Mars yüzeyinin altında gizli bir göl ağı bulundu
Mars‘ın yüzeyi, kurak olmasıyla biliniyor. Gezegenin tamamı tozlu ve çorak bir çöl: Kayalardan ve bazı bölgelerde de buzlardan oluşan boş bir arazi. Fakat şimdiye kadar bir tek sıvı su damlası bulunmadı.
Ancak bilim insanları 2018 yılında bomba bir keşif yapmış; Mars’ın güney kutbunda, sıvı sudan oluşan muazzam bir yer altı haznesinin kanıtlarını bulmuşlardı.
Şimdiyse bu keşfi bir adım öteye taşıyorlar. Güney kutbundaki buz katmanının altında bir değil, birden fazla gölden oluşan bir ağ yer alıyor. Üstelik bu durum, o ilk haznenin bir defaya mahsus bir buluş veya Mars tabiatının garip bir özelliği olmadığı anlamına geliyor.
İtalya’daki Roma Tre Üniversitesi’nde çalışan jeofizikçi Elena Pettinelli şöyle açıklıyor: “Yalnızca bir buzul altı gölün mevcudiyeti, buz katmanı altında bir yanardağın bulunması veya buzulun altındaki o ilk gölü bulduğumuz yere özgü başka bir nitelik gibi; bir defaya mahsus koşullara atfedilebilir.”
“Ancak göllerden oluşan bütün bir sistemin keşfedilmesi, bunların oluşum sürecinin nispeten basit ve muhtemelen de yaygın olduğunu akla getiriyor.”
İlk buzul altı göl, yaklaşık iki yıl önce duyurulmuştu. Bu göl, Mars Express yörünge aracı üzerinde yer alan Mars İleri Yüzey Altı ve İyonosfer Ölçüm Radarı (MARSIS) cihazı kullanılarak keşfedilmişti.
Radar verilerinin haritası. Yüksek oranda yansıtıcı olan mavi bölgeler, sıvı suya işaret ediyor. Lauro vd., Nature Astronomy, 2020
Cihaz, Güney Kutbu’ndaki buzul altı göllerin bulunmasında kullanılan yöntemin aynısını kullanıyor: Radyo dalgalarını bir yüzeyden geri sektirerek, oluşan yankıları ölçüyor ve sinyaldeki değişimleri bulup, bölgenin şeklini tanımlıyor.
Bu radarlı ölçüm araştırmaları, başlangıçta güneydeki buzul katmanının 1.5 kilometre altında ve 20 kilometre çaptaki ilk buzul altı gölünü ortaya çıkarmıştı.
Michelle Starr/ScienceAlert. Ç: O.
