Tüm sanatseverlerin bilmesi gereken 30 ünlü tablo

2. Starry Night – Vincent van Gogh (1853-1890) Starry Night… Yıldızlı Gece… Hollandalı post-izlenimci ressam Van Gogh tarafından yapılan bu resim de dünyanın en ünlü resimleri arasında yer alıyor. Parlak ve canlı renklere üç boyutluluk etkisi vermek için impasto tekniği kullanılan bu resim 1889 yılında tamamlandı. Bu zaman diliminde ise Van Gogh, Fransa’da kendi isteğiyle akıl hastanesinde kalıyordu. Bugün bile sanat dünyasındaki etkisi devam eden Van Gogh’un renkleri, resimlerindeki figürlere verdiği hareket hissi henüz tam olarak anlaşılabilmiş değil. 10 yıllık bir sürede 2000’den fazla eser ortaya koyan Van Gogh, pek çok malzemeyle ve hatta kara kalemle bile çalışmalar üretmiştir. 1890 yılında, henüz 37 yaşındayken intihar ederek hayatına son veren Van Gogh’un Yıldızlı Gece eseri, New York’taki Museum of Modern Art’ta (MoMA) sergileniyor.

1. Mona Lisa – Leonardo da Vinci (1452-1519) Tüm zamanların en çok parodisi yapılan, ticari ürünlerde en çok kullanılan ve en meşhur resmi Mona Lisa tabii ki. Leonardo da Vinci sadece bir ressam değil, aynı zamanda bir Rönesans insanıydı. Yani matematik, müzik, mimari, astronomi, jeoloji gibi konularda da yetkin bir kişiydi. 1503-1506 yılları arasında yapılan Mona Lisa eseri ise gizemli gülümsemesi nedeniyle asırlardır sanatseverlerin ve sanat tarihçilerinin ilgisini çeken bir resim. Resmi Louvre Müzesi’nde canlı olarak gören insanlar da bu deneyimin, resmi internetten görmekle uzaktan yakından alakası olmadığını ifade ediyorlar. Peki ama kimdi bu Mona Lisa? Mona Lisa’nın kimliğine dair en kayda değer bilgi, onun ipek tüccarı Francesco del Giocondo’nun eşi olduğu yönünde.

3. The Scream – Edvard Munch (1863-1944) Çığlık resmi, Norveçli dışavurumcu ressam Edvard Munch tarafından 1893-1910 yılları arasında yapılmıştır. 19. yüzyıl sembolizminin psikolojik temalarından ilham alan bu eser, renkleri ve psikolojik rahatsızlıkları çağrıştırdığı için günümüzün Mona Lisa’sı olarak bile anılmaktadır. Çığlık hakkındaki en temel teorilerden biri, resimde tasvir edilen köprüye yakın bir mesafede bir mezbaha olduğu ve burada kesilen hayvanların çığlıklarının resimde betimlendiği şeklindedir. Resim bugün Norveç’teki Oslo National Gallery’de sergilenmektedir.

4. Girl With A Pearl Earring – Johannes Vermeer (1632-1675) İncil Küpeli Kız… Rembrandt’ı çağdaşı olmasına rağmen ondan daha az bilinen Johannes Vermeer tarafından yapılan bu resim, tahmini 1665 yılında tamamlanmış. Avrupalı bir kızın, müslümanların kullandığı tarzda bir başörtüsü takması ve kızın kulağındaki inci küpeyle çarpıcı bir imaj oluşturan bu resim, Vermeer’in ölümünden neredeyse 200 yıl sonra, Alman müze müdürü Gustav Waagen tarafından 1860 yılında keşfedilmiş. Bugün Vermeer’e ait olduğu tarihçiler ve akademisyenler tarafından teyit edilen 34 resmin içinde şüphesiz en etkileyici olanın İnci Küpeli Kız olduğunu söyleyebiliriz. Resim, Hollanda’nın Hague kentindeki Maurithuis müzesinde 1902 yılından beri sergileniyor.

