Galiba Ordu-Millet el ele (1)

Geçmişte askeri vesayet meftunlarının pek sevdiği bir ittifaktı. Bizim meramımız bu değil. Devam edelim.

Eskiden Ordu CHP’li olarak bilinirdi. Seçimlerde belirgin bir CHP üstünlüğü vardı. Örneğin 1973 seçimlerinde çiçeği burnunda genel başkan Bülent Ecevit’in CHP’si yüzde 30 oy oranı ile birinci parti olurken, 1977 seçimlerinde, “umudumuz Ecevit” fırtınasının estiği o günlerde, Ordu’da CHP’nin oyu yüzde 47.4’e kadar yükseliyordu. İlginçtir 1980’deki askeri cunta sonrası, 1983’teki ilk ‘yasaklı seçimlerde’ bile sosyal demokrasiyi temsil ettiğini vaz eden Halkçı Parti’nin oyu yüzde 35’lerdeydi.

Ancak yıllar içinde bu potansiyel eridi. Sosyal demokratları eriten hayat pahalılığı ve ekonomik bunalımdı. 1994’teki ekonomik kriz ve ardından gelen 5 Nisan Kararları ile birlikte dönemin koalisyon partilerinden CHP’nin oyu (1995 şubatında CHP ile SHP birleşmişti) yüzde 10.4’e, ‘ekonomi dehası’ diye lanse edilen dönemin başbakanı Tansu Çiller’in Doğru Yol Partisi’nin oyları ise yüzde 12.8’e inivermişti.

Ordu halkının ekonomik krizin faturasını doğru adreslere kestiğinin ikinci göstergesi ise 2002 seçimleri oldu. Cumhuriyet tarihinin 2. büyük ekonomik krizini (şimdilerde en büyüğünü yaşıyoruz) yaşayan Türkiye’de, Ordulular ekonomik krizin müsebbibi olarak gördüğü dönemin iktidarını oluşturan koalisyon partilerine (DSP, ANAP, MHP) toplamda yüzde 22 oranında oy verirken, parlamento dışındaki CHP ve AKP’ye oyların yüzde 57.2’sini vererek ekmeğini küçültenleri cezalandırıyordu.

Son seçimlerde (2018) Cumhur İttifakını temsil eden AKP ve MHP’nin oyları yüzde 65.6 idi. Yani Ordu henüz Cumhur İttifakı’ndan umudunu kesmemişti. Ancak yaşanan ağır ekonomik krizin Ordu seçmenini etkilediği ve bu krizin sorumlusu olarak Cumhur İttifakı’nı gördüğüne ilişkin önemli veriler söz konusuydu.

2019 seçimlerinde yaptığı doğru tahminlerle bilinen ORC Araştırma’nın 81 vilayette 673 bin kişiyi kapsayan anketinin Ordu verileri [1] Cumhur İttifakı’nı oluşturan partilerin ciddi oy kaybına uğradığını gösteriyordu.

Tablodan da anlaşıldığı gibi AKP ve MHP’nin dört yıldaki oy kaybı yüzde 17.3’ü buluyordu. Her ne kadar AKP yüzde 39 2 ile birinci parti olsa da en çok oy kaybına uğrayan AKP’nin kaybı yüzde 9.6 idi. Keza MHP’deki oy kaybı da yüzde 7.7’yi buluyordu. CHP ve İyi Parti’nin toplam oy artışı ise yüzde 12.1 idi. Bunun yanı sıra Millet İttifakı’nı oluşturan Saadet, Gelecek ve Deva partilerinin de yeni dönemdeki oy oranlarının toplamı yüzde 3.5’u buluyordu.

Bu arada Millet İttifakı’nın en küçük ortağı olan Demokrat Parti’nin ‘ağır topu’ genel başkan yardımcısı Cemal Enginyurt’un da Ordu milletvekili olduğunu dikkate alırsak bu partinin de kayda değer bir oy alma olasılığını göz önünde tutmak gerekiyor. Zira ORC anketinde “diğer” diye tanımlanan partilerin oy oranı yüzde 2.9 olarak tahmin ediliyor. Enginyurt’un MHP’den ihraç edilmesi sonrası Ordu MHP İl teşkilatında adeta deprem yaşanmıştı.

Karara tepki gösteren MHP Ordu İl Başkanı Köksal Yılmaz “MHP'ye 83 bin oy vererek TBMM'ye gönderilen vekilimize sahip çıkma konusunda MHP Ordu İl Başkanlığından bugün itibariyle istifa ediyorum” demişti. Dahası 8 ilçe başkanı da MHP genel merkezinin kararıyla görevden alınmıştı. Dolayısıyla MHP’de oy kaybının ‘kişiler üzerinden’ artabileceği öngörüsü yersiz olmasa gerek.

Ordu-Millet’in el ele olabileceğine ilişkin öngörümüz işte bu verilere dayanıyordu. Bu sadece ORC’nin gerçekleştirdiği anket verilere dayanan bir veri değil. Ordu’ya gittik ve önce gün Gerçek Gündem takipçilerinin de tanık olduğu ve “videolar” bölümünde izleyebileceğiniz bir deneyim yaşadık. İzninizle bu gözlemlerimizi ise ikinci yazıda konuşacağız.

[1] ORC’nin Ordu özelindeki verilerini benimle paylaşma teveccühü gösteren ORC Araştırma Genel Müdürü Mehmet Pösteki’ye teşekkür ederim.