Özgür Erdursun Emeklilikteki Büyük Oyunu İfşa Etti! Sistemdeki Hatayı Açıkladı

Türkiye’de kadınlar, sosyal güvenlik sistemine dahil olmada ve emeklilik hakkı kazanmada erkeklerle aynı şartlara sahip değil. SGK uzmanı ve köşe yazarı Özgür Erdursun’un değerlendirmelerine göre kadınlar üç temel sorunla karşı karşıya kalıyor: geç sigorta girişi, doğum borçlanmasında sınırlamalar ve kesintili iş hayatı.SİGORTA BAŞLANGIÇLARI GEÇ YAPILIYORErdursun’un Dünya Gazetesi'nde yayımlanan yazısına göre, pek çok kadın fiilen çalışmaya başladığı halde sigorta kayıtları geç yapılıyor. Özellikle 1990’lı ve 2000’li yıllarda kadınlar çoğunlukla kayıt dışı çalıştırıldığı için bugün emeklilik hakkı ya gecikiyor ya da tamamen kayboluyor. Oysa sosyal güvenlik sisteminde emeklilik hesabında en kritik veri olan ilk sigorta girişi, kadınlar açısından mağduriyet doğuruyor.DOĞUM BORÇLANMASINDA ERİŞİM SORUNU1 Ekim 2008'de getirilen düzenlemeyle kadınlara, doğum nedeniyle çalışamadıkları süreleri borçlanarak prim kazanma hakkı tanınmıştı. Ancak bu haktan yalnızca doğumdan önce sigortalı olanlar yararlanabiliyor. Erdursun, bu şartın, doğurganlık dönemi ile sigortalı çalışma hayatı örtüşmeyen kadınlar için büyük bir eşitsizlik yarattığını vurguluyor. Üç çocuk için toplam 2.160 gün borçlanma hakkı tanınsa da bu hakka ulaşmak birçok kadın için hâlâ mümkün değil.TOPLUMSAL ROLLER KADINLARIN ÖNÜNDE ENGELKadınlar, çocuk bakımı, yaşlılara destek ve ev işleri gibi toplumsal sorumluluklar nedeniyle iş hayatına ara vermek zorunda kalıyor. Bu durum, prim günlerinin tamamlanmasını geciktirirken, emeklilik için gerekli koşulların sağlanmasını da zorlaştırıyor. Özellikle özel sektörde çalışan kadınlar, doğum sonrası işten ayrılıyor, düşük primle veya part-time çalışmak zorunda kalıyor. Bu nedenlerle, aynı yaşta işe başlayan erkeklere kıyasla kadınlar daha geç emekli olabiliyor.ÖZGÜR ERDURSUN YÖNTEMİ PAYLAŞTIUzman Özgür Erdursun, kadınların emeklilikte karşılaştığı adaletsizliklerin çözümü için kapsamlı reformlar gerektiğini belirtiyor. Erdursun’un önerileri şöyle:Doğumdan önce sigortalı olma şartı kaldırılmalı. Tüm kadınlar, sigorta başlangıcına bakılmaksızın doğum borçlanmasından yararlanabilmeli.Kadınların erken yaşta sigortalı olmalarını teşvik eden destekler geliştirilmeli. (örneğin: ücretsiz kreş imkânı, esnek çalışma modelleri).Kayıt dışı çalışmış kadınlara geriye dönük sigorta imkânı tanınmalı.Kadınların iş hayatına verdikleri zorunlu aralar, “bakım süresi” olarak emeklilik hesaplamasında değerlendirilmelidir.EMEKLİLİK ŞARTLARINDA FARKLILIKLARErdursun’un yazısında ayrıca, kadınların emeklilik yaş ve prim şartlarının değişimine de dikkat çekiliyor. 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olan kadınlar daha erken yaşta ve daha düşük primle emekli olabiliyor. Bu tarihten sonra sigortalı olanlar içinse yaş ve prim gün şartları ciddi şekilde yükseliyor. Ayrıca, SSK ve Bağ-Kur statüsünde çalışan kadınlar arasında da farklılıklar bulunuyor.EMEKLİLİK EŞİTLİK MESELESİDİRKadınların emekliliği yalnızca bireysel bir hak mücadelesi değil, aynı zamanda toplumsal cinsiyet eşitliği ve sosyal adaletin de bir parçası. Uzmanlar, kadınların emekliliğe erişimini kolaylaştırmak için yalnızca çalışma hayatını değil, hayatın bütününü kapsayan politikalar geliştirilmesi gerektiğini vurguluyor.Erdursun’un ifadesiyle, kadınlara emeklilik hakkı tanımak isteniyorsa, öncelikle onların çalışmasını ve sigortalı olmalarını sağlayacak adil bir sistem kurulmalıdır.

Özgür Erdursun Emeklilikteki Büyük Oyunu İfşa Etti! Sistemdeki Hatayı Açıkladı

Sosyal güvenlik sistemindeki yapısal eşitsizlikler, hukuki engeller ve toplumsal sorumluluklar kadınların emekliliğe ulaşmasını zorlaştırıyor. Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Erdursun, bu sorunlara dikkat çekerek çözüm önerilerini paylaştı.