5. Guernica – Pablo Picasso (1881-1973) Tüm zamanların en çarpıcı resimlerinden biri olan Guernica, yine tüm zamanların en çarpıcı ressamlarından biri olan Pablo Picasso’ya ait. İspanya iç savaşında yaşanan dramı anlatan resmin hikayesi şöyle: Guernica, İspanya’nın Bask bölgesinde yer alan ve 1937’deki İspanya İç Savaşı’nda cumhuriyetçilerin direniş kalelerinden biri olarak görülen bir kasaba. Geenral Francisco Franco önderliğindeki milliyetçiler, cumhuriyetçilerin aksine ülkenin eski altın günlerine dönmesi için ortodoks katolik değerlerin hakim olmasını istiyorlardı. Bomba Yağmuruna Tutuldu 26 Nisan 1937’de Nazilere ait savaş uçakları, Guernica’yı tam 2 saat bomba yağmuruna tuttu. Bu bombardıman Adolf Hitler tarafından finanse edildi. Pablo Picasso da bu trajik olaya yönelik olarak at ve boğa gibi İspanya’da önem arz eden figürlerden oluşan bu resmi yaptı. Bugün bile savaş karşıtlığı konusunda referans kabul edilen bu resim, Madrid’deki Museo Nacional Centro de Arte Reina Sofía’da sergileniyor.

6. The Birth of Venus – Sandro Botticelli (1445-1510) Aşk, arzu ve seks tanrıçası Venüs’ü tasvir eden “Venüs’ün Doğuşu”, İtalyan ressam Sandro Botticelli tarafından 1480’li yıllarda resmedildi. Rönesans sanatının en önemli resimlerinden biri olarak kabul edilen Venüs’ün Doğuşu, o dönemin köklü İtalyan ailelerinden biri olan Mediciler için yapıldı. Medici ailesi 15. yüzyılda özellikle Floransa bölgesinde politik ve ekonomik olarak çok güçlüydü ve sanata da meraklıydılar. Venüs’ün Doğumu Venüs, bu resimde bir deniz kabuğunun içinden doğarken görülüyor. Bu imajın farklı farklı pek çok yorumu olsa bile Avusturyalı sanat tarihçisi Ernst Gombrich tarafından öne sürülen teze göre, bu resim Neo-platonculuğu tasvir ediyor. Temel olarak neo-platonculuk, tüm evrenin tek bir kaynaktan oluştuğunu savunur. Burada da ilahi aşkın Neo-platoncu bir ideali gösterdiği düşünülüyor. Resim, Floransa’daki Uffizi Gallery’de sergileniyor.

7. The Last Supper – Leonardo da Vinci (1452-1519) Yine dünyanın en ünlü ve tartışmalı resimlerinden biri de Son Akşam Yemeği.. 1495-1498 yılları arasında Leonardo da Vinci tarafından yapılan Milan kentindeki Santa Maria delle Grazia Kilisesi için yapılan eseri, Milan Dükü Ludovico Sforza sipariş etmiş. Hz. İsa tarafından 12 Havari içinde kendisine ihanet edenin açıklandığı bir ortamı tasvir ederek resimde çeşitli restorasyon çalışmalarına rağmen epey yıpranmış halde. Salvador Dali, Andy Warhol, Zeng Fangzhi de dahil olmak üzere pek çok sanatçı tarafından tekrar yapılan bu resim, 2003 yılında vizyona giren The Da Vinci Code filminden sonra daha da popüler hale geldi. Resim, yapıldığı günden beri Milan’daki kilisede sergileniyor.

8. Las Meninas – Diego Velazquez (1599-1660) Las Meninas, Türkçesiyle “Nedimeler” İspanyol Altın Çağı’nın önemli sanatçılarından Diego Velazquez tarafından 1656 yılında yapılmış bir resim. Madrid’deki kraliyet ailesinin bulunduğu bir odayı tasvir eden resmin solunda Velazquez’in kendisi de görülebiliyor. Sanat tarihçileri tarafından yoğun bir şekilde analiz edilen bu resim, gerçeğin ve gerçek olmayanın ne olduğuna dair epey soru işareti meydana getirmiş durumda. Ressam aynı zamanda resim tekniğinin yanında çalışma etiğiyle de öne çıkan bir isim. 17. yüzyıl İspanya’sonda sanatçılar yüksek statüye sahip değildi, ancak Velazquez kral 4. Philip’in saray nazırı olacak kadar yüksek bir mevki elde edebilmişti. Resim günümüzde Madrid’deki Museo del Prado’da görülebilir.

