Nur topu gibi üç yeni vergi geliyor...

Türkiye 2020 yılına yeni ekonomik sıkıntılarla giriyor. Üst üste yapılan zamlardan sonra şimdi de 45 maddelik yasa teklifi AKP milletvekillerinin imzası ile Meclis’e kanun teklifi olarak sunuldu. Dijital Hizmet Vergisi, Lüks Konut Vergisi ve Konaklama Vergisi ‘ ’gibi ‘’3 yeni nur topu’’ vergi yazımızın konusu olacaktır.

Kanun teklifi ile başta gelir gelir vergisi olmak üzere birçok alanda vergi artışı öngörülüyor. Ayrıca, her yıl sonlarında olduğu gibi Cumhurbaşkanlığı karar ve kararnameleri ile de gelir vergisi, özel tüketim vergisi, motorlu taşıt vergisi, emlak vergisi, belediye gelirleri vergisi, damga vergisi ve harçlar gibi birçok vergi ve bunlara bağlı cezalara otomatik zamlar yapılmaktadır. Vergi değişikliklerini incelemeye önümüzdeki yazılarla devam edeceğiz.

DİJİTAL HİZMET VERGİSİ GETİRİLMEKTEDİR

Dijital hizmet vergisi diye yeni bir vergi getirilmektedir. Buna göre; ‘’her türlü dijital platform, reklam ve benzeri yayın hizmetleri vergi’’ kapsamına alınmaktadır. Daha önce de internet üzerinde yapılan reklam hizmetleri de vergi kapsamına alınmıştı.

Bütün dünyada bilgi teknolojisinde hızlı gelişmeler yaşanıyor. Ticaret ve haberleşmenin büyük kısmı dijital teknoloji yolu ile yapılmaktadır. Bu gelişmeler sosyal, kültürel ve ekonomik alandaki globalleşme dijital hizmet yolu ile sunulmaktadır. Dünyanın en büyük çokuluslu şirketleri de bu nedenle doğmuştur.

Sosyal ve ticari alan olarak yaygınlaşan bu dev şirketler kurulu olmadıkları yani fiziki olmadan varlıklarını bütün dünyada sürdürmekte ve kazanç elde etmektedirler.

Kazanç elde ettikleri ülkelerde sınırlı olarak vergilendirmeleri bütün dünyada gündemde bulunmaktadır.

Kanun teklifine göre tespit edilen vergi matrahı üzerinden yüzde 7.5 oranında Dijital Hizmet Vergisi alınması öngörülmektedir.

Cumhurbaşkanı ’na hizmet türü itibariyle bu oranı yüzde 1'e kadar indirme veya iki katına çıkarma yetkisi verilmektedir.

Dijital Verginin konusuna;

• Her türlü reklam hizmetlerin,

• Sesli, görsel veya dijital her türlü içeriklerin dijital ortamda satışı, dijital ortamda dinlenmesi, izlenmesi, oynatılması,

• Mal veya hizmetin satılması, satılmasının aracı olunması, tarafların birbirleriyle etkileşime geçebilecekleri dijital ortamın sağlanması,

• Bu sayılan hizmetlere yönelik dijital ortamda verilen aracılık hizmetlerinden oluşmaktadır.

Bu şekilde elde edilen hasılatların vergi kapsamına alınabilmesi için; Türkiye’den elde edilen hasılatın 20 milyon Türk Lirasını, dünya genelinde ise 750 milyon Avro’yu geçmesi gerekmektedir. Bu anlamda büyük ölçekli işletmeler vergi kapsamına alınmaktadır.

KONAKLAMA VERGİSİ GELİYOR

Çeşitli ülkelerde genel olarak yerel yönetimler tarafından çeşitli adlarla alınan bu ve benzeri vergiler farklı ülke uygulamaları da dikkate alınarak vergilendirilme yoluna gidilmektedir.

Bu amaçla konaklama vergisi getirilmektedir. Otel, motel, tatil köyü, pansiyon, apart, misafirhane ve kamping gibi konaklama tesislerinde verilen geceleme hizmeti ile bu hizmetten yararlananlara sunulan yeme, içme, aktivite, eğlence hizmetleri ve havuz, plaj, termal ve benzeri alanların kullanımı hizmetleri gibi diğer tüm hizmetlerin, verilen hizmetin bedeli üzerinden, vergiye tabi tutulması öngörülmektedir.

