Donald Trump yargılanacak mı?

ABD’nin belki de en tartışmalı başkanlarından biri olan Donald Trump, Kasım 2020 seçimlerini kaybetmiş, fakat seçim sonuçlarını kabul etmemiş ve hileli olduğunu iddia etmişti. Bunun üzerine uzun bir süre seçim sonuçlarını kendi lehine döndürmek amacıyla mahkemelerin daha sonrasında temelsiz bulup reddettiği seçim hile iddialarını yaymış ve ABD oldukça gergin günler yaşamıştı. Şüphesiz en şok edici olaylardan biri de Trump destekçilerinin Biden’in zaferinin tescil edildiği ve resmileştiği 6 Ocak 2021 tarihli Kongre oturumunu basması, Trump’ın talimatı yerine anayasayı dikkate alacağını açıklayan ve seçim sonuçlarını kabul eden başkan yardımcısı Cumhuriyetçi Mike Pence’e yönelik ölüm tehditleri savurmasıydı. 6 Ocak Kongre Baskını’nın hemen öncesinde Trump’ın Kongre önünde bir miting düzenlemesi ve Biden’in seçim zaferi tescilinin durdurulmasına yönelik çağrıda bulunması, göstericileri Kongre’ye yönlendirmesi üzerine birçok Demokrat ve Cumhuriyetçi siyasetçi yaşanan faciadan Trump’ı sorumlu tutmuştu. Fakat baskının hemen ardından gerçekleşen azil oylamasında az sayıdaki Cumhuriyetçi isim dışında hiç kimse Trump aleyhine oy kullanmamış ve siyasi yasak getirilmesine karşı çıkmıştı. Böylece Senato’daki azil davasında Trump kendi partisinin desteğiyle aklanmıştı.

TRUMP'IN PARTİSİ

Cumhuriyetçi Partililer, seçmende hala karşılığını koruyan Trump’ın yanında yer almakla kalmadı, aynı zamanda Trump’ı daha da çok sahiplendi. Özellikle Trump’ın kendisi aleyhinde oy kullanan, açıklama yapan Cumhuriyetçileri tespit edip önseçimlerinde rakiplerini desteklemesi ve bu isimlerin siyasi kariyerlerini bitireceğini açıklaması üzerine birçok Cumhuriyetçi Trump’ın yanında hizalandı. Cumhuriyetçiler ilk başta Demokratlarla birlikte 6 Ocak Kongre baskınının detaylarını araştırmak için ortak bağımsız bir komite kurma fikrini desteklese dahi Trump’ın karşı çıkması üzerine bu fikirden vazgeçti. Trumpçı Cumhuriyetçiler ardından parti yönetiminin de desteğini alarak Trump karşıtı isimleri teker teker üst düzey parti yönetimlerinden ve eyalet temsilciliklerinden uzaklaştırdılar, partiyi tamamen Trump’ın yörüngesine soktular.

DEMOKRATLARIN PLANI

Cumhuriyetçilerin ne pahasına olursa olsun Trump’ın yanında konumlanmalarının ardından Demokratlar, Kongre’de iki Trump karşıtı Cumhuriyetçinin olduğu ve geri kalan üyelerin tamamen Demokrat olduğu bağımsız bir araştırma komitesi kurdu. ABD hukukuna göre Kongre’nin araştırma komitelerinin davetine icap etmemek, çağrıya rağmen ifade vermeyi reddetmek veya komitenin soruları karşısında yalan ifadede bulunmak suç olduğu için bu komitenin oluşturulması kritik bir öneme sahip. Trump ve Cumhuriyetçiler her ne kadar bu komiteyi “cadı avı” olarak tanımlasa da Komite’nin elde ettiği bilgiler özellikle 6 Ocak Kongre baskınının detaylarının ortaya çıkması açısından önemli.

Komite, Haziran 2021’den bu yana toplamda 1000 tanık dinledi, 14.000 belge inceledi. Trump’ın en yakın çalışma arkadaşlarından, tarafsız kamu görevlilerine kadar birçok kişi Komite’nin daveti üzerine ifade verdi. Haziran 2022’den itibaren ise Komite halka açık oturumlarına başladı. Komite’nin ilk oturumu canlı yayınlandı ve yaklaşık 20 milyon kişi toplantıyı izledi.

Toplantıda Komite başkan yardımcısı olan Cumhuriyetçi Liz Cheney, 1 sene boyunca yürütülen araştırma sonucunda Trump’ın seçim sonuçlarını seçimi kaybettiğini bilerek etkisiz hale getirmeye çalıştığına dair yeterli delillere ulaştıklarını ve ilerleyen günlerde bu tanıklıkların, ifadelerin kamuoyuyla paylaşılacağını belirtti. İlk toplantıda Donald Trump’ın kızı Ivanka Trump’ın da seçimin hileli olduğuna inanmadığını belirtmesi büyük yankı uyandırdı, Trump kızını yalanladı. Halka açık oturumlar boyunca 6 Ocak Kongre baskınıyla ilgili tanıklıklar, videolar ve deliller şemalar ve kolay anlaşılır metinler üzerinden kamuoyuyla paylaşılacak. Trump’ın baskın ile bağlantısı gözler önüne serilmeye çalışılacak.

PEKİ TRUMP YARGILANACAK MI?

Kongre’nin araştırma komitesi bir yargı organı değil, fakat yemin altında ifade aldığı ve ciddi deliller topladığı, bu delillerin bir mantık çerçevesinde bir araya getirdiği için önemli bir kurum. Herhangi bir mahkeme bu delilleri kullanarak komitenin bulguları çerçevesinde bir yargı süreci yürütebilir. Biden hükümetine bağlı Adalet Bakanlığı’nın şu anda mevcut yürüttüğü 6 Ocak Kongre Baskını soruşturması da bu delillerden ve komiteye verilen ifadelerden yararlanıp soruşturmanın kapsamını genişletebilir. En tartışmalı kısım ise, Adalet Bakanlığı’nın soruşturmanın kapsamını komitenin bulduğu deliller kapsamında genişletip Trump’ı dahil edip etmeyeceği. Eğer Biden hükümeti, 2024’te Biden’a karşı rakip başkan adayı olmayı planlayan Trump’ı bu soruşturmaya dahil ederse ve bu 2022 ara seçimlerine 5 ay kala, 2024 seçim sürecine ise bir sene kala gerçekleşirse Cumhuriyetçi seçmenin yoğun bir tepki göstereceği çok açık. Fakat bu soruşturmanın kapsamının genişletilmesi kararının verilmemesi durumunda da Biden’in kendi partisi içinden çok sert eleştiriler alacağı da oldukça kesin.

Donald Trump, soruşturma içine dahil edilse de edilmese de her durumda bu sürecin bir cadı avı olduğunu belirtecek, fikirleri nedeniyle hedef gösterildiğini belirtip bir mağduriyet anlatısıyla seçmenine seslenecek. Demokrat siyasetçilerin Trump’ın suçlu olduğunu belirtmesi ne Trump seçmeni ikna edebilecek ne de Trump’ın ABD’de yaşanan iç gelişmeler dolayısıyla gücünü giderek arttırma sürecinin önüne geçebilecek bir durum. Trump her iki durumda da tabanıyla olan canlı ilişkisini sürdürecek ve 2024 seçimlerine doğru daha çok aksiyon alacak.