9. The Night Watch – Rembrandt (1606-1669) Hollandalı ressam Rembrandt tarafından 1642 yılında tamamlanan bu eserde Kaptan Frans Banning Cocq ve teğmen Willem van Ruytenburch arkadaşlarıyla birlikte savunma yapar bir haldedir. Resmin ne anlama geldiği konusunda pek çok söylenti vardır, yani resmin nasıl bir olayı betimlediği tam olarak belli değildir. Buna karşın resimdeki gölgelerin sarı ağırlıklı olması, resmin muhtemelen İspanya civarındaki bir kavga ya da savaştan sonraki zafer coşkusunu tasvir ettiğini düşündürmektedir. Hollandalı protestanlar ve Hollandalı katoliklerin bir araya gelişi ile İspanya’da savaş ve isyan duyguları uyandırmak gibi yorumlar da mevcuttur. Bunlara ek olarak bu resim üç özelliği ile bilinir: Rembrandt’ın kendine özgü ışık kullanımı, resmin zihinde hareket algısı uyandırması ve devasa boyutu! 3.5 metreye 4.2 metre boyutlarında olan resim Amsterdam’daki Canon of Amsterdam’da görülebilir.

10. A Sunday Afternoon – Georges Seurrat (1859-1891) Puantilizm, yani noktacılık adıyla bilinen bilimsel resim tekniğini ustalıkla kullanan Fransız post-izlenimci ressam Georges Seurrat, bu eseri 1884-1886 yılları arasında yaptı. Nokta darbelerini minik fırça darbeleriyle harmanlayan ve zıt renkleri başarıyla kullanan Seurrat, bilim insanı arkadaşları Michel Eugene Chevreul ve Ogden Rood’dan esinlenerek bu yöntemi benimsedi. Paul Signac, Van Gogh, Henri Edmund Cross gibi ressamların da puantilizm tekniğini kullandığını belirtelim. Resim bugün, Art Institute of Chicago’da sergileniyor.

11. Whistler’s Mother – James Abbott McNeill Whistler (1834-1903) 1871 yılında Amerikalı ressam James Abbott McNeill Whistler tarafından yapılan bu resmin Arrangement in Grey and Black, No.1 gibi bir ismi daha var. Ressam çalışmasında kendi annesi Anna McNeill Whistler’i resmediyor. Victorya döneminin Mona Lisa’sı olarak kabul edilen bu resim hakkında pek çok iddia mevcut ancak bu iddiaların hiçbiri kanıtlanmış durumda değil. Bunlardan biri resimdeki gibi bir oturma pozisyonunun olmadığı, ressamın annesini özel bir şekilde oturttuğu yönünde. Bu eser, annelik ve aile değerlerine yönelik olarak askeriye posterlerinde sıkça kullanılmış. Yani erkekleri askere alırken “Anneniz için savaşın” gibilerinden propagandaya maruz kalmış bu resim. 1934 yılında da ABD posta servisi bu resimden pul yaparak altına da “Amerika’nın annelerinin anısına” yazılmış. Resmi Paris’teki Musee d’Orsay’da görmek mümkün.

12. American Gothic – Grant Wood (1891-1942) Amerikalı ressam Grant Wood tarafından 1930’da yapılan American Gothic resminin hikayesi şöyle: Iowa kırsalında aracıyla ilerleyerek kendisine ilham kaynağı olabilecek bir şeyler arayan Grant Wood, gotik tarza ilginç bir ev görmüş ve bu evi resimlerinden birinde kullanmak istemiş. Elinde dirgen bulunan Viktorya dönemi bir adam ve eşi olduğu düşünülen bir kadını betimleyen bu resim Art Institute of Chicago tarafından açılan yarışmada bronz madalya kazanmış. Ancak bu resim Iowa halkını pek memnun etmemiş, zira bu resimde onların tutucu ve yobaz insanlarmış gibi resmedildiğini düşünmüşler. Ev Turistlerin Uğrak Noktası Grant Wood ise bunun tam tersi bir durumun söz konusu olduğunu, Iowa halkını çok sevdiğini ve resimdeki gibi bir evde yaşamak istediğini söyleyerek paçayı kurtarmış. Bugün Dibble House olarak da bilinen bu ev, turistlerin uğrak yerlerinden biri. Tıpkı Munch’un Skrik resmi gibi American Gothic de pek çok farklı mecrada bol bol parodisi yapılan bir resim ve şu an Art Institute of Chicago’da sergileniyor.