Konaklama tesislerinde verilen hizmetler dolayısıyla konaklayanlardan elde edilen bedellerin bir kısmının çeşitli adlar altında vergi matrahının dışına çıkarılmasının önlenmesi amacıyla verginin konusu, bu tesisler bünyesinde verilen hizmetlerin tamamını kapsayacak şekilde geniş tanımlanmaktadır. Bu hizmetler ayrı olarak fatura veya benzeri belgelerde gösterilmiş olsa dahi verginin matrahına dahil edilecektir.

Ancak, söz konusu tesislerde konaklamayanlara yani geceleme hizmeti almayanlar sadece tesis bünyesinde sunulan hizmetlerden yararlananlar ise bu hizmetleri konaklama hizmetiyle birlikte almadıklarından dolayı verginin konusuna girmeyeceklerdir.

Ayrıca, hizmeti alanın yurt içi yerleşik veya yabancı turist olmasının da vergilendirmeye bir etkisi yoktur.

Maddeyle ayrıca vergiyi doğuran olay, vergiden istisna edilen hizmetler ile beyan ve ödemeye ilişkin belirlemeler yapılmaktadır.

Öğrenci yurtları, kamu misafirhanesi, diplomatik temsilciliklerde verilen hizmetler vergi kapsamı dışında tutulmaktadır.

Verginin oranı hizmet bedelinin yüzde 2’si olarak hesaplanacak. Cumhurbaşkanı, konaklama vergisi oranını 3 katına kadar artırmaya veya yüzde 1'e indirmeye ve konaklama tesisinin türüne, sınıfına ve bulunduğu yere göre oran tespitinde yetkilidir.

Düzenleme ile bu vergi yerel belediyelere değil de genel bütçe geliri olarak düşünülmektedir.

DEĞERLİ KONUT VERGİSİ

Konutlar üzerinden alınan emlak vergisinden başka bir de "Değerli Konut Vergisi" diye bir vergi getiriliyor.

Değeri 5 milyonu aşan konutun birden fazla sahibi yani paylı mülkiyet olması halinde matrahın tespitinde konutun toplam değeri esas alınacaktır. Paydaşlar verginin ödenmesinden payları oranında sorumlu olacaklar.

Ancak, müteahhitlerin ticari amaçla mülkiyetlerinde bulundurdukları ve henüz satmadıkları bu şekildeki konutlar kiraya verilmediği sürece bu vergiye tabi olmayacaktır.

Emlak Vergisi’nde olduğu gibi, genel ve özel bütçeli idareler, belediyeler, üniversitelerin maliki ve intifa hakkına sahip olanlar, tek taşınmazı olanlar, başka geliri olmayanlar, emekliler, karşılıklı olmak koşuluyla elçilik ve konsolosluk taşınmazları vergiden istisna tutulacaktır.

Mükellef, tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde itiraz etmediği takdirde konutun değeri kesinleşecektir. Süresinde itirazlara da 15 gün içinde sonuçlandırılacaktır. Kesinleşen bu değerler her yıl yeniden değerleme oranının yarısı oranında artırılarak uygulanacaktır.

Bu verginin mükellefi, değerli konutun sahibi, varsa yararlanma(intifa) sahibi, her ikisi de yoksa konutu sahip (malik) gibi tasarruf edenler ödeyecektir. Hiçbir geliri olmayanlar ile sadece geliri emekli maaşından ibaret olanların tek meskenlerinden vergi alınmayacak.

Binanın değeri Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü'nce yapılacak değerleme sonucunda belirlenecek. Genel Müdürlüğün internet sitesinde değeri 5 milyonu Türk Lirasını aşan konutlar ilan edilerek konut sahiplerine tebliğ edilecektir.

Buna göre değeri;

- 5.000.000 -7.500.000 lira arasında olanlardan binde 3,

- 7.500.001-10.000.000 lira arasında olanlardan binde 6,

- 10.000.001 lirayı aşan konutlar ise binde 10,

Oranında değerli konut vergisine tabi olacaktır.

Bir örnekle somutlaştırırsak; 6.000.000 lira değerinde bir konut için 18.000 lira, 8.000.000 lira için 48.000 lira ve 10.500.000 lira değeri olan bir bina için 105.000 lira değerli konut vergisi hesaplanmaktadır.