İncil'de geçen kutsal kiliselerden 3'ü Manisa'da

İlker KILIÇASLAN- Nermin UÇTU / MANİSA, (DHA)- Salihli Sardes, Alaşehir St. Jean Kilisesi ve Akhisar Thyateira kiliselerinin kalıntılarını görebilmek için özellikle Güney Kore, Tayland ve Tayvan gibi ülkelerden gelen turistler, din adamlarıyla birlikte bu alanları ziyaret ediyor.

Ege Bölgesi, Hristiyanlığın ilk kiliseleri olarak bilinen ve İncil'de adı geçen 7 kiliseye ev sahipliği yapıyor. Smyrna, İzmir Efes, Denizli Laodikya, İzmir Bergama, Salihli Sardes, Alaşehir St. Jean, Akhisar Thyateira Kiliseleri, vahiy gönderilen 7 kilise olarak biliniyor. İnanç turizmi açısından değerli olan bu alanlar, bulundukları bölgelerin turizmine de katkı sağlıyor. Özellikle İncil'de adı geçen bu kiliselerden 3'ünün Manisa'da yer alması dikkat çekerken, bölgede geçmişte Hristiyan nüfusunun yoğunluğu göze çarpıyor. Turizmciler ve sanat tarihçileri de 7 kilisenin fiziksel yapıtlar olarak değil, bulundukları yerlerdeki 7 ayrı topluluk veya kent olarak algılanması gerektiğini söylüyor.

Yetkililer, Manisa'da 2017 yılında Sardes'e 39 bin, Akhisar Thyateira 'ya 15 bin, Alaşehir St. Jean Kilisesi'ne ise 6 bin ziyaretçi geldiğini belirtti. 2018 yılının ilk 5 ayında ise, Sardes 10 bin, Akhisar Thyateira 6 bin, Alaşehir St. Jean Kilisesi 2 bin ziyaretçi çekti. Manisa'daki 3 kiliseye turistlerin en çok nisan, mayıs, haziran aylarında geldiği öğrenilirken, kış aylarında turist yoğunluğunun azaldığı belirtildi.

EN ÇOK O MİLLETLER İLGİ GÖSTERİYOR

Dini tur düzenleyen turizm firmaları için vazgeçilmez bir rota olan Manisa'daki 3 kilise, özellikle Güney Koreli Hristiyanlardan ilgi görüyor. Ayrıca İtalya'dan Katolikler, Singapur'dan hem Katolik hem Protestanlar, Filipinler'den Katolikler, Tayvan'dan Protestanlar dini turlara daha çok ilgi gösteriyor. Turist rehberleri dini turlara büyük bir ilgi olduğunu belirterek, grupların başlarında bir dini lider bulunduğunu ifade etti. Turizm şirketleri turlara ilgiyi artırmak için yurt dışından dini liderleri ücretsiz olarak getiriyor. 7 kiliseyi ziyaret eden Hristiyanlar, bir nevi hac vazifesini yerine getirirken, kutsal kitaplarında bahsedilen yerlere gelerek İncil'i yaşadıklarını hissediklerini söylüyor.

ST. JEAN KİLİSESİ, KARGA VE KAPLUMBAĞALARIN DA EVİ OLDU

Alaşehir'deki St. Jean Kilisesi, döneminin en büyük kiliseleri içinde yer alırken, günümüzde sadece 3 sütunun kalmasıyla dikkat çekiyor. Geçmişte 6 sütundan oluşan ve üstü kapalı olan kilisenin diğer kısımlarının ise çevredeki yapıların altında kaldığı belirtiliyor. Kilise kalıntısının duvarlarına yuva yapan kargalar ise kilisenin yeni sahipleri oldu. Kargalar, yaptıkları yuvalarla yavrularını besliyor ve gelen ziyaretçileri ağırlıyor.