13. The Persistence of Memory – Salvador Dali (1904-1989) İspanyol sürrealist ressam Salvador Dali’nin en ünlü resimlerinden biri olan “Hafızanın Sürekliliği” sembolizm ve sürrealizmi epey harmanlayan, zaman-mekan-gerçeklik kavramlarıyla oynayan bir çalışma. Albert Einstein’ın görelilik yasasından esinlenerek çizildiği düşünülen “sıvı saatlere” karşılık Salvador Dali, kendine has muzip üslubuyla görelilik yasasından değil, Camembert peynirinden ilham aldığını söylemiştir. Ayrıca Dali, resmin ortasındaki canavarımsı imgenin, solma kavramıyla ilintili olduğunu, rüyamızda bir canavar görsek bile uyandıktan sona o canavarı tam olarak tasvir edemeyişimize bir atıf olduğunu ifade etmiştir. Bu ikonik çalışma günümüzde New York’taki MoMa’da sergileniyor.

14. The Kiss – Gustav Klimt (1862-1918) Avusturyalı sembolist ressam Gustav Klimt tarafından sanatının altın çağlarında, yani 1900’lerin başında yapılan bu resim kare formatında. Yani Klimt, o zamandan görmüş Instagram’ın gelişini! Şaka bir yana, epey cafcaflı bir örtünün altında öpüşen bir çifti resmeden çalışma Art Nouveau akımından etkilenmiştir. Resmin en özgün yanlarından biri ise yağlı boya ile yapılan resmin üstündeki saf altın tabakası. Resmi daha kışkırtıcı yapan bu özellik onu bir miktar fütüristik kılıyor. Vienna Ceiling adlı bir serinin parçası olan The Kiss, sözde sapkın sembolizmi nedeniyle o dönemler hayli eleştirilmiş. Ancak Klimt’in derdi sanat dünyasındaki otoriter ve popülist yaklaşımları eleştirmekmiş. Bu büyüleyici çalışma şu an Viyana’daki Österreichische Galerie Belvedere’de sergileniyor.

15. Olympia – Edouard Manet (1832-1883) Fransız izlenimci Edouard Manet tarafından 1863’te yapılan bu eser, yıllar boyu karışık görüşlerin öznesi olmuştur. Toplumsal normlara karşı cesur bir çıkış yapan bu eser bir hayli eleştiriye maruz kalmıştır. Ayrıca resimde yer alan siyahi kadının da neredeyse hiç gözükmez bir şekilde resmedilmiş olması da ırkçılıkla alakalı birtakım eleştirilere neden olmuştur. Resim günümüzde Paris’teki Musee d’Orsay’da sergileniyor.

16. No. 5, 1948 – Jackson Pollock (1912-1956) Soyut dışavurumculuk akımının Amerikalı öncülerinden Jackson Pollock, damlatma tekniğini en iyi kullanan ressamlardan biridir. Damlatma tekniğinde boyalı fırça, asla kanvasa değmez. Ressam fırçaya hafif darbeler vurarak boyayı kanvasa damlatır. No.5, 1948 adlı bu eserin, kullanılan renkler bakımından kuş yuvasını andırdığı düşünülmektedir ancak bundan başka daha pek çok farklı yorum da mevcuttur. Jackson Pollock’a göre insanlar dünyayı kendi bakış açılarından görmeyi öğrenmeli, dünyanın onların görmesini istediği bakış açısından da kurtulmalı. Resim New York’taki bir müzayedede satılmış durumda. Yani herhangi bir müzede bu eseri görmek mümkün değil.

