Ekonomiye darbe vuracak kararlar masada: Türkiye'yi 'gri liste' krizinde neler bekliyor?

GERÇEK GÜNDEM -ÇEVİRİ/ Türkiye, bu hafta Kara Paranın Aklanmasının Önlenmesine İlişkin Mali Çalışma Grubu (FATF ) tarafından karar para aklama ve terörle mücadeledeki başarısızlıkları nedeniyle 'gri liste'ye alınmaya hazırlanıyor.

Para Hareket İşlem Gücü'nün (FATF) yetkileri halihazırda kısıtlı uluslararası sermaye çekme potansiyeline sahip Türkiye'nin gri listeye alınması hakkında Paris'te yapılan tartışmada kararın onaylanma eğiliminde olduğunu belirttiler.

TÜRKİYE İZLEME LİSTESİNE DE GİREBİLİR

Öte yandan FATF'ın genel bakışının Türkiye'nin Arnavutluk, Fas ve Suriye ile birlikte 22 farklı devletin bulunduğu listede yer almasıyla Dünya Çapında İşbirliği Değerlendirme Grubu tarafından kara para aklanması ve terör finansmanı için oluşturulan özel bir izlemenin öznesi olması gerektiğinin faydalı olacağı vurgulandı.

39 üyeli genel kurulda Türkiye hakkında anılan kararın onaylanması bekleniyor. Öte yandan perşembe günü detayların açıklanması nedeniyle onayın yalnızca bir formalite olduğu ifade edildi.

Financial Times haberinde Türkiye'nin gri listeye transferinin Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın yirmi yıllık yönetimi boyunca uluslararası finansmanın en düşük seviyede olması nedeniyle gerçekleştiği belirtildi.

Türkiye'deki siyasi istikrarsızlığın, finansal hayata yapılan müdahalenin cari açığın kapatılması ve ülkenin kalkınması için önemli olan uluslararası sermayeyi kaçırmak için yeterli olduğu da FT tarafından vurgulandı.

Haberde yapılan analizde, son 12 ayda dolar karşısında yaklaşık yüzde 20 değer kaybeden Türk lirasının art arda rekor seviyede düşüş yaşadığı ve perşembe günü Merkez Bankası'nın alacağı olası faiz indirimi kararı ile birlikte Türkiye'nin gri listeye alınmasının ekonomiye bir darbe daha vurabileceğine dikkat çekildi.

Öte yandan, Türkiye'nin gri listeye girmesi AB'nin para bloğunu tehdit eden yüksek riskli AB dışı yargı bölgelerini tanımlayan kişisel kara para aklama kontrol listesine yapılabilecek eklemeler nedeniyle Avrupa Birliği'nin stresini de azaltması bekleniyor.

IMF'nin Could dergisinde son 12 ay hakkında yapılan araştırma ise FATF gri listesine eklenmenin bir ülkeye sermaye girişi üzerinde “büyük ve önemli olumsuz etkisi” olduğunu ortaya çıkardı.

Yazarlar, portföy akışlarında gayri safi yurtiçi hasılanın yüzde üçüne eşit bir düşüşe neden olacağını ve uluslararası doğrudan fonlamada da aynı düşüşün görüleceğini belirtiyor. Türkiye'de bu düşüşün 23 milyar dolara denk geleceği öngörülüyor. Bu etkinin ise son dönemde uluslararası sermayenin çıkışı nedeniyle gölgeleneceği ifade edildi.

Ağustos ayı başında hisse senetleri ve tahvillerdeki uluslararası finansmanın tamamı, merkezi finans kurumu bilgilerine göre sadece 30,6 milyar dolar olarak gerçekleşti. 2007 yılında ulaşılan 19 milyar doların üzerinde bir artışa karşılık, yurtdışı doğrudan finansman son 12 ayda 5,7 milyar dolar oldu.

Bununla birlikte, analistlere göre uluslararası sermayenin küçük kaçışları dahi liranın döviz karşısında ağır stres altında olması ve uluslarası alternatif rezervlerin yetersiz olması nedeniyle darbe vurabilir.

Liradaki düşüş, enflasyon sarmalı ve hanelerin gereksinimlerindeki sorunlar Erdoğan'ın iktidar tarihindeki kamu yardımlarının en düşük seviyeye ulaşmasına neden oldu.

FATF 1989 yılında kara para aklama, terör finansmanı ve dünya para sisteminin bütünlüğüne yönelik farklı tehditlerle mücadele etmek amacıyla kurulmuştur. (Çeviri: Merve Çoban)