Akhisar'da bulunan Thyateira Kilisesi'nin kalıntılarının bulunduğu alanın büyüklüğü dikkat çekiyor. Kilise alanını gezen ziyaretçiler, fotoğraf çekerek din görevlileri eşliğinde gezilerini tamamlıyor. Thyateira'da ise Alaşehir St. Jean Kilisesi'ni yurt edinen kargalar gibi kaplumbağalar da bu kilisenin yerlisi oldu. Yavruların da bulunduğu yaklaşık 25 kaplumbağa Thyateira'nın görevlileri tarafından besleniyor ve gelen ziyaretçilerin ilgi odağı oluyor.

SARDES KLİSESİ DE İLGİ ÇEKİYOR

Lidya Krallığı'nın başkenti ve ilk altın paranın yapıldığı yer olarak bilinen Sardes ise geçmişte Hristiyanlar açısından da önemli bir merkez oldu. Sardes Antik Kenti'nin içinde yer alan ve M.Ö. 546 yıllarında yapıldığı bilinen Artemis Tapınağı'nın yanında, İncil'de geçen kiliselerden biri olan Sardes Kilisesi de inanç turizminde ilgi çekiyor.

Kilise hakkında bilgilendiren Salihli Turizm Derneği Onursal Başkanı Mustafa Uçar, "Batı Anadolu'da Hristiyan cemaatinin gezdiği, 7 vahiy gelmiş kiliseden biri burada. Kilisenin M.S. 400 yıllarında yapıldığı tahmin ediliyor. Küçük bir bölüm olarak inşa edilmiş ve yeterli bulunmayıp bir bölüm daha eklenmiş. Bu yapı, Avrupalı Hristiyanlar tarafından bugün geziliyor. Çoğunlukla Hristiyanlıkla yeni tanışan Güney Kore kesiminden çok fazla ziyaretçi geliyor. Tayland, Tayvan'dan da geliyorlar. Başlarında rahipleriyle birlikte gelip ayinler yapıyorlar. Papazlar kıyafetlerini giyip, küçük ayinler yapıyor. Avrupa'dan gelen Hristiyan ziyaretçiler de devletin izniyle bir ayin yaptı" diye konuştu.

THYATEİRA'YA GİDEN MESAJ OLDUKÇA UZUN

Manisa Celal Bayar Üniversitesi (MCBÜ) Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Yusuf Sezgin, kiliselerle ilgili bilgi verip geçmişlerini şu sözlerle anlattı:

"1'inci yüzyılın sonlarına doğru Hristiyanlar üzerinde çok ciddi bir baskı var. Yönetimde Romalılar var. Romalılar, Pagan dinine inanıyorlar. Bu dönemde önemli bir kişi var. Anadolu Küçük Asya Havarisi olarak bilinen Aziz Yuhanna var. Hz. İsa öldükten sonra Aziz Yuhanna, Meryem Ana ile birlikte Efes'e geliyor. Bir gece rüyasına Hz. İsa giriyor. 'Benim söylediklerimi bu kiliselere ya da cemaatlere ilet' diyor. Kilise mi, yoksa cemaat mi olduğu noktasında bir tartışma var. Kiliseler bu dönemde bina olarak var mı bilmiyoruz, ama cemaat olduğu kesin. 7 cemaate Hz. İsa'nın mesajlarını Aziz Yuhanna iletiyor. Özellikle İncil'in 2'nci bölümü Yeni Ahit denilen bölümün sonunda bu mesajlar vardır. Hristiyanlık açısından bu mesajlar çok önemlidir. Bu cemaatlerin 3'ü Manisa'da yer alıyor. Alaşehir'de Antik dönemdeki ismi Philadelphia olan St. Jean Kilisesi'ne, Sardes Antik Kenti'nde kiliseye ve Akhisar Thyateira'ya bu mesajlar gönderiliyor. Özellikle Thyateira'ya giden mektup oldukça uzun. En uzun metinlerden biri. Bu bize o dönemde Thyateira'da oldukça fazla Hristiyan nüfusunun olduğunu gösteriyor. Bu alanlar Hristiyanlar açısından oldukça değerli. Dini turizm açısından bu alanların ön plana çıkarılması ve gerekli adımları atılması gerekiyor. Manisa 3 büyük din için de önemli bir merkez konumunda olmuş. Bunun için inanç turizmi için çaba harcanmalı" dedi.