17. The Son of Man – Rene Magritte (1898-1967) Belçikalı sürrealist ressam Rene Magritte tarafından 1964 yılında yapılan The Son of Man, bu resimde aleni ve gizli olana atıfta bulunuyor. Resimde de görüldüğü üzere bir adamın yüzünü kapatan yeşil elmayla Magritte, insanların görmek istedikleri şeylerden daima gizlendiklerini, insanın daima gizli olanı aradığını anlatmak istediğini ifade ediyor. Yani gördüğümüz ve görmek istediğimiz arasındaki çatışma ve bu çatışmanın yarattığı dengesizlik resmedilmiş denebilir. Bu resim şu anda satın alındığı için herhangi bir müzede görmek mümkün değil.

18. The School of Athens – Raphael (1483-1520) Atina Okulu freski 1509-1511 yılları arasında meşhur Rönesans sanatçısı Raphael tarafından Vatikan’daki Apostolic Palace için yapıldı. La Disputa, Parnassus gibi diğer eserlerle bağlantılı olan Atina Okulu resminde o döneme kadar yaşamış Platon, Aristoteles, Epikuros gibi ünlü filozoflar yer alıyor.

19. Bal du moulin de la Galette – Pierre-Auguste Renoir (1841-1919) İzlenimci akımın en meşhur resimlerinden biri olan Bal du moulin de la Galette, Paris’teki Moulin de la Galette parkındaki güneşli bir pazar gününü tasvir ediyor. Renoir tarafından yapılan bu eser, ellerin serbest olarak kullanıldığı “en plein air” stilinin ilk örneklerinden. Orta sınıf bir grup insanın öğle saatlerinde dans edip içerek eğlendiği neşeli bir ortamı betimleyen resim Paris’teki Muse d’Orsay’da görülebilir.

19. Bal du moulin de la Galette – Pierre-Auguste Renoir (1841-1919) İzlenimci akımın en meşhur resimlerinden biri olan Bal du moulin de la Galette, Paris’teki Moulin de la Galette parkındaki güneşli bir pazar gününü tasvir ediyor. Renoir tarafından yapılan bu eser, ellerin serbest olarak kullanıldığı “en plein air” stilinin ilk örneklerinden. Orta sınıf bir grup insanın öğle saatlerinde dans edip içerek eğlendiği neşeli bir ortamı betimleyen resim Paris’teki Muse d’Orsay’da görülebilir.

21. Les Demoiselles d’Avignon – Pablo Picasso (1881-1973) 1907 yılında Pablo Picasso tarafından yapılan tartışmalı ve devrim niteliğindeki bu resimde 5 çıplak kadın resmedilmiştir. Picasso’nun Iberya tekniğiyle resmettiği bu eserde kadınlar yabansı bir biçimde resmedilmiş durumdadır. Kübist akımın öncüllerin biri olarak kabul edilen bu resim New York’taki MoMa’da görülebilir.

22. The Sleeping Gypsy – Henri Rousseau (1844-1910) Fransız ressam Henri Rousseau tarafından 1897’de yağlı boya ile yapılan “Uyuyan Çingene” The Simpsons’ta ve 1960 tarihli The Apartment filminde de kullanılmıştır. Bu fantastik eserde New York’taki MoMa’da sergileniyor.

23. The Bathers – Paul Cezanne (1839-1906) Fransız post-izlenimci ressam Paul Cezanne’ın “Banyo Yapanlar” serisinin bir parçası olan bu resim, sanatçının en başarılı eserlerinden bir olarak kabul görür ve 1898-1905 yılları arasında yapılmıştır. Bir grup kadının bir su birikintisinin yanında banyo yapmasını tasvir eden eser, dönemin sanatsal ve toplumsal normlarına aykırı bir çalışmadır. Cezanne’ın resimleri, o dönem kabul gören sanat anlayışına ters olarak kabul edilmiştir. Ancak sanatçının meramı bambaşkadır: Cezanne hem kendi dönemine hem de gelecekteki kuşaklara bir şeyler ifade eden bir resim tarzı yaratmak istemiştir. Zira ondan sonraki ressamlara da oldukça ilham kaynağı olmuştur. Picasso’nun Les Demoiselles eseriyle sık sık kıyaslanan bu resim, Philadelphia’daki Museum of Art’ta sergileniyor.

