İnsanlar Hangi Ülkelerde Daha Hızlı Yaşlanıyor? Küresel Araştırmadan Çarpıcı Sonuçlar
Uluslararası bilim insanlarının yürüttüğü kapsamlı bir araştırma, insanların yalnızca tıbbi faktörlerle değil, aynı zamanda yaşadıkları ülkenin sosyal, siyasi ve çevresel koşullarıyla da biyolojik olarak daha hızlı yaşlanabildiğini ortaya koydu. 40 farklı ülkeden elde edilen verilerin analizine göre, demokratik yapısı güçlü, eğitim seviyesi yüksek ve çevre politikaları gelişmiş ülkelerde yaşayan bireylerin daha yavaş yaşlandığı belirlendi.
Kaynak: Haber Merkezi
Araştırmacılar, kan basıncı ve vücut kitle indeksi gibi sağlık göstergelerinin yanı sıra, ifade özgürlüğü, sosyal adalet ve eğitim sistemi gibi sosyo-politik faktörleri de analiz ederek yaşlanma süreci ile doğrudan bağlantı kurdu. Söz konusu çalışma, “Nature Medicine” adlı prestijli tıp dergisinde yayımlandı.
EĞİTİM VE DEMORASİ YAŞLANMA HIZINI AZALTIYOR
Çalışmanın en dikkat çeken bulgularından biri, güçlü demokratik kurumlara ve kaliteli eğitim sistemine sahip ülkelerde biyolojik yaşlanmanın daha yavaş seyretmesi oldu. Buna karşın, siyasi istikrarsızlık, düşük gelir düzeyi ve çevresel kirlenme gibi faktörlerin yaşlanmayı hızlandırdığı tespit edildi.
Bilim insanları, aynı zamanda "biyodavranışsal fark" adı verilen bir gösterge üzerinden analiz yaptı. Bu gösterge, bireyin gerçek yaşı ile sağlık durumu arasındaki farkı ifade ediyor. Örneğin, bir kişinin takvim yaşı 50 olsa da, sağlık durumu 60 yaşındaki biriyle aynıysa, bu kişi 10 yıllık hızlandırılmış yaşlanma süreci yaşıyor demek oluyor.
EN HIZLI YAŞLANAN ÜLKELER BELLİ OLDU
Araştırmanın sonuçlarına göre biyolojik yaşı kronolojik yaşını en çok aşan ülkeler arasında Mısır ve Güney Afrika öne çıkıyor. Bu ülkelerde vatandaşların sağlık göstergeleri, yaşlarına kıyasla çok daha yaşlı bir profil sergiliyor. Öte yandan, biyolojik yaşlanmanın en yavaş seyrettiği ülkeler arasında Batı Avrupa ülkeleri dikkat çekiyor. Asya ve Latin Amerika ise bu iki uç arasında orta düzeyde yer alıyor.
EŞİTSİZLİK, KİRLİLİK VE STRES BÜYÜK ETKEN
Bilim insanlarına göre, demokratik değerlerin zayıf olduğu, gelir dağılımının adaletsiz ve çevre kirliliğinin yaygın olduğu ülkelerde biyolojik yaşlanma belirgin biçimde hızlanıyor. Bu tür ortamlarda yaşayan bireylerin, uzun vadeli kronik stresle karşı karşıya kaldıkları, bu stresin ise vücutta iltihaplanmayı tetikleyerek yaşlanma sürecini hızlandırdığı vurgulandı.
UZUN YAŞAMIN SIRRI KİMLERDE SAKLI?
Araştırma yalnızca dört yıl sürse de elde edilen veriler oldukça güçlü sinyaller veriyor. Araştırmacılar, çalışmayı 10 ila 20 yıl süreyle uzatarak yaşlanmanın biyolojik mekanizmalarını daha ayrıntılı şekilde çözümlemeyi hedefliyor. Özellikle biyolojik yaşı kronolojik yaşından daha düşük çıkan bireyler, sağlıklı yaşlanmanın sırlarının keşfedilmesi açısından büyük önem taşıyor.