Erken Emeklilik, Kıdem Tazminatı, Sosyal Yardımlar, İzinler… 12 Maddeli Rehber! İşte Çalışan Kadınların İş Hayatındaki Hakları

Kadınlar toplumu inşa eden en önemli yapı taşlarından biri. Eğitimde, sağlıkta, sanatta ve daha birçok alanda fedakarca çalışan, üreten, geliştiren kadınlar ne yazık ki iş gücüne katımda hak ettikleri noktada değil. Yeni destekler yakında hayata girecek ancak Türkiye’de kadın istihdamı Avrupa ülkelerine kıyasla oldukça düşük seviyede kalıyor. Oysa ki kadın emeğinin, bilgeliğinin ve üretkenliğinin her alanda desteklenmesi yalnızca kadınlar için değil ülkenin ekonomik ve sosyal kalkınması için de kritik bir öneme sahip.

Kadınların iş hayatında daha güçlü yer alabilmesi için kreş hizmetlerinden çalışma saatlerine, doğum izinlerinden eşit ücret uygulamalarına kadar birçok alanda daha kapsayıcı politikalara ihtiyaç var. 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü bu farkındalığı artırmak ve kadınların iş gücüne katılımını destekleyen çözümleri gündeme taşımak için önemli bir fırsat. Peki kadınlarımız haklarını ne kadar biliyor? Çalışan kadınların hakları nelerdir?

KADIN İSTİHDAMININ ÖNÜNDEKİ ENGELLER

Kadınların çocuk bakım yükümlülüğü

Güvenilir kreş ve yurt bulamama

Ekonomik yetersizlikler nedeniyle bakıcı ve kreş hizmetlerine erişememe

İŞ YERLERİNDE KREŞ ZORUNLULUĞU

150 ve üzeri kadın çalışanı olan iş yerleri kreş açmakla yükümlüdür. İşveren, kreş açmazsa veya hizmet satın almazsa kadın çalışan iş akdini haklı nedenle feshedebilir.

EVLİLİK SONRASI KIDEM TAZMİNATI HAKKI

Kadın işçi, resmi nikah tarihinden itibaren 1 yıl içinde işten ayrılırsa kıdem tazminatı alabilir.

HAMİLE VE YENİ DOĞUM YAPMIŞ KADINLARIN ÇALIŞMA HAKLARI

Hamile kadınlarımız 20.00-06.00 saatleri arasında çalıştırılamaz.

Doğumdan sonra bir yıl boyunca gece çalıştırılması yasaktır.

Günlük çalışma süresi 7,5 saati aşamaz.

DOĞUM VE ANALIK İZNİ

Doğumdan önce ve sonra toplam 16 hafta analık izni kullanılır.

Bu sürede kadın sigortalıya prime esas kazancının yüzde 66’sı oranında iş göremezlik ödeneği (rapor parası) ödenir.

Ödeme alabilmek için son 1 yılda en az 120 gün sigorta primi ödenmiş olmalıdır.

Evlat edinenler de 8 hafta analık izni ve rapor parası hakkına sahiptir.

SÜT İZNİ HAKKI

İşçi kadınlara günde 1,5 saat süt izni

Memurlara ise ilk 6 ay için günde 3, ikinci 6 ay için günde 1,5 saat süt izni verilir.

DOĞUM SONRASI YARIM GÜN ÇALIŞMA

Kadın işçi ve memurlar ile evlat edinenler ilk doğumda 2 ay, ikincide 4 ay ve üçüncüde ise 6 ay yarım gün çalışabilir.

Engelli doğumda bu süre 1 yıl olarak uygulanır.

Çoğul doğumlarda 30 gün eklenir.

İşveren yarım maaş öder ve kalan ücret İŞKUR tarafından karşılanır.

DOĞUM SONRASI ÜCRETSİZ İZİN

Memurlar 24 aya kadar, işçiler 6 aya kadar ücretsiz izin kullanabilirler.

YARIM ZAMANLI ÇALIŞMA HAKKI

Çocuk ilköğretime başlayana kadar işçi kadınlar için yarım zamanlı çalışma hakkı bulunuyor.

Ancak memurlar için yönetmelik hala yayımlanmadı.

DOĞUM BORÇLANMALARI

İşçi, memur, esnaf kadınlar doğumdan sonraki boşta geçen 2 yıla kadar olan süreyi borçlanabilir.

3 çocuk için toplam 6 yıl borçlanma yapılabilir.

Staj sigortası olan kadınlar da borçlanma hakkına sahiptir.

ENGELLİ ÇOCUK SAHİPLERİNE ERKEN EMEKLİLİK

Ağır engelli çocuğu bulunanların 1 Ekim 2008 tarihinden sonraki sigortalı çalışma sürelerine yüzde 25 oranında ilave edilir.

20 yıl çalışan annenin emeklilik süresi 5 yıl öne çekilir.

Yaş haddinden indirilecek süre için bir sınırlama yoktur.

İŞVEREN CİNSİYET AYRIMCILIĞI YAPAMAZ

İşverenler kadınlara cinsiyet ve gebelik nedeniyle daha düşük ücret veremez.

İşe alımda, çalışma şartlarında veya işten çıkarmada cinsiyet ayrımı yapamaz.

Kadın işçi, ayrımcılık nedeniyle 4 aya kadar tazminat ve yoksun bırakıldığı haklarını talep edebilir.