23. The Bathers – Paul Cezanne (1839-1906) Fransız post-izlenimci ressam Paul Cezanne’ın “Banyo Yapanlar” serisinin bir parçası olan bu resim, sanatçının en başarılı eserlerinden bir olarak kabul görür ve 1898-1905 yılları arasında yapılmıştır. Bir grup kadının bir su birikintisinin yanında banyo yapmasını tasvir eden eser, dönemin sanatsal ve toplumsal normlarına aykırı bir çalışmadır. Cezanne’ın resimleri, o dönem kabul gören sanat anlayışına ters olarak kabul edilmiştir. Ancak sanatçının meramı bambaşkadır: Cezanne hem kendi dönemine hem de gelecekteki kuşaklara bir şeyler ifade eden bir resim tarzı yaratmak istemiştir. Zira ondan sonraki ressamlara da oldukça ilham kaynağı olmuştur. Picasso’nun Les Demoiselles eseriyle sık sık kıyaslanan bu resim, Philadelphia’daki Museum of Art’ta sergileniyor.

25. Lamentation of Christ – Andrea Mantegna (1431-1506) “İsa’nın Yası” olarak dilimize çevirebileceğimiz bu resim 1480 yılında İtalyan Rönesans sanatçılarından Andrea Mantegna tarafından yapılmıştır. İsa’nın mermer bir levha üzerinde cansız şekilde yatışı ve bakire Meryem ile aziz John’un yas tutuşlarını tasvir eden resim, Milan kentindeki Pinecoteca di Brera’da sergilenmekte.

26. Saturn Devouring His Son – Francisco Goya (1746-1828) 1819-1823 yılları arasında yapıldığı düşünülen bu resim, İspanyol ressam Francisco Goya tarafından mitolojik figür Saturn’un kendi oğlunu yiyişini tasvir eder. Efsaneye göre Saturn’e kendi oğullarının bir gün onu tahtından edeceği söylenmiştir. Bu nedenle Saturn tüm erkek çocuklarını doğdukları anda canlı canlı yemektedir. Ancak Saturn’un son çocuğu Jupiter sonunda onu öldürmüştür. Bu korkutucu resim Madrid’de Museo del Prado’da sergileniyor.

27. Peaceable Kingdom – Edward Hicks (1780-1849) Amerikalı ressam ve rahip Edward Hicks tarafından İncil’den bir hikayenin betimlenişi olan Peaceable Kingdom, inancı ve sanatı arasında seçim yapmak zorunda kalan bir insanın ruhun kurtuluşu temasını yansıttığı bir eser. Aynı resmin 61 farklı varyasyonunu da üreten Hicks’in eseri Washington D.C.’deki National Gallery of Art’ta sergileniyor.

28. Impression, Sunrise – Claude Monet (1840-1926) Le Havre limanını kendi izlenimlerine dayanarak tuvale taşıyan Fransız izlenimci ressam Claude Monet, izlenimcilik akımının öncül figürlerinden biri. Eser, Paris’teki Musee Marmottan Monet’te sergileniyor.

29. The Storm on the Sea of Galilee – Rembrandt (1606-1669) 1663 yılında yapılan ve İncil’den bir hikayeyi görselleştiren “Denizde Fırtına”, İsa’nın fırtınaya tutulmuş gemiyi kurtarmak için fırtınayı dindirişini tasvir ediyor. Rembrandt’ın ilk ve tek deniz çalışması olan bu eser maalesef 1990 yılında Boston’daki Isabella Stewart Gardner müzesinden çalındı ve nerede olduğu hala meçhul.

30. The Gross Clinic – Thomas Eakins (1844-1916) 1875’te Amerikalı ressam Thomas Eakins tarafında yapılan bu resimde Dr. Samuel Gross ve öğrencileri Jefferson Tıp Fakültesi’nde bir kadavrayı inceliyorlar. Realizmi ve 19. yüzyıldaki tıp pratiklerini anlamamızı sağlayan bu resim Philadelphia Museum of Art’ta sergileniyor.