ve emekli maaşlarına yapılan zamların enflasyonun gerisinde kaldığını ancak aynı dönemde elektrik, doğal gaz, akaryakıt, alkol ve tütün ürünlerine yüksek oranlı zam yapıldığını hatırlattı.
Vergi, harç ve cezaların yeniden değerleme oranına (YDO) göre yüzde 44 artırıldığını vurgulayan Eğilmez, bu zamların yılın geneline yayılmak yerine ocak ayında yoğunlaştırılarak yıllık enflasyonun düşük gösterilmeye çalışıldığını dile getirdi.
"EKONOMİDE İLLÜZYON KENDİMİZİ KANDIRMAYA YOL AÇAR"
Bu tür uygulamaları “dere yatağını değiştirip tarlayı sulamak” benzetmesiyle anlatan Eğilmez, kısa vadede olumlu gibi görünen bu adımların uzun vadede ciddi sorunlara yol açabileceğini ifade etti.
Bu iki örnekten yola çıkarak Eğilmez şunları anlattı:
“Enflasyonu böyle ayarlamak dere yatağını değiştirip tarlayı sulamak gibi bir şey. İlk başta zararı yokmuş gibi hatta tarlayı bedavadan sulamaya yaradığı için yararlıymış gibi görünür. Ne var ki yağışların arttığı dönemde dere taşıp, tarlayı su bastığında zararı ortaya çıkar.
İllüzyon hoş bir sanattır, insanı şaşırtır, işin büyüsünü anlamak çok da kolay değildir. Ama insan gerçeği bir kez gördüğünde illüzyon bütün esprisini kaybeder.
Ekonomide durum biraz daha farklıdır. Sahnedeki illüzyonla izleyicileri kandırmak söz konusudur, ekonomideki illüzyonla sonuçta kendimizi kandırmış oluruz.”