Çiftçi fiyatı düşük buluyor ama... İhracatçı fındık fiyatını düşük tutmak için toplandı

GERÇEK GÜNDEM - Türkiye dünyanın açık ara en büyük fındık üreticisi. Buna rağmen özellikle Fiskobirlik’in devreden çıkmasıyla birlikte uzun yıllardır fındık fiyatları istikrarsız bir seyir izliyor. Fındık üreticisi bu yıl gübre, mazot ve işçilik maliyetlerinin fahiş artışı sonrası 60-70 lira arasında bir fındık fiyatı bekliyordu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ordu’da fındık fiyatını 54 lira olarak açıkladı.

Bu fiyatlar üreticilerin beklentilerinden uzak olsa da on binlerce köylü, çiftçi, yarıcı fındık bahçesine girdi ve fındığını toplamaya başladı. Cumhurbaşkanı’nın açıklamasından sonra gözlerin çevrildiği Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) ise 2022-2023 sezonunda Türkiye’de üç farklı kalitede fındık için belirlediği fındık alım fiyatlarını duyurdu. Yapılan açıklamaya göre TMO, Giresun kalite kabuklu fındığın kilosunu 53 lira, Levant kalite fındığın kilosunu 52 liradan ve sivri kalite fındığın kilosunu 51 liradan alacak.

Üretici bu fiyatlardan rahatsız olsa da asıl rahatsızlığın fındık ihracatçılarında olduğu görülüyor. Yurtdışındaki fındık alıcılarına alivre satış yapan ihracatçılar Türk Lirası’ndaki değer kaybı sonrası zamanında yaptıkları taahhüt nedeniyle zorlanacaklarını söylüyor. Bugün Ordu’da bir araya gelen bu konuyu masaya yatırdı.

“FINDIK FİYATINI DEVLETİN BELİRLEDİĞİ SEVİYENİN ALTINDA TUTMA ÇABASI BİR MEYDAN OKUMA”

Konuyla ilgili Gerçek Gündem’e konuşan bir fındık üreticisi yapılan toplantının fındık fiyatlarını 42 lira seviyesinde tutma amacı taşıdığını iddia etti.

Yıllardır fındık piyasası içinde bulunan üretici, ‘‘Özel sektör devletin fiyatını yüksek buluyor. Neden mi? Çünkü Avrupa’ya düşük fiyata alivre mal satıyorlar, sonra ağlıyorlar. Üreticiye göre bu fiyat düşük ama onlar önden alivre yaptıkları için açıklanan fiyatı yüksek buluyor rahatsız oluyorlar. Yıllarca beş dolardan, altı dolardan fındık sattı üretici, şimdi 3 dolardan fındık satacak, bunu bile yüksek buluyorlar. Amaçları fındığın serbest piyasada 52 liraya çıkmasını engellemek ve onu en fazla 42 lirada tutmak. Bu aslında devletin fiyatına da bir karşı duruş hatta bir meydan okuma” dedi.

TÜRKİYE YILLARDIR DÜNYANIN EN BÜYÜK FINDIK ÜRETİCİSİ

Uluslararası Sert Kabuklu ve Kuru Meyveler Konseyi olarak bilinen INC’nin yaptığı tahmine göre 2022-2023 sezonunda Türkiye yine açık ara dünyanın en büyük fındık üreticisi olacak.

INC, bu sezon Türkiye’deki rekoltenin 760 bin ton olacağını söylerken ikinci sırada yer alan İtalya’nın tahmini hasadı 120 bin ton olacak. Konsey, ABD’nin 74 bin ton fındık mahsulü alacağı yönünde tahminde bulunurken Şili, Çin ve Azerbaycan’ın da 55’er bin ton fındık üretmesi bekleniyor. Bu hesaba göre devam eden sezonda Türkiye dünyadaki fındığın yüzde 63’ünü üretmiş olacak. Geçen yıl Türkiye, dünyada üretilen fındığın yüzde 72’sini üretmişti.

“DÜNYANIN EN BÜYÜK FINDIK ÜRETİCİSİ DÜNYANIN EN UCUZ FINDIĞINI SATSIN İSTENİYOR”

Peki, bu veriler gerçekçi mi? Türkiye’nin pazar payı iddia edildiği gibi bu yıl geçen yıla göre dokuz puan düşecek mi?

Gerçek Gündem’e konuşan fındık üreticisi, “Bu varsayımlar gerçekçi değil. Her şeyden önce Avrupa bu sene yandı kavruldu. Geçen yıl 50 bin ton fındık üreten İtalya nasıl 140 bin tona çıkacak? Bu tahmin hiç de gerçekçi değil. Bu tahminlerle Türkiye’nin üzerindeki baskıyı arttırmak istiyorlar. Hedef ne? ‘Siz fındığı daha ucuza satın yoksa fındık elinizde kalır.’ Ama hakikat ne? Hakikat hiç de böyle değil. Bu yıl dünyadaki fındık üretimi, dünyadaki fındık tüketimini yani çikolata sektörünün taleplerini karşılamayacak. Normalde bir mahsulde tedarik sıkıntısı varsa ne olmalı? Fiyatı artmalı. Ama burada ne oluyor? Dünyanın en büyük fındık üreticisi dünyanın en ucuz fındığını satsın isteniyor. Bu düpedüz haksızlık” dedi.